Komşu Hakkı Önemli

Mehmed Zahid KOTKU

Hadis Dersleri (MZK)

4 Safer 1392 / 19.03.1972
İskenderpaşa Camii/ İstanbul

İçerik

Gönül dostu, âlim Mehmed Zahid Kotku Hocamız İskenderpaşa Camii’nde 1958’den 1977 yılına kadar Ramûzü’l-Ehâdîs isimli hadis kitabından dersler yapmıştır. Ahmed Ziyâeddin Gümüşhanevî'nin derlediği Râmûzü’l-Ehâdis, alfabetik olarak sıralanmış hadislerden oluşmaktadır.

İlk zamanlar düzenli olarak Pazar günleri ikindiden sonra bir saat, Cuma günleri öğleden önce 45 dakika hadis dersleri yaparlarken, son yıllarında hadis derslerini Prof. Dr. Mahmud Es’ad Coşan Hocamız’a bırakmışlar, kendileri Cuma namazından sonra 10-15 dakikalık kısa konuşmalar yapmaya başlamışlardır. Bu konuşmalar irticalen yapılmış, bazen bir sahabeden bahsetmişler, bazen güncel bir olayı konu edinmişlerdir. Bu konuşmalar 1978 yılında başlamış, vefatına kadar devam etmiştir. Son konuşmaları vefatından bir hafta önce, 6 Kasım 1980’de Medine’de kaydedilmiştir.
Komşuya Zulmetmenin Cezası, Komşunuza Eziyet Vermeyin!, Komşunuza İyilik Yapın!, Müslümanlar Bir Vücut Gibidir, Komşu İle | gibi konu başlıkları içeren dini sohbet.

Tümünü Göster

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Komşu Hakkı Önemli

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

Eùzü bi’llâhi mine’ş-şeytàni’r-racîm.

Bi’smi’llâhi’r-rahmâni’r-rahîm.

El-hamdü li’llâhi rabbi’l-àlemîn... Ve’l-àkıbetü li’l-müttakîn... Ve’s-salâtü ve’s-selâmü alâ seyyidinâ muhammedin ve âlihî ve sahbihî ecmaîn...

İ’lemû eyyühe’l-ihvân... İnne efdale’l-kitâbi kitâbu’llàh... Ve enne efdale’l-hedyi hedyü muhammedin salla’llàhu aleyhi ve sellem... Ve şerre’l-umûri muhdesâtühâ... Ve külle muhdesin bid’ah... Ve külle bid’atin dalâleh... Ve külle dalâletin fi’n-nâr... Ve bi’s-senedi’l-muttasıli ile’n-nebiyyi salla’llàhu aleyhi ve sellem. (ennehû kàl:)

"Lâ yedhulü" diyor, "Len yedhulü" demiyor. Cennete inşallah iman dolayısıyla girilecek. “Lâ ilâhe illa’llàh Muhammedün rasûlüllah” diyen, ne kadar imanı zayıf olsa dahi Demek ki iman vardır. Bu iman dolayısıyla cennete girilir. Ama duhul-i evvelin ile beraber girmek mümkün olmaz. Kim bilir ne kadar beklemeden, sıkıntıdan, zahmetten sonra Allah izin verir.

Onun için bu câr meselesi (komşu meselesi) demek ki çok mühim de Efendimiz SAS bu hadislerinin son kısmını böylece, tehdit ile "hiçbir mü'min"; mü'min demedi de "kul" dedi ilk... Hiçbir kul yoktur ki komşusu kendisinden emin olmadığı halde cennete girsin. Olmaz.

Demek ki herkesin cennete girmek için evvela komşusunun ondan emniyet üzerine, rahatlık üzerine emin olması; ondan eza ve cefa görmemesi şart koşuluyor.

Onun için komşu haklarına ait hadisleri topladım. Bunlar da bunu izah etmek için, bunlara ihtiyaç var.

Bir de şu güzel söz başkadır. Şimdi bu yine Müslüm ve Buhâr'ı'nin sözleriyle, hadisleriyle buyuruyor ki Efendimiz SAS:

Men kâne yü’minü bi’llâhi ve’l-yevmil-ahiri ... Kim ki Allah'a ve yevmü'l-âhirete iman ediyor Allah'a da iman ediyor, Allah'a iman edenler çok da ahiret gelince değişenler çok. İman ahiretsiz olmaz. Evet Allah'ın varlığını körler de ikrar etmek mecburiyetinde. Bu kadar alametleri görür de bir insan Allah yok derse ona deli demekten başka bir sözümüz yoktur.

Onun için iman kafi gelmez. İman olunca Allah'ın kitabında neler söylediyse onlara da inanmak şart. Kitab-ı ilâhi’yedeki en çok geçen ayetler ahiretten bahseder. Dünyanın arkasından bir ahiret var. Ölümden sonra ikinci bir hayat var.

“—Nasıldır?” Haktır.

(Dünyaya) geldiğinde aklın eriyor mu? Nasıl geldik, geldik işte. Nasıl geldiğine aklın ermiyorsa, yarınki bu dirilişe de bizim aklımız ermez. Ama Allah diyor ki “Dirilteceğim ve karşımda dikeceğim, toplayacağım sizi” diyor. "Tuhşerûn, turce’ûn" gibi birçok ayetler bunları bize izah ederler.

Onun için ahirete iman şartıyla Efendimiz SAS diyor ki:

“—Kim ki Allah’a ve ahirete iman etmiştir. ............. Komşusuna kat’iyyen eza vermesin. Eza vermesin komşularına. Bu bir... İkincisi:

Ve men kâne yü’minü bi’llâhi ve’l-yevmi’l-âhiri ... Yine Allah'a ve ahirete inanan insan ... felyükrim dayfehû ... Misafirine, misafirine ikram eylesin!

Misafir nereden gelirse gelsin, uzaktan veya yakından. Misafirin geldiği vakitte, elden gelen ikramı o misafire yapmaya, Cenab-ı Peygamber hepimizi mükellef kılıyor.

... Ve men kâne yü’minü bi’llâhi ve’l-yevmi’l-âhiri ... Üçüncü tabi ki... Yine eğer böyle Allah'a celle ve alâya iman ve ahirete iman eden insan için, ciddiyse eğer bu, öyleyse ... felyekul hayren ev li-yeskut. Ya söylerken hayır söylesin veya sükût etsin. Bilmiyorsa hayır söylemesini sükût etsin, dinleyici olsun.

Bu, Buhârî ve Müslüm'in Hz. Ebu Hüreyre'den rivayetidir ki, Buna Müslim Hazretleri şöyle bir ilave yapmış.

Ve men kane yü’minu bi’llâhi ve’l-yevmi’l-âhiri ... Kim ki Allah celle ve alâ'ya ve ahirete imanı varsa, ... felyuhsin ilâ cârihî. Burada buna çok dikkat et! "felyuhsin" ihsan etsin. Komşusuna ihsan etsin.

İhsan, iyilik. Komşusuna iyilik etsin. Zararı değil. Komşusuna eziyet etmesi başka. Fakat bununla beraber iyilik de etsin. İhsan etsin, ikram etsin!

