Konuşma Metni

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtühû! Allah'ın selâmı, rahmeti, bereketi üzerinize olsun. es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtühû!

Allah'ın selâmı, rahmeti, bereketi üzerinize olsun.

Bu akşamki sohbetim Bakara sûre-i şerîfesinin 187. âyet-i kerîmesi üzerine.Bu akşamki sohbetim Bakara sûre-i şerîfesinin 187. âyet-i kerîmesi üzerine. Bu âyet-i kerîme oruçla ilgili bir âyet-i kerîme. Bu âyet-i kerîme oruçla ilgili bir âyet-i kerîme. Oruçla ilgili sınırları çizen, teferruâtı bize öğreten; Allahu Teâlâ hazretlerinin bize rahmetinin,Oruçla ilgili sınırları çizen, teferruâtı bize öğreten; Allahu Teâlâ hazretlerinin bize rahmetinin, acımasının, lütfunun eseri olan müsaadeleri verdiğini bildirdiği bir âyet-i kerîme. acımasının, lütfunun eseri olan müsaadeleri verdiğini bildirdiği bir âyet-i kerîme.

Önce mübarek metnini feyizyâb olalım diye okuyalım. Bismillâhirrahmânirrahîm. Önce mübarek metnini feyizyâb olalım diye okuyalım.

Bismillâhirrahmânirrahîm.

Uhille leküm leylete's-sıyâmi'r-refesü ilâ nisâiküm, Uhille leküm leylete's-sıyâmi'r-refesü ilâ nisâiküm, hünne libâsün leküm ve entüm libâsün lehünne,hünne libâsün leküm ve entüm libâsün lehünne, alima'llâhu enneküm küntüm tahtânûne enfüseküm fe-tâbe aleyküm ve afâ ankümalima'llâhu enneküm küntüm tahtânûne enfüseküm fe-tâbe aleyküm ve afâ anküm fe'l'âne bâşirûhünne ve'bteğû mâ keteba'llâhu leküm,fe'l'âne bâşirûhünne ve'bteğû mâ keteba'llâhu leküm, ve külû ve'şrebû hattâ yetebeyyene lekümü'l-haytu'l-ebyadu mine'l-haytı'l-esvedi mine'l-fecrive külû ve'şrebû hattâ yetebeyyene lekümü'l-haytu'l-ebyadu mine'l-haytı'l-esvedi mine'l-fecri sümme etimmu's-sıyâme ile'l-leyl, ve lâ tübâşirûhünne ve entüm âkifûne fi'l-mesâcid, sümme etimmu's-sıyâme ile'l-leyl, ve lâ tübâşirûhünne ve entüm âkifûne fi'l-mesâcid, tilke hudûdu'llâhi felâ takrabûhâ, kezâlike yübeyinu'llâhu âyâtihî li'n-nâsi leallehüm yettekûn. tilke hudûdu'llâhi felâ takrabûhâ, kezâlike yübeyinu'llâhu âyâtihî li'n-nâsi leallehüm yettekûn.

Sadaka'llâhu'l-azîm. Sadaka'llâhu'l-azîm.

Geçtiğimiz haftalardaki yakın âyetlerde Allahu Teâlâ hazretlerinin eski ümmetlere farz kıldığı gibi Geçtiğimiz haftalardaki yakın âyetlerde Allahu Teâlâ hazretlerinin eski ümmetlere farz kıldığı gibi Ümmet-i Muhammed'e de, Peygamber Efendimiz'in ümmetine de orucu farz kıldığını bildirenÜmmet-i Muhammed'e de, Peygamber Efendimiz'in ümmetine de orucu farz kıldığını bildiren âyet-i kerîmeyi okumuştuk. Ondan sonra da oruçla ilgili âyetlerle birkaç haftaki sohbetimiz sürmüştü.âyet-i kerîmeyi okumuştuk. Ondan sonra da oruçla ilgili âyetlerle birkaç haftaki sohbetimiz sürmüştü. Burada yine oruç konusu karşımızda. Oruç ne demek? Burada yine oruç konusu karşımızda.

Oruç ne demek?

İnsanın yemekten, içmekten, evli olanların hanımıyla cinsel ilişki yapmasından İnsanın yemekten, içmekten, evli olanların hanımıyla cinsel ilişki yapmasından fecrin doğuşundan güneşin batışına kadar uzak durması, sabretmesi ibadeti. fecrin doğuşundan güneşin batışına kadar uzak durması, sabretmesi ibadeti.

Bu ibadetle insan kendisinin en tabiî olan ihtiyaçları[ndan uzak duruyor.]Bu ibadetle insan kendisinin en tabiî olan ihtiyaçları[ndan uzak duruyor.] Karnı acıktığı zaman yemek ister, susadığı zaman su ister. Su hayatın devamı için önemli bir madde.Karnı acıktığı zaman yemek ister, susadığı zaman su ister. Su hayatın devamı için önemli bir madde. Gıda da insanın sağlığı, yaşamı için çok önemli bir zaruret.Gıda da insanın sağlığı, yaşamı için çok önemli bir zaruret. Evlenmek de insanın bir ihtiyacı ve insanın evlilikten muradı hayırlı evlatlara sahip olmak.Evlenmek de insanın bir ihtiyacı ve insanın evlilikten muradı hayırlı evlatlara sahip olmak. Nesillerin üremesi, devam etmesi de evliliğe bağlı olduğundan;Nesillerin üremesi, devam etmesi de evliliğe bağlı olduğundan; evlilik de gayrimeşru yollarla sağlanacak cinsel zevklerin ve diğer kötü yolların yanında çok asil,evlilik de gayrimeşru yollarla sağlanacak cinsel zevklerin ve diğer kötü yolların yanında çok asil, çok yerli yerinde bir çare olduğundan çok sevap. çok yerli yerinde bir çare olduğundan çok sevap. Çünkü hem haramlardan günahlardan kişi korunmuş oluyor,Çünkü hem haramlardan günahlardan kişi korunmuş oluyor, hem de kendisini baba veya anne yapacak bir hayırlı iş yapıyor.hem de kendisini baba veya anne yapacak bir hayırlı iş yapıyor. Evlat hayırlı olursa bütün insanlık ondan istifade edecek.Evlat hayırlı olursa bütün insanlık ondan istifade edecek. Çok sevdiğiniz mübarek insanları düşünün, büyük insanları düşünün, büyük kahramanları düşünün; Çok sevdiğiniz mübarek insanları düşünün, büyük insanları düşünün, büyük kahramanları düşünün; onlar hep bir annenin babanın evlâdı. "Ne iyi olmuş da o anne baba öyle bir evlat dünyaya getirmişler,onlar hep bir annenin babanın evlâdı. "Ne iyi olmuş da o anne baba öyle bir evlat dünyaya getirmişler, ne kadar faydalı olmuş." diye ne kadar seviniriz. Onun için, evlilik sevaptır ve insanın hakkıdır. ne kadar faydalı olmuş." diye ne kadar seviniriz. Onun için, evlilik sevaptır ve insanın hakkıdır.

Bu üç tane tabiî ihtiyacının ve hakkının, yaşama hakkının, yaşaması için gerekli faaliyetlerin,Bu üç tane tabiî ihtiyacının ve hakkının, yaşama hakkının, yaşaması için gerekli faaliyetlerin, neslinin devamı için gerekli olan faaliyetlerin sağlanmasında Cenâb-ı Hak insanınneslinin devamı için gerekli olan faaliyetlerin sağlanmasında Cenâb-ı Hak insanın içine kuvvetli arzular da koymuştur. Cenâb-ı Hakk'ın kudretinin, hikmetininiçine kuvvetli arzular da koymuştur. Cenâb-ı Hakk'ın kudretinin, hikmetinin eseri olarak insan acıktığı zaman acıktığını bilir ve tatmin edecek çareleri aramaya koyulur.eseri olarak insan acıktığı zaman acıktığını bilir ve tatmin edecek çareleri aramaya koyulur. Onun için de sabahtan akşama çalışır, çabalar. "Evde çoluk çocuğum var!" der, ciddî ciddî çalışır.Onun için de sabahtan akşama çalışır, çabalar. "Evde çoluk çocuğum var!" der, ciddî ciddî çalışır. Hayatın büyük bir faaliyeti, yaşamayı sağlamak için; yeme, içme, giyinme ihtiyaçlarını karşılamak içinHayatın büyük bir faaliyeti, yaşamayı sağlamak için; yeme, içme, giyinme ihtiyaçlarını karşılamak için işle, güçle, ticaretle, ziraatle geçiyor. Çok tabiî...işle, güçle, ticaretle, ziraatle geçiyor. Çok tabiî... Ama bunlar "beden korunsun" diye kuvvetli arzularla istetilmiş.Ama bunlar "beden korunsun" diye kuvvetli arzularla istetilmiş. Cenâb-ı Hak insanoğlunu hikmetle böyle yaratmış.Cenâb-ı Hak insanoğlunu hikmetle böyle yaratmış. Susadığı zaman çok susar ve kıvranır, arar, "Dudaklarım kavruldu." der.Susadığı zaman çok susar ve kıvranır, arar, "Dudaklarım kavruldu." der. Acıktığı zaman; "Karnım zil çalıyor!" der, "Kurtlar gibi acıktım!" der.Acıktığı zaman; "Karnım zil çalıyor!" der, "Kurtlar gibi acıktım!" der. Yani bunlar kuvvetli duygular... Dikkat edilirse oruçla Cenâb-ı Hak Teâlâ, bizi yaratan Rabbimiz;Yani bunlar kuvvetli duygular...

Dikkat edilirse oruçla Cenâb-ı Hak Teâlâ, bizi yaratan Rabbimiz; bizim içimizi dışımızı, her hâlimizi, huyumuzu, vasıflarımızı kendisi yaratmış, çok iyi bilen Rabbimiz bizim içimizi dışımızı, her hâlimizi, huyumuzu, vasıflarımızı kendisi yaratmış, çok iyi bilen Rabbimiz bu kuvvetli duyguların karşısında durma eğitimini bize öğretiyor. bu kuvvetli duyguların karşısında durma eğitimini bize öğretiyor. "Yemek tabiî hakkın ama yeme bakayım, yemeden nasıl durabileceksin?" diye sabrı öğretiyor. "Yemek tabiî hakkın ama yeme bakayım, yemeden nasıl durabileceksin?" diye sabrı öğretiyor. İsteklerini aklıyla kontrol etmesini, iradesini arzularına hâkim, emir ve komutan kılmasınıİsteklerini aklıyla kontrol etmesini, iradesini arzularına hâkim, emir ve komutan kılmasını Cenâb-ı Hak emrediyor. İnsan kuvvetli arzularının önüne geçebilmeli!Cenâb-ı Hak emrediyor.

İnsan kuvvetli arzularının önüne geçebilmeli! Bu çok önemli, çok faydalı. İnsanın aklının emrinde olması; aklını emir, komutan kabul edipBu çok önemli, çok faydalı. İnsanın aklının emrinde olması; aklını emir, komutan kabul edip nefsinin ve bitmez tükenmez coşkulu arzularının onun emrinde, teftişinde, idaresinde, nefsinin ve bitmez tükenmez coşkulu arzularının onun emrinde, teftişinde, idaresinde, bakımı altında yürütülmesini sağlaması çok önemli.bakımı altında yürütülmesini sağlaması çok önemli. Çünkü insan arzularına kapıldığı zaman, bu arzular şiddetli sevme, şiddetli kızma,Çünkü insan arzularına kapıldığı zaman, bu arzular şiddetli sevme, şiddetli kızma, nefret, buğz, adavet tarzında tezahür ettiği zaman ne oluyor? nefret, buğz, adavet tarzında tezahür ettiği zaman ne oluyor?

Büyük felaketler oluyor. Toplumu yakan, yıkan, insanları çok zarara uğratan Büyük felaketler oluyor. Toplumu yakan, yıkan, insanları çok zarara uğratan fecî olaylar meydana geliyor. O halde insanların sabrı öğrenmesi lazım.fecî olaylar meydana geliyor. O halde insanların sabrı öğrenmesi lazım. Duygularına hâkim olmayı öğrenmesi lazım. Akıllı mantıklı hareket etmesi lazım. Duygularına hâkim olmayı öğrenmesi lazım. Akıllı mantıklı hareket etmesi lazım.