Bunlar tabi bizi hep düşündüren şeyler. Demek ki bu, imanın aslından değil, teferruattır. Ama bunun için demişler ki edep denilen bir kısım var ya, bu müstehak bir kısımdır. Fakat aradığım ilim meclisine ilim en geride "illa edep illa edep" diyor. Edebe çok kıymet vermiş. Bunlar Âdâb- ı İslâmiye'dir…

Âdâb- ı İslâmiye olmayınca cephelerin yıkılışına benzer. Ön cephe yıkıldı mıydı, arkadan (sırayla) yıkılırken, en nihayet büyük kuvvetler yıkılır gider vesselam.

Edep yıkıldı mı arkasından sünnetler yıkılır, vacipler yıkılır, farzlar yıkılır… Derken iman da gider Allah esirgeye… Onun için imanın muhafazası edebe bağlı. Edeb yıkıldı mıydı, arkası tehlikeli olur.

Fenerin camı, içindeki mumu muhafaza ediyor. Cam kırılınca mumun söneceği muhakkak. Ufak bir rüzgâr onu söndürecek. Öyleyse camın muhafazası, mumun muhafazası için mumu muhafaza etmek, ışığı muhafaza etmek için, camı da muhafaza etmek mecburiyetindeyiz. İşte bu lambalar gibi. Cam kırılırsa içindeki telin kıymeti kalmaz, sönüverir. Elektrik camda değil ki içinde. Ama o cam, onu muhafaza edecek. Kırıldı mıydı, delindi miydi, ışık kesilir.

Bu edeb kattı mıydı ortadan, İslam'ın ruhu gider ortadan. Ruhsuz İslam'da ne olacak? Sen ayrı, ben ayrı...

Onun için, -hepinizin bildiği gibi- Müslümanlık bir vücut gibi. Vücut ne kadar azadan müteşekkil? Allah bilir. Yalnız geçen bir doktorumuzdan işittim. Şu kafatasındaki beyin kısmında 10 milyar parça varmış. ....... Zerre, 10 milyar parça. Her birinin tabi ayrı ayrı vazifesi var vücut üzerinde. 10 milyar... Vücudun, tabakasının hepsini hesaplayacak olursak, belki bizim rakamlarımız da buna yetmeyecek. Ama bunlar hepsi bir vücuda hizmet ediyor ve yekpare olmuşlar. Kaynamışlar birbirlerine.

Bunların altlarını mesela iskelet dediğimiz kemikler teşkil ediyor. İskelet denilen kemik teşkil ediyor ama bu kemikleri muhafaza etmek için sinirler, etler, deriler efendim içindeki ilikler filan hep bu iskeletin yardımcısı. İskeletin vazifesi, içerideki alat-ı edevatı muhafaza edecek. Dıştaki bu yırtıklar içeriye kadar tesir eder, insanın hayatına da ve bir an evvel göçmesine sebep olur.

Onun için, âdâb-ı İslâmiyye dışarıda gibi görünüyor ama için muhafazası da ona bağlı. Çok güzel bir elektrik lambası. Fakat ufacık bir delik deldiğnizde püf, karanlıkta kalırsınız. Adâb-ı İslâmiyye. Ben komşuma riyet etmesem gâvur olmam ya! Bununla kavga gürültü de etsem gavur olmam. Fakat âdâb-ı İslâmiyye rencide olur. Ve o rencidelik lambanın sönmesine, İslam’ın ruhunun gitmesine sebep olur. Ruhsuz bir İslâmiyet’ten de ne olur?

Bunun için eski Müslümanlar, bu kardeşlik, komşuluk haklarına çok riayetkâr olmuşlar. Ama bu yine dayanır geçenki dersimizdeki ahlâka... Ahlaklar tekemmül etmeyince, emmarelik denilen defnin, bu alt tabakasından kurtulmadıkça, komşularla geçilmenin imkanı olmaz. Çünkü Allah-u Teàla kainatta bütün mevcudatı yaratırken her şeyi bir kılıkta, bir huyda yaratmadı, çeşit çeşit yani. Biri diğerine katlayan benzemez.

İnsanların hilkati de böyledir. Biri diğerine benzemez. Birisi serttir, birisi yumuşaktır. Efendim, birisi gadablıdır, birisi sakindir. Birisi zengindir, birisi fakirdir. Fakat hepsi birdir. Hepsi birdir yani.

Binaen aleyh bu vücut nasıl ki o birliğe riayet edip de bizim sıhhatimize yarıyorsa, yani şimdi bunlardan birisi bozulsa sıhhatımız bozuluyor. Sıhhatımız bozulunca yapacağımız işlerin hiçbiri de olmuyor. Bu adab-ı İslâmiyye’den bir tanesi bozulunca İslâm’ın ruhu sönüyor işte o zaman.

İşin tehlike noktası burada. Yoksa sen ister komşundan iyi geçin, ister geçirme. Bu mevzu başka ayrı güne... Fakat İslâm ruhuna temas ettiği için çok mühimdir. Şimdi sert bir adam, gâdıb bir adam... Yahut kendini beğenen kibirli, mağrur adam... Bilgisine güveniyor, sermayesine güveniyor, kuvvetine güveniyor, Onun karşısındaki zayıf insan ne yapsın şimdi? Bilgisi de yok, sermayesi de yok, kuvveti de yok. Onun karşısında elbette ezilecek, büzülecektir. Şimdi öteki ona, onun tepesine binerken, öteki de ezilirken, müslümanlık bunu kabul eder mi?

Vücudun bir yeri aksadı mı topal oluyor ya insan, yürüyemiyor. Felç oluyor, eli ayağı tutmuyor. Niçin? Bozulmuş aletlerden bir tanesi. Bu ufacık bir şey ama çok mühim bir yerdir.

Onun için kardeşlikleri, bu komşulukları muhafaza edebilmek için, muhakkak ve muhakkak adab-ı İslamiye'ye riayetkâr olabilmek için nefislerimizin hakkından gelmek şart.

Nefse nasihat para etmez. Nefise ders para etmez. Nefise bilgi para etmez. Nefise hiçbir şey para etmez.

Nefis azgın bir ata benzer, azmiştır diğer çenesine. ????????????? gemini ne kadar çeksen, o bir kere dişlerin, azı dişlerini kurtardım ya ağzından, onun önüne getiremez. Binaen aleyh, nefis, o kadar böyle acaip bir mahluktur ki; ona sen “—yapma, etme, yahu ayıptır, bu olur mu?" (diye sorman) para etmez. Ona nasihat edeceğim diye uğraşma. Bunun nasihati içeriden gelecek. İçeriden gelen nasihat onun kulağına gelmedikçe, dıştan gelen sözler gelir geçer.

Onun için büyüklerimiz ahlak-ı İslamiye'ye çok önem vermişlerdir. Bundan dolayı Cüneyt Bağdat'ın hactan gelen, hacının lafı bu ya gene, hactan gelen o zaten sordu ki:
Ben hacdan geldim, Allah mübarek etsin ama dedi, hacca giderken sen tövbekar olup da mı gittin hacca? Yoksa herkes gidiyor diye sen de mi gittin?

Tövbe… Şimdi her gün yapıyoruz: Estağfirullah… Sabah da yapıyoruz akşam da yapıyoruz. Vazifemiz. Bu tövbe etmek yine vazifemiz, yine yapacağız. Ama tövbeyi yapmak öner değil, tövbede durmak öner. Tövbe demek pişmanlık demek. Yapılan hareketlere nedâmet edip pişmanlık demek. Dönmek, bir daha onu işlememeye, kast etmek. Ama yine işler, işler ama bir daha onu önlemeye çalışır... Bu pişmanlık, nedâmet, kast, içeriden gelip de insana, pişmanlık içeriden gelir. İçeriden bu pişmanlık gelir de seni gittiğin yoldan çevirebilirse işte bu tövbenin kendisidir. Gittiğin yoldan o pişmanlık seni çevirebiliyorsa tövbenin kendisidir o. Bunlar arkasından da estağfurullah dedin miydi daha tatlı olur. Yalnız bununla da iş bitmiyor. O kadar tövbe etmişsin, tövbede durmuşsun. Ama ahlak yine yerinde duruyor. Kabe'ye de gitsen, o seninle gidiyor. Medine'ye de peygamberin koynuna girsen yine seninle gidiyor. Olmaz. Bunu silkebilmek için, atabilmek için mücadele etmek lazım.

Affedersiniz... Memleketimiz —Allah esirgesin— düşman tarafından istila olsa. Desek ki: “—Ey gâvur! Senin ne işin var burada? Burası bizim memleketimiz. Defol git memleketine!”

Gider mi? Gider mi yani. Gitmez. Ne yapacaksın? Onun topundan daha büyük bir top, silahından daha büyük silah, süngüsünden daha büyük silah, kuvvetinden daha büyük bir kuvvetle karşıya dikileceksin. Kanları akıtacaksın, paraları da akıtacaksın. Onu kovmaya muvaffak olabilirsen ne âlâ. Kovamazsan onun boyunduruğu altında yaşamak mecburiyetinde kalırsın vesselam.

İşte nefisle mücadele de budur. Nefsi islah edebilirsen ne mutlu. Edemediğin takdirde, onun esaresi altında inlemek mecburiyetindesin. İslâm’ın adı vardır üzerinde. İslam'ın ancak adı vardır üzerinde.

Onun için Allah hepimizi affetsin. İslam'ın adıyla beraber, ruhunu da yaşayan bahtiyar kullarının arasına cümlemizi kabul etsin...

Şimdi bu hadis-i şerifte Efendimiz SAS üç şey söyledi:

"Allah-u Celle ve Âlâ’ya inanan ve ahirete inanan insan komşusuna eza etmesin!” Şimdi yine burada iki iş var:

Komşu eza edilir. Eza eden birisi de çıkar. Edebsiz. Hakkından gelemez. Yapar çeşitli ezalar. Asıl iş eza etmek değil, ezaya tahammül etmektir. Asıl hüner, ezaya tahammül edebilmektir. Ezaya tahammül düşmanın topunun, tüfeğinin altındaki tabura benzer.

......... Meselâ, Çanakkale denilen yerin hikâyelerini daima dinleriz. O beş devletin topu oradaki askerimizin tepesinde gümbür gümbür böyle inliyor. Kim bilir günde ne kadar şehit gidiyor. Fakat burada asker-i İslâm, “Buraya ben düşmanı sokmayacağım, öleceğim!” diyor. En nihayet gâvur hakkımızdan gelemedi, defoldu gitti.

Böyle bir sabır lazım. Komşu eza da eder, ne yapalım? Dövemeyiz, dövsek de olmaz. Sabrederiz. Bu bizim sabrımız, onu yenecektir. Eğer biz sabırlı olsak, ya Allah ona bir belâ verecektir. Ve o bela, musibet dolayısıyla o ezânın önüne geçilecektir. Yahut Allah onun canını alacak, sen kurtulacaksın. Yalnız sabır ister. Bu sabrı yapabildiğin takdirde muhakkak o komşunun sana olan ezaları önlenecektir.

Allah'a havale edeceksin. Çünkü işin hakkından gelemeyince, “Yâ Rabbi! Ben bu işin hakkından gelemedim. Bunu sana havale ediyorum!” dedin mi, iş tamam.

Onun için asıl iş sabr ve tahammüldür. Fakat bu tahammül mümkün müdür herkeste? Adam gazaplı, kızıveriyor. Kızıverince kavga hazır. Kavga hazır olunca huzur kalmaz. Huzur kalmayınca da insanlar gâvur yüzüne bakıyormuşsun gibi birbirine sert bakar. Bu müslümanın elbette hoşuna gitmeyen bir şeydir.

Onun için hem bu komşuna ezâ etme! Gelen ezâya da sabırlı ol, tahammüllü ol! Sonra, misafirine karşı mükrim ol.

Dün bir misafir geldi bize. Çok acayip. Her memleketin an'anesi ayrı. Gelen misafirin akrabasından birisi vefat etmiş. Adet üzere etraf civar köyler toptan gelirlermiş taziyeye. “Başın sağ olsun!” diyerekten. Birçok köy halkı gelmiş başsağlığına. Kar basmış gidememişler. Bu arada bir köy daha gelmiş başsağlığına. Kar yağışının altında onlar da gidememişler.

Adamın bir miktarı zahiresi varmış. Misafirlerine
yedirmiş, bitmiş zahire…

“—Ne yapacağız şimdi, misafirleri kovamayız ya. Oğlum koş hadi bakalım. Şehirden sekiz bin liralık buğday aldık." diyor. ............. Sekiz bin liralık buğday aldık, misafirlerimize yedirebilmek için.

Aziz kardeş! Biz şehirliyiz paramız çok, rahatımız da bol. Fakat bir köylünün yaptığını yapamayız. ........ Ambarına koymuştur vaktiyle zahiresini. Fakat ne mükrim bir zât, iki kez komşu gelmiş. Zahiresi kalmamış ve hemen yollamış çocuklarını atlarıyla beraber. Şehirden sekiz bin liraya buğday alıp getirmişler ki, buraya gelen misafirler açıkta kalmasınlar, boşta kalmasınlar diye. "Felyükrim dayfehû" köye girmiş de şehre girmemiş. Şehre geldi mi bir çay, bir kahve, bir şeker yallah... Akşama kalacak diye hanımın da ödü kopar, beyin de ödü kopar. Allah kusurlarımızı affetsin… Böyle misafire ikram olur mu hiç!

O üçüncü kısımda yine “Ya hayır söyle yahut sükût et.” Bu da çok mühim. Buna, bunlara da nefisler yenildikten sonra ancak hakim olabilir insan nefse. Nefsini yenmedikçe hâkim olamaz. Bunun için ana babaların çok büyük rolü vardır. Çocuklarını yetiştirirken terbiye-i İslâmiye’ye uygun bir şekilde yetiştirmeleri lazım. Onu sinemaya alıştırdın, efendim başka yerlere alıştırdın, kötü huylara ve yerlere alıştırdın, o her günkü kötü havadisleri de ona duyurdun mu; o onunla yetiştikten sonra bu sözler ona vız gelir. Bir kulağından girer diğer kulağından çıkar. Kıymeti yok.

Onun için hayır söyle, hayır söyleyemediğin taktirde sus... O da sussun sen de sus.

Buhârî Müslim (rivayet etmiştir.)