Biz bunu istiyoruz da; "Peki, insan nasıl akıllı mantıklı hareket edecekBiz bunu istiyoruz da; "Peki, insan nasıl akıllı mantıklı hareket edecek ve bunu nereden öğrenecek?" diye kendi kendimize düşündüğümüz, sorduğumuz zaman:ve bunu nereden öğrenecek?" diye kendi kendimize düşündüğümüz, sorduğumuz zaman: Yirminci yüzyılda bu hususta bir çalışma yapıldığını, Yirminci yüzyılda bu hususta bir çalışma yapıldığını, böyle bir şeyin öğretildiği bir mektebi[n olduğunu] hatırlamıyoruz.böyle bir şeyin öğretildiği bir mektebi[n olduğunu] hatırlamıyoruz. Beden eğitimi için, çeşitli idmanlar için çeşitli özel iş yerleri açılıyor, öğretiliyor. Beden eğitimi için, çeşitli idmanlar için çeşitli özel iş yerleri açılıyor, öğretiliyor. Dans için dersaneler açılıyor, dans öğretiliyor.Dans için dersaneler açılıyor, dans öğretiliyor. Musikî âletlerini çalmak için çeşitli [kurslar] oluyor, öğretiliyor...Musikî âletlerini çalmak için çeşitli [kurslar] oluyor, öğretiliyor... Ama insanın iradesine nasıl hâkim olacağı, kendisinin aklını ön plana nasıl geçireceği,Ama insanın iradesine nasıl hâkim olacağı, kendisinin aklını ön plana nasıl geçireceği, kararlarını nasıl böyle çelik gibi bir iradeyle uygulayacağı; öğrencinin nasıl dersine çalışacağı,kararlarını nasıl böyle çelik gibi bir iradeyle uygulayacağı; öğrencinin nasıl dersine çalışacağı, futbola, sinemaya kaçmayacağı, okulu bırakmayacağı; babanın içkiye, kumara kaymayıpfutbola, sinemaya kaçmayacağı, okulu bırakmayacağı; babanın içkiye, kumara kaymayıp nasıl olup da ciddî bir baba olup, para kazanıp, çoluk çocuğunu iyi yetiştireceği;nasıl olup da ciddî bir baba olup, para kazanıp, çoluk çocuğunu iyi yetiştireceği; annenin evine, kocasına, çocuklarına şefkatli ve bağlı olup,annenin evine, kocasına, çocuklarına şefkatli ve bağlı olup, evden kaçmayıp da nasıl çocuklarını iyi insan olarak yetiştireceğini ne ile sağlayacak? evden kaçmayıp da nasıl çocuklarını iyi insan olarak yetiştireceğini ne ile sağlayacak?

Kuvvetli iradeyle sağlayacak.Kuvvetli iradeyle sağlayacak. Bu irade olmadığı zaman, insanların tenkit ettiğimiz bütün halleri bu irade zâfiyetinden [oluyor.] Bu irade olmadığı zaman, insanların tenkit ettiğimiz bütün halleri bu irade zâfiyetinden [oluyor.] "İyi insan ama zavallı, iradesi zayıf; ne yapalım, yapamadı..."İyi insan ama zavallı, iradesi zayıf; ne yapalım, yapamadı... Kaymış ayağı, nefsine mağlup oluvermiş, şeytana uyuvermiş..." diyoruz. Kaymış ayağı, nefsine mağlup oluvermiş, şeytana uyuvermiş..." diyoruz.

Bu iradenin kuvvetlenmesini din öğretiyor.Bu iradenin kuvvetlenmesini din öğretiyor. Ramazan iradenin kuvvetlenmesi, insanın sabrı öğrenmesi ibadeti. Ve bu eğitim başarı sağlamış. Ramazan iradenin kuvvetlenmesi, insanın sabrı öğrenmesi ibadeti. Ve bu eğitim başarı sağlamış. Bu eğitim Mevlânâlar'ı, Yunus Emreler'i, Hacı Bayrâm-ı Velîler'i, Eşrefoğlu Rûmîler'i,Bu eğitim Mevlânâlar'ı, Yunus Emreler'i, Hacı Bayrâm-ı Velîler'i, Eşrefoğlu Rûmîler'i, İbrahim Hakkı-i Erzurumîler'i, yani tarihimizde sevdiğimiz saydığımız büyük,İbrahim Hakkı-i Erzurumîler'i, yani tarihimizde sevdiğimiz saydığımız büyük, bilge, mübarek, akıllı fikirli, ilim erbâbı, güzel ahlâk sahibi insanları yetiştirmiş. bilge, mübarek, akıllı fikirli, ilim erbâbı, güzel ahlâk sahibi insanları yetiştirmiş.

Çok büyük bir devlet olan devletimiz, çok büyük, çok köklü bir millet olan milletimiz, bugün Çok büyük bir devlet olan devletimiz, çok büyük, çok köklü bir millet olan milletimiz, bugün yirmibirinci yüzyılda üzücü bir durumdayız;yirmibirinci yüzyılda üzücü bir durumdayız; çeşitli sıkıntılarla karşı karşıya... En başta gelen ülkelerden birincisi olması lazım!çeşitli sıkıntılarla karşı karşıya... En başta gelen ülkelerden birincisi olması lazım! Birinciliği hiç düşünemiyoruz. İkinciliği, üçüncülüğü, beşinciliği, yedinciliği düşünemiyoruz. Birinciliği hiç düşünemiyoruz. İkinciliği, üçüncülüğü, beşinciliği, yedinciliği düşünemiyoruz. Yedi gelişmişler arasına girememişiz.Yedi gelişmişler arasına girememişiz. Ülkemizde bazı köylerde su yok, sağlık durumu perişan, halkımızın gıda işini halledememişiz,Ülkemizde bazı köylerde su yok, sağlık durumu perişan, halkımızın gıda işini halledememişiz, bütçeyi düzeltememişiz vs. vs...bütçeyi düzeltememişiz vs. vs... Büyük devlet, büyük millet olmanın temellerini kaybettiğimiz için,Büyük devlet, büyük millet olmanın temellerini kaybettiğimiz için, bunları sağlayan ana esasları kaybettiğimiz için bunlar olmuyor.bunları sağlayan ana esasları kaybettiğimiz için bunlar olmuyor. Yoksa bir insan bir milleti alır, kurtarır, ileriye götürür.Yoksa bir insan bir milleti alır, kurtarır, ileriye götürür. 20 sene, 30 sene, 40 sene, 50 senede etrafımızda "küçük" dediğimiz bazı20 sene, 30 sene, 40 sene, 50 senede etrafımızda "küçük" dediğimiz bazı devletler ve milletler bizden çok daha ileriye gittiler. Biz onlardan daha geri sıralara kaldık. devletler ve milletler bizden çok daha ileriye gittiler. Biz onlardan daha geri sıralara kaldık.