Felyuhsin ilâ cârihî

Muhsin, bilyorsunuz; ihsan eden. İhsanın yüksek mertebesi var. O yüksek mertebesine uzanma. Yüksek mertebesi çok büyük adamlara mahsus. Bizim gibi olan insan; ona elinden geleni (yapar). Önüne ne koyacaksan koyacaksın, yatağını yapacaksın, istirahatını temin edeceksin… O ihsan bizim için kâfidir. Öteki yüksek insan, yüksek makamlara nail olabilen, büyük devlet sahipleri olan Cüneydler gibi, Bayezidler gibi, Abdülkàdirler gibi insanlara mahsus… Bizim gibilerin onların lafını yapması bile adeta hata. Bu Aşure dolayısıyla meselâ bir memleket adeti, aşureler yapılır, komşular birbirlerine (ikram eder). İhsanın bir parçasıdır bu. Hem eski, o Nuh AS zamanını hatırlataraktan;

“—Demek böyle bir devir geçmiş. Cenab-ı Hak o zamanın insanlarına böyle bir afet vermiş. afetten de bugün kurtulunmuş.” (diyoruz). Ona teşekkürle, işte Nuh AS’ın yaptığı o şeyi daha güzeliyle yapıp koyuyoruz ortaya. Afiyetle yiyoruz, çok hoşumuza da gidiyor tabi. Şimdi her şeyi içinde. Bazı yerde et de koyarlar. Şimdi bunu yapsan da ortaya koysan, bir parça da istersen ekmekle peynir koysan yanına, kâfidir yani.

Mutlaka misafire ikram etmek için sadece güzel et, güzel baklava, güzel börek şart değildir. Kuru lokmaya da müslüman razıdır. Kuru lokma ikramında da bir şey olmaz.

“—Bulunan budur efendim. Biraz tuz, biraz biber… Bulunan budur kusura bakma!” dersin, pekâlâ olur biter o. Bir de çorba yapabilirsen fevkaladedir yani.

Ama bizim bugünkü an’anemize uygun olmadığı için bizim misafirden ödümüz kopuyor. “Evde bir şey yok!” diyoruz. Canım tuz da olmaz mı, biber de olmaz mı, çorba olmaz mı? Yetmez mi bu? Fakat bunu koyabilmek adeta bize ar oluyor.

“—Bak bak bak! Şu koyduğuna bak!” diyecekler diye çekiniyoruz ve yapamıyoruz. Allah kusurlarımızı affetsin…

Ama ahlâk-ı İslâmiyede böyle şey yok. Peygamber SAS, ondan daha büyük olamayız ya. Davet ediyorlar bazı dul kadınlar, fakir kadınlar, fakir aileler, köleler… Davet ediyorlar:

“—Buyurun yâ Rasûlallah! Bu akşam, bu öğlen, yahut bu vakitte bizim çorbamızı için.” diyorlardı.

Ne koyacak o zamanda? Bir hurmadır, bir çorba yapmıştır odur, ona benzer bir şeydir. Fakat Rasûlallah kat’iyyen;

“—Ben senin gibi fakir adamın evine ne geleceğim? Sen kim oluyorsun da benim gibi birisini çağırıyorsun?” demiyor.

Hatta Hz. Ömer’in bir hikâyesi vardır da pek hoşuma gider. Bir kocakarı Hz. Ömer’i davet etmiş.

“—Pekiyi!” demiş girmiş evine. Bakmış ki kapının arkasında kocaman bir sopa duruyor. Hz. Ömer’in acâibine gitmiş; “—Bu sopanın odanın içinde ne işi var?” diye.

O da kılıcını oraya koymuş. Kocakarı koymuş tepsinin içerisine ne koyduysa. "Buyrun." demiş, sirkeyi koymuş. sirkenin içinde de bir şey varsa ya da başka neyi varsa koymuş tepsiye. “Buyurun!” demiş. Güzelce karınlarını doyurmuşlar. Doyurduktan sonra Hz. Ömer sormuş:

“—Büyük hanım! Bu odaya bu odunu, bu sopayı niye koydun?” demiş. Nazar-ı dikkatimi çekti. Neden koydun bu sopayı buraya?”

“—Efendim! 'Sen buna mı çağırdın beni?' deseydin, bununla dövecektim seni.” demiş.

Yani tenezzülsüzlük olmaz. Herkes kendi gücü yettiğini yapar. Onun da gücü ona yetmiş, pekâla…

“—Sen kılıcı niye oraya koydun?" demiş.

“—Eğer sen de kusura bakma. Bir şey koyamadım deseydin ben de seni bununla dövecektim." demiş.

Yani az mı? Sirke o zamanın en makbul yemeği. Bugün beğenmiyoruz başka… Onun için, komşuya ikramda elden geleni daima yapmak lazım.

İstanbul’un ya huyundandır ya suyundandır. Hepimiz birer memleketten gelmişizdir buraya. Adımız İstanbulludur ama İstanbul’un çokluğundan haberimiz yoktur. İstanbul bir acaip memleket; alttaki komşunun üsttekinden haberi yoktur, yanındaki komşudan hiç haberi yoktur. Ölür de cenazesinden de haberi yoktur. Artık ne zamandan beri şuradan buradan toplanan insanlar...

Eski İstanbul böyle değildi. Eski İstanbul’un tabiatı değildir. Burası; değişik memleketlerden, her çeşit memleketlerden toplanarak çeşitli insanların aşure gibi birleştiği bir yer. Çok tatlı olması lazım gelirken maalesef şekeri koymamışlar içerisine. Şekersiz aşure, tatsız aşure yani... Sebebi; herkes işine gider, gücüne gider, gelir evine… Hiç kimsenin kimseyle ilgisi alâkası yoktur.

Tabii bu müslümanlığın ruhuna aykırı. İnsanda o kadar hırs iyi bir şey değil. Vaktiyle ibadethanene gelir ibadetini yaparsın, evinde istirahatini yaparsın sonra gidersin dükkânına. Akşam olmadan evvel de evine dönersin. Allah'ın verdiğine Allah bereket verir. Gece yarılarına kadar çarşılarda, pazarlarda kalmanın hiç de lüzumu yok.

Eski an’anemizde akşam ezanından evvel bütün müslümanlar evinde (olurdu). Ama elektrik falan yoktu o zamanda. Mecburiyet de vardı herkesin evinde bulunmaya. Ama o çok tatlı bir hayat. Herkes çoluğuyla çocuğuyla vaktiyle evinde bulunur, istirahatini yapar, komşusuna gider, görüşür. Tatlı bir hayat

Ama bugün para kazanacağız diye, yatsıdan sahurlara kadar çarşı pazarlarda… Ondan sonra ne zaman geleceksin, ne zaman evinde yiyip içeceksin de, ondan sonra konu komşunun hatırını soracaksın? Yalnız bu komşu hakkında böyle yeme içmeler değil de şimdi bakınız; bu hadiste komşu hakkının; ki hepsini almadım, bir kısmını aldım.

Diyor ki: Rsûlullah SAS ashab ile otururlarken sormuş birine:

Mâ tekùlune fi’z-zinâ? ... “Zina hakkında ne dersiniz siz?” Bunun hakkında ne dersiniz?

Diyorlar ki, "kâlû": ... Harâmün, harremehu’llahu ve rasûlühû ... “Bu bir haramdır ki Allah ve Rasûlu buna haram demiştir. ... Fehüve harâmün ilâ yevmi’l-kıyâmeh ... Kıyamete kadar da bu haramdır.” Bugün de haramdır, Allah’ın haram kıldığı günden itibaren kıyamete kadar da haramdır. Ama insanın şuurunun yerinden oynayacağı geliyor. Bir müslüman ‘Müslümanım!’ der de nasıl bu harekete (tenezzül edebilir)? Nasıl olur yani bu iğrenç hareketi (yapabilir)?