İşte bu bir eğitimin unutulmasından, önemsenmemesinden kaynaklandı.İşte bu bir eğitimin unutulmasından, önemsenmemesinden kaynaklandı. Başarısızlıklarımız irade eğitiminin, ahlâk eğitiminin azalmasından;Başarısızlıklarımız irade eğitiminin, ahlâk eğitiminin azalmasından; vur patlasın çal oynasın gezmenin, eğlenmenin, lüksün, sefahatin artmasından;vur patlasın çal oynasın gezmenin, eğlenmenin, lüksün, sefahatin artmasından; rüşvetin, hırsızlığın, vazifeyi kötüye kullanmanın, suistimâlin artmasından olan şeyler.rüşvetin, hırsızlığın, vazifeyi kötüye kullanmanın, suistimâlin artmasından olan şeyler. Her şeyin arkasında bir maddî hesap, bir ince şeytânî aldatmaca görüyoruz. Her şeyin arkasında bir maddî hesap, bir ince şeytânî aldatmaca görüyoruz.

Ama bunlar neden oluyor, kaynağı ne, sebebi ne? Ama bunlar neden oluyor, kaynağı ne, sebebi ne? Gazetelerde okuduğumuz suçların işleniş sebepleri ne? Gazetelerde okuduğumuz suçların işleniş sebepleri ne? Bu kadın niye kötü yola düşmüş, bu yuva niçin yıkılmış? Bu adam bu cinayeti niye işlemiş? Bu kadın niye kötü yola düşmüş, bu yuva niçin yıkılmış? Bu adam bu cinayeti niye işlemiş?

Onları araştırmıyoruz. Onların kökü; ahlâkın olmayışında, zayıflamasında, Onları araştırmıyoruz. Onların kökü; ahlâkın olmayışında, zayıflamasında, örfün törenin bozulmasında, insanların iradeli olmamasında, milleti seven insanların yetiştirilememesinde,örfün törenin bozulmasında, insanların iradeli olmamasında, milleti seven insanların yetiştirilememesinde, kendisinin menfaatini düşünen, milleti batıran insanların iyilerden ayırt edilmemesinde...kendisinin menfaatini düşünen, milleti batıran insanların iyilerden ayırt edilmemesinde... Çeşitli şeyler var; ama ahlâka dayanıyor. İşte ahlâk eğitimini İslâm yapıyor. Çeşitli şeyler var; ama ahlâka dayanıyor.

İşte ahlâk eğitimini İslâm yapıyor. Yapmış, fiilen tarih boyunca ispatlamış. Şimdi de zamanımızda da bir ispatı var;Yapmış, fiilen tarih boyunca ispatlamış. Şimdi de zamanımızda da bir ispatı var; o da ahlâk eğitimi yapılmayınca milletlerin çökeceğinin ispatı olmuş oluyor. o da ahlâk eğitimi yapılmayınca milletlerin çökeceğinin ispatı olmuş oluyor.

Şimdi bu girişten sonra, orucun böyle bir [ibadet] olduğunu anladıktan sonra, Şimdi bu girişten sonra, orucun böyle bir [ibadet] olduğunu anladıktan sonra, orucun ilk başladığı zamanlarda durumun nasıl olduğunu orucun ilk başladığı zamanlarda durumun nasıl olduğunu şöyle kayıtlardan ana kaynaklara bakarak anlatalım: şöyle kayıtlardan ana kaynaklara bakarak anlatalım:

İbn Abbas radıyallahu anhümâ'dan rivayet olunmuş.İbn Abbas radıyallahu anhümâ'dan rivayet olunmuş. Zaten daha başka mübarek alimler de bu hususu rivayet etmişler.Zaten daha başka mübarek alimler de bu hususu rivayet etmişler. Mesela Ali b. Ebî Talha yine İbn Abbas'tan rivayet etmiş. el-Avfî İbn Abbas'tan rivayet etmiş.Mesela Ali b. Ebî Talha yine İbn Abbas'tan rivayet etmiş. el-Avfî İbn Abbas'tan rivayet etmiş. Ama daha başka râviler de var. Diyor ki; Ama daha başka râviler de var. Diyor ki;

"Müslümanlar Ramazan orucu olunca, "Müslümanlar Ramazan orucu olunca, Ramazan ayı geldiği zaman yatsı namazını kıldılar mı oruca başlarlardı.Ramazan ayı geldiği zaman yatsı namazını kıldılar mı oruca başlarlardı. Yemek yemezlerdi, su içmezlerdi, hanımlarıyla ailevî ilişkilerinden Yemek yemezlerdi, su içmezlerdi, hanımlarıyla ailevî ilişkilerinden yani cinsel ilişkilerinden uzak dururlardı, iftar edinceye kadar..." yani cinsel ilişkilerinden uzak dururlardı, iftar edinceye kadar..."

Bir başka rivayette de deniliyor ki; Bir başka rivayette de deniliyor ki;

"Bir kimse yatsıyı kıldıktan sonra oruç başlardı. "Bir kimse yatsıyı kıldıktan sonra oruç başlardı. Ya da yatsıdan evvel uyumuşsa, artık uyuduğu andan itibaren başlardı.Ya da yatsıdan evvel uyumuşsa, artık uyuduğu andan itibaren başlardı. Ondan sonra oruç iftara kadar devam ederdi." Ondan sonra oruç iftara kadar devam ederdi."

Durum böyleyken birtakım olaylar zuhur etmiş. Durum böyleyken birtakım olaylar zuhur etmiş. Buna göre hareket etmek isteyenlerin bu kararlarında da tam sağlam duramadıkları,Buna göre hareket etmek isteyenlerin bu kararlarında da tam sağlam duramadıkları, bu kararları çiğnedikleri olmuş. Mesela bir rivayet şöyle: bu kararları çiğnedikleri olmuş. Mesela bir rivayet şöyle:

Kays b. Sırma el-EnsârîKays b. Sırma el-Ensârî oruçlu iken gündüz kendi arazisinde ziraatle meşgul oluyormuş, çalışıyormuş.oruçlu iken gündüz kendi arazisinde ziraatle meşgul oluyormuş, çalışıyormuş. Bir gün iftar vaktinde eve gelmiş. Hanımının yanına gelmiş ve sormuş: Bir gün iftar vaktinde eve gelmiş. Hanımının yanına gelmiş ve sormuş:

Hel indeki taâm? "Yemek var mı yanında?" demiş. Hel indeki taâm? "Yemek var mı yanında?" demiş.