Çünkü senin kardeşin, senin validen ne ise o da o. Sen nasıl insansın ki, sen insanlık çığırından bile çıkmışsın İnsanlık çığırından çıkmışsın da artık hangi mahlûkun seviyesine düşmüşsün de bugün kardeşinin böyle iffetine tecavüzden sıkılmıyorsun bile… Sorunca da haram diyoruz.

... Fekàle rasûlü’llah SAS ... Buyuruyor ki:

... Li-en yezniye’r-racülü bi-aşri nisvetin eyseru aleyhi min en yezniye bi’mreeti cârihî. Komşunun hakkını vermektir. Bu insanlar arasında tabi muhtelif akidelerde, huylarda insanlar var. O insan ki zâni, zina yapıyor. Fakat on tane insanla, kadınla zina ediyor. Bu daha kolayıdır komşusuyla zina etmesi. Komşu hakkı ne kadar büyüyor.

Evet dışarda yapıyorsun bir günah, uzaksın. Fakat mahallende, komşuların arasında gayet emin olarak tanınman lazım. Bu gibi şeyleri hatta müdafaa ve muhafaza edeceksin. Eski delikanlılarda olduğu gibi.

Eskiden insanlar kendileri şer oldukları halde mahallesini müdafaa eder. Mahallesinin kızına birisi göz dikecek olursa adamı tartaklarlar, döverler öldürünceye kadar. Bir daha oralara gelmesine imkân bırakmazlar. Onun için komşulara karşı, komşusuna karşı böyle bir göz atan, göz diken veyahut böyle çirkin bir fiil işleyen bir insan çok kötü bir insandır.

Bakın şimdi bunu dinleyin: Burada yine Buhârî ve Müslim'in, Buhârî'nin bir, Müslim'in iki hadisi var. yani bnları söylüyorum ki acaba denmesin.

Va’llàhi lâ yü’minü ... Vallàhi’deki vav kasem vavıdır. Vav'a "vav-ı kasem" derler. Allah'tır o da. Fakat bu vav-ı kasem, yemin vavı oluyor artık. Yemin ediyor Efendimiz. Vallahi, Allah-u celle ve alâ'ya kesem ederim, yemin ederim ki ... lâ yü’minü ... Bir kere söyledi, kâfi. Ama tekrar ediyor. "Va’llàhi lâ yü’minü" Kasem ederim Allah'a o mü'min değildir, o mü'min olmaz. Bir daha söylüyor. Vallahi lâ...

... Kîle ve men yâ rasûla’llah? ... Tabi taaccub ettiler, şaşırdılar. “Kim bu yâ Rasûlallah mü'min olmayan.

... Kàle ... Buyuruyor ki:

... Ellezî lâ ye’menü câruhû bevâikahû. “Komşusu onun şerrinden emin olmayan adam mümin olamaz.”

Nedir bu yani? Bu nedir yani? Ne canlı bir şey. Allah hepimizi affetsin. Şimdi o Cüneydlere Allah rahmet eylesin. İnsanları tekemmüle ulaştırmak için yollar koymuşlar. Bu yollar, bu imanın tadını tattırsınlar diye. Yoksa, “Lâ ilâhe illa’llah, Muhammedün rasûlü’llah.” hepimiz müslümanız el-hamdü lillâh. 600-700 milyon müslüman diyoruz ama, yedi para etmez hepsi. Topla yedi para etmez… Niçin? Üç buçuk insan bizimle istediği gibi böyle oynar. Ne kıymeti var onun.

Neden? İşte bak Peygamber SAS söylüyor: İmanı yok. Kemâli yok. Var, birçok hasta yatıyor evde yataklarında, ama hepsi canlıdır. Canlıdır ama kıymetleri var mı? Zor belâdır; onun başına oturacaksın, bakacaksın, ilaç vereceksin, işte ihtiyaçları neyse onları yapacaksın… Hayattadır, canlıdır, insandır. Ölmemiştir. Fakat kaç milyon olursa olsun böyle insanların ne kıymeti olur? Yatakta yatıyor hasta. Etrafında sağlamlar varsa, onlar da onunla meşgul olacaklar. Çaresiz. Yani bugünkü halimiz tıpkı bunlara benziyor böyle. Milyonlarca insan fakat hep hasta. Hep hasta.

Şimdi, Allah affetsin yine kusurlarımızı… Bazı hastaneler, gözümüzün önünde, görüyoruz. İnsanların sağlıklarını, şu bedenlerini kurtarmak için çok masraflar yapılmış. Büyük büyük hastaneler kurulmuş, işte onlara birçok masraflar, doktorlar, tabipler efendim neler lazımsa… Teşkilatı tamamlanmış, aletler ve edavatlar konmuş.

Ne olacak? “Bu adamın cesedini kurtaracağız” diye. “Ölmesin bu adam.” İyi ölmesin ama bunun ruhu zaten işe yaramıyor ya. Ruhsuz bir adam bu. Bunun ruhunu siz ıslah edin de bu Ümmet-i Muhammed’e, memlekete hayırlı bir adam olsun. Sen bunu hangi hastalıksa o hastalıktan kurtaracaksın ama bu, etrafına mikroplarını yine yayacak. Bu, etrafına mikroplarını yayacak. O mikroplardan bunu kurtarmak için onun içini temizleyin siz. Dışını düzeltmişsin kaç para. İç bozuk.

Onun için çok mühimdir. Şimdi hastanelerimize insanlar tedavi için giderler. İyi olurlar çıkarlar, yahut eceli gelir ölür gider. Fakat ruhları bozuk olan insanların hiçbir tedavihanesi yok. Hiçbir tedavi hanesi yoktur. O hastalıkla gelir gider işte bu âleme.

Üç defa Efendimiz diyor ki:

“—İmanı yoktur bunun, imansızdır.”

“—Kim?” Lâ ye’menü câruhû bevâikahû. Gayet basit ya. Komşusunun şerrinden emin olmuyor. Komşun senin şerrinden emin olmadığı takdirde, sen de mümin olamıyorsun. Gâvur musun? Değilsin. İşe yaramayan mümin. İşte hasta, yatıyor orada bir şeye yaramaz. Verirsen yer, o kadar.

Şimdi bu Buhârî'nin rivayeti. İmanı yoktur, dedi. İmansız, yani imanı farklı bir iman.

Müslim'in rivayeti:

Lâ yedhulü’l-cennete men lâ ye’menü câruhû bevâikahû. Müslim bunu daha da açıklıyor. “Cennete girmez.” dedi.

Mü’min ama cennete girmeyen mü’mini ne yapacaksın şimdi?

Cennete koymuyorlar adamı:

“—Sen niçin komşunla iyi geçinmedin. Komşuna niçin ikram etmedin, komşuna niçin ihsan etmedin…”

Bilmem belki gelecek dersimizde gelir mi? Peygamber SAS Efendimiz’in zaman-ı saadetlerinde ve sonra ashab devrinde tabii karışık insanlar, herkes müslüman değil. Yahudi de var, farklı milletler de var. Mesela kurbanda koyun keserlermiş veyahut başka zamanlarda; kesitkleri vakitte

“—Yahudi komşunun hakkını unutmayın!” diye eve tembih edermiş (Efendimiz SAS). Yahudi komşunun hakkını unutma!