Arapçasını biraz da böyle söyleyelim, hatırda iyi kalsın, gözünüzün önünde bir sahne canlansın diye... Arapçasını biraz da böyle söyleyelim, hatırda iyi kalsın, gözünüzün önünde bir sahne canlansın diye...

O da; Lâ. "Hayır!" Velâkin entaliku fe-atlubu leke.O da;

Lâ. "Hayır!" Velâkin entaliku fe-atlubu leke. "Yemek yiyecek bir şey yok; ama giderim, senin için bir şeyler isterim, hazırlarım." demiş. "Yemek yiyecek bir şey yok; ama giderim, senin için bir şeyler isterim, hazırlarım." demiş.

Sağdan soldan, belki akrabalarından isteyecek... Sağdan soldan, belki akrabalarından isteyecek...

Fe-ğalebethu aynühû fe-nâme. "Bu arada gündüz çalıştığı için gözleri kapanıvermiş Fe-ğalebethu aynühû fe-nâme. "Bu arada gündüz çalıştığı için gözleri kapanıvermiş bu ensârî sahabinin, [uyuyakalmış."] bu ensârî sahabinin, [uyuyakalmış."]

Ve câethu imreetühû felemmâ raethu nâimen kâlet. Hanımı gelmiş, Ve câethu imreetühû felemmâ raethu nâimen kâlet. Hanımı gelmiş, onu uykuda görünce demiş ki; Haybeten leke e nimte? "Hay Allah, yazıklar olsun sana!onu uykuda görünce demiş ki;

Haybeten leke e nimte? "Hay Allah, yazıklar olsun sana! –Haybe "hüsrana uğramak" mânasına- Uyudun mu?" demiş. Tabii yemek yiyememiş. –Haybe "hüsrana uğramak" mânasına- Uyudun mu?" demiş.

Tabii yemek yiyememiş.

Neden? Sanıyorlar ki ve uygulama öyle ki, eski ümmetlerde öyleymiş çünkü; Neden?

Sanıyorlar ki ve uygulama öyle ki, eski ümmetlerde öyleymiş çünkü; artık uyudu, uyuduktan sonra yemek yememesi lazım. artık uyudu, uyuduktan sonra yemek yememesi lazım.

Felemmâ entasafa'n-nehâru. "Gündüzün sıcaklığı, şiddeti gelince, öğle vakti olunca...Felemmâ entasafa'n-nehâru. "Gündüzün sıcaklığı, şiddeti gelince, öğle vakti olunca... Ğuşiye aleyhi. "Akşam da yemek yemediği için, o sıcakta bayılmış." Ğuşiye aleyhi. "Akşam da yemek yemediği için, o sıcakta bayılmış."

Ben Suudi Arabistan'ın o sıcaklarında -gittiğimiz zaman- oruç tutulduğu zaman Ben Suudi Arabistan'ın o sıcaklarında -gittiğimiz zaman- oruç tutulduğu zaman ne kadar hararet olduğunu biliyorum. Bu zât-ı muhterem bayılmış. ne kadar hararet olduğunu biliyorum.

Bu zât-ı muhterem bayılmış.

Fe-zükire zâlike li'n-Nebiyyi sallallahu aleyhi ve sellem. Fe-zükire zâlike li'n-Nebiyyi sallallahu aleyhi ve sellem. Bu durum Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'e bildirilmiş. Bu durum Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'e bildirilmiş.

"Bu adam dün akşam yemeğini yiyemedi."Bu adam dün akşam yemeğini yiyemedi. Çalıştığı için de güneşin bu şiddetli zamanında vücudu dayanamadı ve bayıldı." diye Çalıştığı için de güneşin bu şiddetli zamanında vücudu dayanamadı ve bayıldı." diye bildirimişler demek ki... Fe-nezelet hâzihi'l-âyetü.bildirimişler demek ki...

Fe-nezelet hâzihi'l-âyetü. İşte o zaman bu metnini okuduğumuz âyet-i kerîme inmiş. İşte o zaman bu metnini okuduğumuz âyet-i kerîme inmiş.

Bir sebeb i nüzûl, yani âyetin iniş sebebi bu. Bir sebeb i nüzûl, yani âyetin iniş sebebi bu.

Şimdi bu sebeb-i nüzûlden başka sebeb-i nüzuller var, onu da söyleyelim.Şimdi bu sebeb-i nüzûlden başka sebeb-i nüzuller var, onu da söyleyelim. Ondan sonra âyetin meâlini bu iki sebeb-i nüzûlün bize verdiği bilgiyle açıklayalım. Ondan sonra âyetin meâlini bu iki sebeb-i nüzûlün bize verdiği bilgiyle açıklayalım.

İbn Abbas'tan. Yine diyor ki; İbn Abbas'tan. Yine diyor ki;

İnnen-nâse kânu kable en yenzile fi's-savmi mâ nezele fîhim ye'kulûne ve yeşrabûneİnnen-nâse kânu kable en yenzile fi's-savmi mâ nezele fîhim ye'kulûne ve yeşrabûne ve yahillu lehüm şe'nü'n-nisa' ve izâ nâme ehadühüm lem yet'am ve lem yeşreb. ve yahillu lehüm şe'nü'n-nisa' ve izâ nâme ehadühüm lem yet'am ve lem yeşreb.

Bu sözün Türkçesi şöyle: "İnsanlar bu konuda âyet inmezden önce,Bu sözün Türkçesi şöyle: "İnsanlar bu konuda âyet inmezden önce, âyet ininceye kadar yerler, içerler, hanımlarıyla ailevî ilişki, cinsel ilişkide bulunabilirlerdi. âyet ininceye kadar yerler, içerler, hanımlarıyla ailevî ilişki, cinsel ilişkide bulunabilirlerdi. Uyudukları zaman artık yemek, içmek ve diğer işler kesilmiş olurdu;Uyudukları zaman artık yemek, içmek ve diğer işler kesilmiş olurdu; bir dahaki iftar vaktine, ertesi gün akşama kadar..." bir dahaki iftar vaktine, ertesi gün akşama kadar..."

Bir de Hz. Ömer radıyallahu anh'ten bir rivayet var, onu da okuyalım.Bir de Hz. Ömer radıyallahu anh'ten bir rivayet var, onu da okuyalım. Çeşitli kelimelerle çok rivayet edilmiş bir hadîs-i şerîf. Çeşitli kelimelerle çok rivayet edilmiş bir hadîs-i şerîf. Ben onların hepsini okuduğum için şöyle kısaca özetleyeyim: Ben onların hepsini okuduğum için şöyle kısaca özetleyeyim:

Hz. Ömer radıyallahu anh bir seferinde Ramazan'da Peygamber Efendimiz'in arkasında yatsıyı kılmış.Hz. Ömer radıyallahu anh bir seferinde Ramazan'da Peygamber Efendimiz'in arkasında yatsıyı kılmış. Sonra eve gelmiş. Hanımını arzu etmiş, sevmiş, istemiş.Sonra eve gelmiş. Hanımını arzu etmiş, sevmiş, istemiş. Fakat hanımı uykudan kalkmış; "Ben uyudum!" demiş. "Orucum başladı." mânasına...Fakat hanımı uykudan kalkmış; "Ben uyudum!" demiş. "Orucum başladı." mânasına... "Uyudum." demesine rağmen o kuralı çiğneyerek cinsî ilişkide bulunmuş."Uyudum." demesine rağmen o kuralı çiğneyerek cinsî ilişkide bulunmuş. Sonra oturmuş, ağlamış, üzülmüş, rivayetlere göre...Sonra oturmuş, ağlamış, üzülmüş, rivayetlere göre... Pişmanlık duygusu içinde Peygamber Efendimiz'e gelmiş, demiş ki; Pişmanlık duygusu içinde Peygamber Efendimiz'e gelmiş, demiş ki;

Eşkû ila'llâhi ve ileyke'llezî sana'tü. "Yâ Resûlallah!Eşkû ila'llâhi ve ileyke'llezî sana'tü. "Yâ Resûlallah! Allah'a ve sana bu işlediğim şeylerden dolayı kendi kendimi şikayete geldim." Allah'a ve sana bu işlediğim şeylerden dolayı kendi kendimi şikayete geldim."

Peygamber Efendimiz de buyurmuş ki; Mâ sana'te? "Ne yaptın?" Demiş ki; Peygamber Efendimiz de buyurmuş ki;

Mâ sana'te? "Ne yaptın?"

Demiş ki;

"İşte benim nefsim beni kandırıdı. Ben yasak olan, hanımımla bir arada olma işini yaptım."İşte benim nefsim beni kandırıdı. Ben yasak olan, hanımımla bir arada olma işini yaptım. Yatsı namazını kıldıktan sonra, o uyumuş olduğu halde..." Yatsı namazını kıldıktan sonra, o uyumuş olduğu halde..."

Halbuki oruçta böyle bir şey olmayacaktı. Onun üzerine Peygamber Efendimiz demiş ki; Halbuki oruçta böyle bir şey olmayacaktı.

Onun üzerine Peygamber Efendimiz demiş ki;

Mâ künte halîkan en tef'ale. -Başka rivayetler de var, başka sözlerle de söyleniyor.-Mâ künte halîkan en tef'ale. -Başka rivayetler de var, başka sözlerle de söyleniyor.- "Sen böyle yapacak bir insan değildin ya Ömer!"Sen böyle yapacak bir insan değildin ya Ömer! Kuvvetli iradeli, sağlam bir müslüman, hâlis muhlis bir kişiydin.Kuvvetli iradeli, sağlam bir müslüman, hâlis muhlis bir kişiydin. Niye bunu yaptın? Böyle yapmaman gerekirdi." deyince, bu âyet-i kerîme nâzil olmuş. Niye bunu yaptın? Böyle yapmaman gerekirdi." deyince, bu âyet-i kerîme nâzil olmuş.

Bu bir açıklama tabii... Bu rivayetlerin çeşitli sözlerle genişleri var, kısaları var;Bu bir açıklama tabii... Bu rivayetlerin çeşitli sözlerle genişleri var, kısaları var; burada önümdeki tefsir kitaplarında yazılı.burada önümdeki tefsir kitaplarında yazılı. Bu iki rivayete muttalî olduktan sonra; bu âyet-i kerîme kimler için inmiş? Bu iki rivayete muttalî olduktan sonra; bu âyet-i kerîme kimler için inmiş?

Ya uyuduktan sonra yemek yiyemeden ertesi gün orucuna başlayan o ensardan Kays b. SırmaYa uyuduktan sonra yemek yiyemeden ertesi gün orucuna başlayan o ensardan Kays b. Sırma el-Ensârî isimli sahabi dayanamadı diye Cenâb-ı Hakk'ın bir lütfu, müsaadesi...el-Ensârî isimli sahabi dayanamadı diye Cenâb-ı Hakk'ın bir lütfu, müsaadesi... Ya da Hz. Ömer; "Ben böyle bir hatalı iş yaptım, kendimi tutamadım;Ya da Hz. Ömer; "Ben böyle bir hatalı iş yaptım, kendimi tutamadım; hanımım gözüme çok cazip göründü, canım istedi." demiş. hanımım gözüme çok cazip göründü, canım istedi." demiş. Mescitte başkaları da; "Yâ Resûlallah, biz de maalesef bu Hz. Ömer'in yaptığı gibi Mescitte başkaları da; "Yâ Resûlallah, biz de maalesef bu Hz. Ömer'in yaptığı gibi yatsı namazından sonra böyle şeyler yaptık, yedik, içtik..." gibi şeyler söylemişler.yatsı namazından sonra böyle şeyler yaptık, yedik, içtik..." gibi şeyler söylemişler. O zaman bu âyet-i kerîme inmiş. Şimdi âyet-i kerîmeyi okuyalım, kelime kelime açıklayalım: O zaman bu âyet-i kerîme inmiş.

Şimdi âyet-i kerîmeyi okuyalım, kelime kelime açıklayalım:

Uhille leküm. "Size helal kılındı, ey müslümanlar!" Leylete's-sıyâm. "Oruç tuttuğunuz geceler..." Uhille leküm. "Size helal kılındı, ey müslümanlar!" Leylete's-sıyâm. "Oruç tuttuğunuz geceler..."