Yahu! Bizim komşu Yahudi’den daha mı aşağı? Bizim komşu Yahudi’den daha mı aşağı yahu. Allah affetsin kusurumuzu… Bu duruma düşmüşüz. Allah bizi fazlıyla kurtarırsa kurtaracak. Bu paralar bizi Cehenneme sürükleyip götürüyor. Bu paralara hep aşık olmuşuz candan. Bu paralar bizi cehenneme doğru sürüklemekte. Bu paraların zevkinden, sefasından biraz da ruhların sefasına geçmek lazım ya!

Yine bu hadisi bir başka şekilde Efendimiz SAS yine üç kere Lâ yü’minü, lâ yü’minü, lâ yü’minü diyerek nakletmiştir. Diyorlar ki ashab-ı kiram: "Ya Rasûlallah! ... Lekad hâbebe ve hasira ... Yandı bu adam, yazık oldu. Kim bu adam? Kâle: Men lâ ye’menü câruhû bevâikahû. Aynı şekilde bevâik; zulüm, işkence, ezâ. ................................

İnner'r-racüle lâ yekûnü mü'minen ... İman sahibi olamaz. İmanında kamil olamaz. Olgun bir müsliman olamaz. Nefs-i emmâresinin elinden kurtulamaz. ... Hattâ ye'menü cârahû bevâik ... Ne zaman ki komşusunun şerrinden emin olurlar onun Ona komşularından hiçbirinden şer gelmez. ... Ve yebîtü fe eyne yebîtü. Yapıyor. ... Ve hüve âminün min şerrihi ... Herkes onun şerrinden eminç Ne kapısını paıyor, ne penceresini örtüyor, ne bir şey yapıyor. Niçin? Hepsi emin bunların. Bunların hiçbirisinden bana zarar gelmez, hem de zerre kadar gelmez, diyor. Kapısını da örtmüyor, penceresini de kapamıyor. Emniyet-i kâmilesi var. ... Feinne'l-mü'mine ellezî nefsehû minhu fî anâin. Çünkü mü'minin nefsi öteki mü'minden "anâin" Hayırları akıyor oraya. Bunlar hayırlara akıyor, menfaat veriyor daima. Şer yerine menfaat veriyor, hiç zarar görmüyor.

... Ve'n-nâsü minhu fî râhatin ... İnsanlar ondan rahat üzerinedirler. Bundan daha iyi hangi dersi istiyorsunuz arkadaş. Kapına polis koysalar, kapına jandarma koysalar yine para etmez bu kötü insanların şerrinden insanın. Herkesin kapısına polis konmaz ya. Herkesin kapısının önüne de jandarma konmaz ya.

En iyi şey çevreye yerleştireceğimiz ahlaki düstürlar. İslam'ın beğendiği düsturlar ama. İslam'ın düsturlarının dışında olan düsturların hepsi bozuk.

Hz. İmam Müslim bunu şöyle izah ediyor. Ve’llezî nefsî bi-yedihî ... -yukarısını almadım- lâ yü’minü abdün hattâ yuhibbe li- cârihî ... Bir insan -yemine söylüyor yine- Bir abîd mü'min olmaz ... hattâ yuhibbe li- cârihî ... komşusu için seviyor. Yahut bu ikinci bir tabirle "li-ahîhi" Ya komşusu veya kardeşi; komşu-kardeş bir. ... mâ yuhibbu li-nefsihî ... canı ne istiyorsa, kendisi için neler istiyorsa komşusu için de onları isteeycek. “Benim olsun da onun olmasın!” demiyor. “Benim neyim olursa, benden daha iyisi onun olsun!” diyor. Bunun bazı numunelerini büyüklerimiz bize pekâlâ göstermişler. İki kardeş ortak olmuşlar bir işte. Ekin ekmişler. Buğday olmuş. İhtiyar kendi buğdayından fazla olaraktan -gençmiş öteki kardeş- onun buğdayının içerisine karıştırıyormuş, atıveriyormuş. “O gençtir, hayatta onun daha çok ihtiyaçları var… Ben ona yardım edeyim." diyerekten buğdayı atıyormuş.

O genç de diyormuş ki; “Bu ihtiyardır. Bundan sonra pek çalışamaz.” O da kendi hissesinden onunkine ilave ediyormuş. “Yardım olsun!” diyerekten.

Müslümanın ruhu böyledir aziz kardeş!

“—Hep benim olsun!” dedin mi, o müslüman ruhunun dışındadır.

Allah kusurumuzu affetsin… Bugünkü kavgaların, kıyametlerin kökü bizim müslümanlıktaki zaaflarımızın neticesidir. Bizim müslümanlıktaki zaafımızın neticesidir bugünkü kıyametlerin hepsi. Hiç başkasına bahane bulma!

Etâ er-raculü ilâ'n-nebiyyi SAS Bir adam geldi Peygamber SAS’in huzur-u saadetlerine. Fekâle: Ya Rasûlallah! -Efendimiz'e diyor-

İnnî nezeltü fî mahalleti beni fülân. Bizim de şimdi burda mahallelerin adları var ya. O zaman da filanın mahallesi diyerekten Bize nasıl ki İskenderpaşa'nın mahallesi diyorlarsa O zaman da ben falanın mahallesine kondum, indim... O mahllenin sakinlerinden oldum Ev aldım veyahut kiraya gittim, o mahalleli oldum.

... Ve inne eşeddehüm ileyye ... Neden... Akrabühüm li-cârihi Fakat burada en yakın bir komşun var. Bana o kadar eza ediyor ki pişman oldum o mahalleye gittiğime...

... Febease Rasûlullah SAS Ebâ Bekre ve Ömer ve Ali RA... Bunun şikayeti üzerine Cenâb-ı Peygamber Ebû Bekir, Ömer ve Ali hazretlerini demişler ki:

Gidin o mahallenin mescidinin kapısına. Feyekûmûne alâ bâbihî feyesîhûn. O da şimdi nutuk de, vaaz de, konuşma de. Konuşuyorlar. Feyesîhûne...
Elâ inne erbeîne dâren câr. Velâ yedhulü'l-cennete men hâfe cârahû bevâikahû. Bunu ilan ediyorlar, bu mahallenin camisinin kapısının önünde o camiye gelen insanlar duysun. Bir evin 40 tane komşusu o eve komşudur. Birbirlerinin komşularıdır. 40 tane... O zamanda evler böyle toplu bir yerde de değil. Biri burda biri burda biri bu tarafta. Giresun'da olan evler gibi. Çünkü kalabalık bu kadar değil o zaman insanlarda.

Tekrar... "Velâ yedhulü'l-cennete men hafe cârahû bevâikahû. Cennete girmeyecek komşusu onun şerrinden korkan adam. Korkutmuş ortalığı. Cennete girmeyecek. Aklınızı başınıza toplayın, komşularınıza eza etmeyin!

Hülasa olarak:

“—Komşularınıza eza etmeyiniz çünkü sonunda cennete giremeyeceksiniz. Öyleyse komşularınıza faydalı olun ve onlara zarar ve ziyan etmemeye gayret gösterin! Dikkat edin!” demek yerinde.

Şimdi bunu SAS hazretleri şöyle bir ifade ile daha açıklıyor:

Lâ yestakîmu imânü abdin hattâ yestakîme kalbühû ... “İnsandaki iman doğru olmaz, layıklı bir iman olmaz insanda. Dürüst bir iman olmaz; ... Hattâ yestekîme kalbehû. o adamın kalbi doğru olmadıkça.”

Kalp doğru olur mu dersin? Kalp böyle bir ibrenin üzerinde dönen fener gibidir. Kalp dediğin şey bir iğnenin ucuna taktığın bir fener... Rüzgâr etraftan geldikçe nasıl çevirir onu, fıldır fıldır.

İşte bu fırıldağa benzer kalp. Durma imkânı yoktur elinde… Etraftan gelen rüzgârlar onu çevirecek. Komşudan gelen rüzgâr, efendim evden gelen rüzgâr, dinsizlerden gelen rüzgâr, havadislerden gelen rüzgâr, dışardan gelen rüzgâr… Çeşitli rüzgarlar o gönlü fırıldak gibi döndürür böyle. Onu tutmaya imkân yok. Lâ yestakîmu imânü abdin hattâ yestakîme kalbühû Bunu durduruncaya kadar, buna bir istikamet verinceye kadar. Nasıl vereceksin? Bağlayacaksın. Bağlarsın, tahkim edersin etraftan. Döndüremez bahşa bir şey onu. İşte o zaman olur iman, iman. Ne ile? Namazınla, abdestinle, zikrinle, Kur'an'ınla, hadislerinle, ayetlerinle, komşulara iyi olmakla bütün âdâb-ı İslamiye'ye riayetkar olduğun halde kimseyi incetmemek için bir şeyler rızıklarıdır o imanın. Onlarla tutulur bu, onlar yok mu fırıldak gibi dener bu. Ama sabahleyin Ezan-ı Muhammedî okundu:

“—Allahu ekber… Allahu ekber…”

Ne nida bu! İnsanı eritir bu.

“—Ne uyuyorsun ey gafil! Bu mülkün sahibi, bu kuvveti sana veren Allahu Celle ve A’lâ şimdi seni huzuruna davet ediyor. ‘Reis-i cumhur’ çağırıyor diye birisi gelse, şaşırırız nasıl gideceğimizi. Allah dediğin vakit de kâinatın sahibi yahu. Ölenlere benzemez. Bu varlığın sahibidir, ilahi bu. Öyleyse o beşerin davetine koşabiliyorsun da varlıkların sahibi, kâinatın Rabbinin davetine icabet edemiyorsun. Fener boşta kalıyor. Sonra sen o feneri nasıl sağlam tutabilirsin? İmkânı mı var? Kazığın birisi bu. Arkasından namazı gelir, orucu gelir, zekâtı gelir, sadakası gelir, hayrı gelir… Bu kazıklarla böyle tahkim edilmiş olur.

Meselâ şimdi tankların geçmemesi için müdafaa hatları yapıyorlar. O hatları nasıl tahkim ediyorlar görüyorsunuz işte. O tahkimat niçin? O gelenin kuvvetini durdurmak için değil mi ya? Kalbimizin çevirecek kuvvetleri durduracak olan da iman kuvveti. Bu iman kuvveti ancak namazla, oruçla, zekâtla, sadakayla. Namazın üzerine bir namaz daha kılacaksın, orucun üzerine bir oruç daha ekleyeceksin, sadakanın üzerine bir sadaka daha ekleyeceksin… Cüneyt. Allah rahmet eylesin. Bir rivayette 400 rekât, bir rivayette 600 rekât durmadan namaz kılarmış. Ne bu ya? Ne cesaret, ne kuvvet, ne metanet, ne sabır…

Ben uğraştım bir vakit, “Acaba ben de yapabilir miyim?” diyerek, 200 rekât ancak kılabildim. Onun da ertesi günü hastalandım. Çünkü zaafiyetimiz var. O herhalde biraz daha gençmiş, o gençliğinde bunu yapabilmiş.

Bunlar sayesindedir ki onlar, beşeriyete örnek olmuşlar ve adları böyle rahmetle kıyamete kadar anılmaktadır. Ama sen ben, çoktan unutulur gideriz, bir kere ölmeye gör. Çünkü eserimiz yok meydanda… Rivayet ederler ya; efendinin birisi Konya'daki bir dostuna seccade almış memleketinden. Dervişlerden birine demiş ki: "Götür bunu ona ver!" Adam, o zaman vesayet yok; atla merkeple, ne ile gidiyorsa Yolda parası bitmiş yahut nefsine aldanmış.

“—Ne bilecek kaç tane olduğunu, bunun bir tanesini satayım da rahatça gideyim!” demiş. Satmış bir tane, götürmüş oraya. Bakmış ki iki tane, daha bu üç olacak.

“—Yok efendim işte bunu verdiler, bunu getirdim.”

—Ahmet Bey.

—Efendim.

—Üç müydü, iki miydi? —Üç tane... Demiş; bu kadar yakındınız da bana niye ........................ ................................ Bu kadar yakındınız da niye beni bu kadar yordunuz?

Bu insanlık çok mükemmel bir mahlûk. Yani meleklerin üstünde bir mahlûktur. Melekler büyük, muhterem mahlûklardır, fakat insan onlardan çok yüksektir. Çünkü onlar bir vazife ile muvazzaftır. Neyse Allah-u Teàla ona vermiştir. Rükûda mıdır, secdede midir?... Nefsi yoktur, şehveti yoktur, hırsı yoktur, hasedi yoktur, bir şeyi yoktur. Düşmanı yoktur, vazifesi odur. Terakkisi de yoktur. Neyle halk olunduysa o hilkat üzerinde durur.

Ama insan öyle değil. İnsanda terakki var. Meleklerin üzerine de çıkar, aşağısına da düşer. Üste çıkarsa elbet onlardan aziz olur, muhterem olur. Öyle bir mahlûk…

Cenab-ı Peygamber’e Allah-u Teàla’nın sözlerini getiren kimdi? Melek değil miydi? Büyük melek… O vasıta. Herkese de bu vasıta var bugün O vasıta yalnız o kalbe, o gönle sahip olabilmek lazım. Onun için diyor ki Peygamber SAS:

“—O gönlün, kalbin doğru olmadıkça imanın da doğru olamaz.”

Gönlünü doğru et. Sabahtan akşama kadar secdeden başı kalkmıyor, isterse gece de kalkmasın. O iş başka gönül işi yine başka…

Onun için acem şairi güzel söylemiş:

Dil bedest âver ki hacc-ı ekberest
Hacca gitmek kolay, parayı verdin mi beş bini tayyare seni amerikanın tayyaresi, bizim tayyare... Bizim tayyare demeye de insanın dili varmıyor ya. ............................. Oraya gidiyoruz. Ne oluyor? Orada hangi ahlakımızı tasfiye edebiliyoruz, hangi ahlakımızı düzeltebiliyoruz. Allah affetsin… O'nun rahmeti bol da günahlarımızı döküyor. Dökülmüş olarak geliyoruz ama aynı kılıkla geliyoruz. Halbuki oradan daha mükemmel bir kılıkla gelip, buradaki insanları imrendirmek lazım. İmrensin:

“—Maşallah şu hacı efendiye bak! Gitti de bak melek gibi olmuş ya... Yalanı yok, hırsızlığı yok, uğursuzluğu yok, herkese ikramı var, ihsanı var, iyilikleri var, kimseyi incitmiyor…” Ne âlâdır.