Yani Ramazan geceleri veyahut başka oruç tutacağınız zamanlar da öyle olacak. Yani Ramazan geceleri veyahut başka oruç tutacağınız zamanlar da öyle olacak.

er-Refesü ilâ nisâiküm. "Hanımlarınıza refes size helal kılındı." er-Refesü ilâ nisâiküm. "Hanımlarınıza refes size helal kılındı."

Refes; ra-fe-peltek se ile yazılan bir kelime.Refes; ra-fe-peltek se ile yazılan bir kelime. "Ayıp söz söylemek. Doğrudan doğruya söylenmeyip de dolaylı yoldan,"Ayıp söz söylemek. Doğrudan doğruya söylenmeyip de dolaylı yoldan, kinâye yoluyla söylenen bir sözü açık açık söylemek." mânasına...kinâye yoluyla söylenen bir sözü açık açık söylemek." mânasına... Veyahut "Saklanması gereken gizli bir işi yapmak." mânasına kullanılıyor. Veyahut "Saklanması gereken gizli bir işi yapmak." mânasına kullanılıyor. Buradan maksat, koca ile kendi karısı arasındaki cinsel ilişki.Buradan maksat, koca ile kendi karısı arasındaki cinsel ilişki. O da saklanması, gizli tutulması istenen bir ailevî mesele olduğundan refes diye adlandırılmış. O da saklanması, gizli tutulması istenen bir ailevî mesele olduğundan refes diye adlandırılmış. İttifakla bütün alimler cinsel ilişki mânasına olduğunu söylüyorlar. İttifakla bütün alimler cinsel ilişki mânasına olduğunu söylüyorlar. Tabii bazen Arap lügatında bu "cinsel ilişki" mânasını taşıyan ağır hakaretli sözler yani küfürler,Tabii bazen Arap lügatında bu "cinsel ilişki" mânasını taşıyan ağır hakaretli sözler yani küfürler, ağzı bozuk insanların söylediği laflara da refes deniliyor, o da ayrı.ağzı bozuk insanların söylediği laflara da refes deniliyor, o da ayrı. Ama burada kesin olarak ailevî cinsel ilişki [kastediliyor.] Ama burada kesin olarak ailevî cinsel ilişki [kastediliyor.]

"Hanımlarınız ile cinsel ilişki oruç gecesinde size helal kılındı." "Hanımlarınız ile cinsel ilişki oruç gecesinde size helal kılındı."

Hünne libâsün leküm. "Onlar sizin için bir libastır, elbisedir." Hünne libâsün leküm. "Onlar sizin için bir libastır, elbisedir." Ve entüm libâsün lehünne. "Siz de onlar için bir elbisesiniz." Ve entüm libâsün lehünne. "Siz de onlar için bir elbisesiniz."

Libas, "giyilen şey, elbise" demek.Libas, "giyilen şey, elbise" demek. "Siz onlar için giyilen bir elbisesiniz, onlar sizin için giyilen bir elbise..." Bu ne demek? "Siz onlar için giyilen bir elbisesiniz, onlar sizin için giyilen bir elbise..." Bu ne demek?

Burada bir istiare, benzetme var. İnsan bir elbiseyi giydiği zaman ne oluyor? Burada bir istiare, benzetme var. İnsan bir elbiseyi giydiği zaman ne oluyor?

Bir kere örtünmesi gereken, Allah'ın "örtünün" diye emrettiği kısımları örtülüyor. Bir kere örtünmesi gereken, Allah'ın "örtünün" diye emrettiği kısımları örtülüyor.

Erkeğin örtülmesi gereken uzvu nedir? En aşağı ne kadar örtünmesi lazım? Erkeğin örtülmesi gereken uzvu nedir? En aşağı ne kadar örtünmesi lazım?

Göbeğiyle dizi arasındaki kısmı mutlaka örtmesi lazım.Göbeğiyle dizi arasındaki kısmı mutlaka örtmesi lazım. Orayı hiç göstermemesi lazım. Baldırı görünse olabilir. Göğsü görünse olabilir. Orayı hiç göstermemesi lazım. Baldırı görünse olabilir. Göğsü görünse olabilir. Ama beliyle, göbeğiyle diz kapağının altının arası görülmemesi lazım. Ama beliyle, göbeğiyle diz kapağının altının arası görülmemesi lazım.

"Hocam şimdi bazı mayolar giyorlar, işte çok kısa..." "Hocam şimdi bazı mayolar giyorlar, işte çok kısa..."

Onlar acaba bu işin dine uygun olup olmadığını düşünüp de mi giydiler? Onlar acaba bu işin dine uygun olup olmadığını düşünüp de mi giydiler?

Avrupa'dan öyle bir moda gelmiş, annesi babası da öğretmemiş... Avrupa'dan öyle bir moda gelmiş, annesi babası da öğretmemiş... "Evlâdım bizim dinimizde böyle olmaz."Evlâdım bizim dinimizde böyle olmaz. Denize gireceksen bile en aşağı göbeğinle dizinin altına kadar arasını kapatman lazım!" diye Denize gireceksen bile en aşağı göbeğinle dizinin altına kadar arasını kapatman lazım!" diye öğretmesi lazım. Hatta küçükten alıştırması lazım. öğretmesi lazım. Hatta küçükten alıştırması lazım.

Ben bazen bir eve gittiğim zaman veya camiye küçük kızlar geldiği zamanBen bazen bir eve gittiğim zaman veya camiye küçük kızlar geldiği zaman onlara latife yapıyorum. Diyorum ki; "Senin başörtün nerede?onlara latife yapıyorum. Diyorum ki;

"Senin başörtün nerede? Niye örtmedin başörtünü?" Onlar da hemen annelerinin arkasına saklanıyorlar.Niye örtmedin başörtünü?"

Onlar da hemen annelerinin arkasına saklanıyorlar. Anneleri de hemen çantadan bir şey çıkartıp onların başını örtüyor. Anneleri de hemen çantadan bir şey çıkartıp onların başını örtüyor.

"Aferin, bak şimdi ne güzel oldu." diyorum. Çünkü Allahu Teâlâ hazretleri hanımların da"Aferin, bak şimdi ne güzel oldu." diyorum.