Ha! Şimdi bunları da birbirine bağlamak suretiyle diyor ki:

Velâ yestekîmü kalbühü hattâ yestekîme lisânühû

Şu dil doğru olmadıkça bu gönül de doğru olmaz. Ama şimdi sen diyeceksin ki bu gavurlardan işitiyoruz bazen bilen gavurlar şu kadar doğruymuş, bu kadar istikametleri varmış yalanı katiyyen söylemezlermiş... Bunlar palavra, bunlar yalan, bunlar boş söz

Lâ ilâhe illallâh demeyen adamın cehalet maksadıyla yapıyordur onu. Onun asıl dilinin doğruluğu Lâ ilâhe illallâh demeye bağlı. Lâ ilâhe illallâh demeden anlatılan doğrulukların hepsi boş şeylerdir.

Onun için lisanın doğruluğu, bu dediğin kelimeye uymaklıktır. Der bu kelimeyi. Lâ ilâhe illallâh. Herkes der, gâvur da der. Ama uymak lazım, dediğin kelimeye uymak lazım!

Bu nedir? Ben bunu diyorum: ‘Lâ ilâhe illa’llah’ diyorum ‘Muhammedün rasûlü’llah’ da diyorum; nedir bu?

Allah-u Teàla bu mülkün sahibi, Peygamber SAS de onun rasûlu. öldükten sonra, “Allah’ın divanında toplanacağın bir hayata hazırlan!” diyerek Cenabı Hak bizi bu mülke göndermiş. İşte altmış-yetmiş ne kadar bir ömür verdiyse. Bu mülkün içerisinde kemâle ulaşıp Allah’ın razı olduğu ve Allah’ın sevdiği bir insan olaraktan buradan gitmek. Allah’ın sevdiği ve Allah’ın razı olabildiği bir insan olarak gidebildin mi, en bahtiyar insan sensin. Ama paran da olmasa, bilgin de olmasa yine de en bahtiyar sensin.

Paran var, bilgin de var ama bunu yapamadıktan sonra on para etmez. Onun için, Allah dilimizi de içimize uygun etsin… Dil söyler, söyler ama içe uygun olarak söyleyecek. Samimi olarak söyleyecek!

Ha! Dün bir şey daha gözüme çarptı da okudum.

Muharebeye girmiş sahabe-i kirâm. Rasûlullah bakmış, birisi öyle bir dövüşüyor ki, “Ooo!” hayran oluyor herkes. Bahadır da adam. Vurdu muydu ikiye bölüyor. Ortalığı kas kas kavuruyor.

“—Cehennemliktir.” demiş.

Ashabın çok ağırına gitmiş.

“—Bu adam cehennemlik olursa vay bizim halimize!” diye korkuyorlar. Korkunç bir şey.

Dövüşürken bir tanesi ona vurmuş, yaralanmış. Yaralanınca ıstırap başlıyor tabi, yaranın ıstırabı. Buna tahammül edecek müslüman yok ki Tedavi ederler, çaresini bulurlar; keserler yahut kolunu bacağını ama ben yine yaşarım. Ama bunun ağırına gitmiş:

“—Ben nasıl yaralandım. Benim gibi bir herif nasıl yaralanır. Bana artık hayat lazım değil. "Ölmek evlâ" demiş; kılıcını dayamış göğsüne, intihar etmiş.

Müslüman intihar etmez. Mü'min intihar etmez, şimdi anladılar ki bu adam yalancı mücahit. Bu adam yalancı mücahit. Gösteriş için (çarpışıyor). Münafık huyu var. Kandırmak için ortalığı dövüşüyor böyle. Ama hakikate gelince meydana çıkıp boyası meydana çıktı. Allah için yapsaydı eh! Allah’ın takdirine razı olacaktı. Allah’ın takdirine razı olamadı ve intihar teşebbüsü yaparaktan kendisini öldürdü.

İntihar çok büyük felaket. Sen nasıl olur, birisine vurabilir misin? Aklı şuuru olan bir adam, “Nasıl öldürürüm ya Allah’ın yarattığı binayı nasıl yıkarım?” Ama kızmış, şöyle haklıymış böyle haklıymış o başka. Ama vurup da öldürmek büyük ağır bir cezayı gerektirir.

Vemen yaktül mü’minen müteammiden feceâühü cehennemü haliden fîhâ İçeride artık cehennem vardır. Şuurlu bir insan bunu yapamaz. Ama işte bazı yapanları da görüyoruz. Bu adam bunu kendine yaptı, isbat etti. Aynı cehennem azabı kendisine de müstehak oldu. Anlaşıldı ki imanı bunun tam değilmiş, münafıklık bulaşmış. Hareketleri de herkes bayılmış beğenmiş ama iç uygun değil dışa… Dışından güzel çarpışıyor Fakat içinde o iman olmadığı için, hareketleri imanına uygun olmadığı için nihayet küfür üzerine, imansız olarak gitti Allah muhafaza… küfür üzerine, imansız olarak gitti Allah muhafaza… Ha öyleyse bizim her harekâtımızda lisanımızdan çıkan Lâ ilâhe illa’llah’ın mânâsına uygun bir müslümanlığın olması (lazım). Hepimizin canıdır, ciğeridir, Fakat bu nedir? Bizim evmizde bize bırakmaz bizi. Bizi bizle bırakma. Bizi ne yapar yapar, yener.

Bugün yenmektedir hepimiz de yani. Bunun karşısı da ancak Allah-u Teàla’nın yardımı ve mücahede hazırlıklarını yapmakla olur. Bir devlet bir devlete dövüşmek için evvelâ hazırlık yapıyor. O hazırlığı yapmadan kimse kimseyle dövüşemez. Dövüşürse de mağlup olur. Bizde bu hazırlık yok. İmanda hazırlık; namazın, orucun, gayet mükemmel olacak her şeyin… Onunla beraber ahlâkın da düzelmiş olacak, takviye edilmiş olacak. Kemâl-i ahlâkiyeye ulaştıktan sonra nefis emmârelikten kurtulur, levvâmelikten de kurtulur, mülhemelikten de kurtulur; mutmainne mertebesine ulaşır, saadet ü selâraya erişir. Buna erişmedikçe bir ile iç, birleşme. Dil ile için birleşmesi için -işte bugünkü şeyler de öyledir.- Araya izole girer, ufacık bir izole hattın elektiriğini keser mi keser. Ufacık bir şey girmiştir. Ahlâkları da ufacık bir şey, komşu hakkı denen ufacık bir şey... Fakat bütün cereyanı kesmektedir işte. Eve elektrik gelmez. Nerededir ara kusuru. Bir yerde kontakt yapmıştır. Yara almıştır, oradan bir şey olmuştur, ...........

Allah affetsin. Bugün bu kadarla yetsin de arkası bir daha uzayacak. Bir dahaki derste de onları yapmaya çalışırız inşallah.

Cenab-ı Hak hepimizi affetsin… İmanları kâmil, ahlâkları kâmil, kendileri kâmil, kendisinin sevdiği ve razı olduğu kullarının arasına, kusurlarımıza bakmadan bizleri de kabul etsin…

El-fâtihah!

Komşu Hakkı Önemli

Mehmed Zahid KOTKU

Komşu Hakkı Önemli

Mehmed Zahid KOTKU

Konuşma Hakkında