Çünkü Allahu Teâlâ hazretleri hanımların da yüzleri, elleri, ayakları hariç her tarafının örtülmesini emretmiş. yüzleri, elleri, ayakları hariç her tarafının örtülmesini emretmiş.

Erkeğin avret-i galîza denilen, mutlaka örtülmesi gereken kısmı; diziyle göbeği arası. Erkeğin avret-i galîza denilen, mutlaka örtülmesi gereken kısmı; diziyle göbeği arası.

Kadının mutlaka örtülmesi gereken kısmı neresi? Kadının mutlaka örtülmesi gereken kısmı neresi?

Elinin bileklerinden, ayağının bileklerinden aşağısı hariç, eli hariç, ayağı hariç ve yüzü hariç.Elinin bileklerinden, ayağının bileklerinden aşağısı hariç, eli hariç, ayağı hariç ve yüzü hariç. Yüzü de saçları görünmeden, kulaklarının ön tarafından, alnından, çenesine kadar olan kısım.Yüzü de saçları görünmeden, kulaklarının ön tarafından, alnından, çenesine kadar olan kısım. Boynu bile görünmeyecek. Boynu bile görünmeyecek.

Bakıyorum, bazı hacı hanımların veya müslüman hanımların boynu görünüyor. Bakıyorum, bazı hacı hanımların veya müslüman hanımların boynu görünüyor. Onlar da demek ki İslâmî giyimin nasıl olduğunu kitaplardan okumamışlar. Onlar da demek ki İslâmî giyimin nasıl olduğunu kitaplardan okumamışlar. Biraz da etrafta bu hususta fazla serbestliği görünce, "Biz de yapsak, ne olur?" gibiBiraz da etrafta bu hususta fazla serbestliği görünce, "Biz de yapsak, ne olur?" gibi belki önemsemiyorlar. Ama Allah'ın emirlerini önemsememek çok yanlıştır.belki önemsemiyorlar. Ama Allah'ın emirlerini önemsememek çok yanlıştır. İnançlı, müslüman bir insan Allah'ın emirlerini tutar. İnançlı, müslüman bir insan Allah'ın emirlerini tutar.

"Hocam, Avrupalılar açınıyor ya..." diyenlere ne diyebiliriz? "Hocam, Avrupalılar açınıyor ya..." diyenlere ne diyebiliriz?

Bir kere bu Avrupalılar'ın 1900'lü yıllardaki kıyafetlerine bakın, onlar da kapalıdır. Bir kere bu Avrupalılar'ın 1900'lü yıllardaki kıyafetlerine bakın, onlar da kapalıdır. Hatta 1900'lü yılların başındaki, 20'li, 19'lu, 15'li I. Cihan Harbi'nden önceki zamanlarda,Hatta 1900'lü yılların başındaki, 20'li, 19'lu, 15'li I. Cihan Harbi'nden önceki zamanlarda, belki daha sonraki zamanlarda, bakın, plajlarda bile kadınlar dizlerinin altına kadar,belki daha sonraki zamanlarda, bakın, plajlarda bile kadınlar dizlerinin altına kadar, bayağı bir örtülü giyinirler. Şarlo'nun filmlerinde onları gördüğünüz zaman şimdi gülümsersiniz; bayağı bir örtülü giyinirler. Şarlo'nun filmlerinde onları gördüğünüz zaman şimdi gülümsersiniz; "Plajlarda ne kadar kapalı giyiniyorlarmış!" diye. Demek ki yirminci yüzyılda bir değişme olmuş."Plajlarda ne kadar kapalı giyiniyorlarmış!" diye. Demek ki yirminci yüzyılda bir değişme olmuş. Şimdi yirmibirinci yüzyıla girmişiz. Ama bu değişme Allah'ın ve Peygamber'in emriyle olan bir şey değil.Şimdi yirmibirinci yüzyıla girmişiz. Ama bu değişme Allah'ın ve Peygamber'in emriyle olan bir şey değil. İnsanlar kendi kendilerine kendilerini değiştirmişler. Olmaz!İnsanlar kendi kendilerine kendilerini değiştirmişler. Olmaz! Kendi kendilerini değiştirmek ne hıristiyanlara yakışır, ne de müslümanlara yakışır. Kendi kendilerini değiştirmek ne hıristiyanlara yakışır, ne de müslümanlara yakışır. Mü'minler imanlarının gereğini yapmak zorunda. "Peki hocam, Avrupalılar açınıyorlar?" Mü'minler imanlarının gereğini yapmak zorunda.

"Peki hocam, Avrupalılar açınıyorlar?"

Bakın bakalım, kilisedeki rahibe hanımlar öyle açınıyor mu? "Hocam rahibeler başka... Bakın bakalım, kilisedeki rahibe hanımlar öyle açınıyor mu?

"Hocam rahibeler başka... Onlar hakikaten tam senin söylediğin gibi bir yüzü, bir elleri, bir ayakları hariçOnlar hakikaten tam senin söylediğin gibi bir yüzü, bir elleri, bir ayakları hariç her taraflarını kapatıyorlar." her taraflarını kapatıyorlar."

Çünkü onlarda da kapanma emri var.Çünkü onlarda da kapanma emri var. Hatta yahudi hanımların da saçlarını göstermemesi gerektiğinden, Hatta yahudi hanımların da saçlarını göstermemesi gerektiğinden, onlar bir çare olarak saçlarının üzerine takma bir peruk takınca örtünmeyi öyle sağlamayıonlar bir çare olarak saçlarının üzerine takma bir peruk takınca örtünmeyi öyle sağlamayı çağlar boyunca düşünmüşler. Ama onlarda da örtünme var. çağlar boyunca düşünmüşler. Ama onlarda da örtünme var.

Demek ki Allah'ın emrini gevşetmek, dinlememek [için]Demek ki Allah'ın emrini gevşetmek, dinlememek [için] Avrupalılar'ı da misal olarak gösteremeyecekler.Avrupalılar'ı da misal olarak gösteremeyecekler. Yaptıkları bir şey değildi, son zamanlarda onlar da bozuldu. Onlar da dinlerinde gevşiyorlar.Yaptıkları bir şey değildi, son zamanlarda onlar da bozuldu. Onlar da dinlerinde gevşiyorlar. Yirminci yüzyıl, yirmibirinci yüzyıl, sinemalar, filmler, aşk filimleri, aşk sahneleri Yirminci yüzyıl, yirmibirinci yüzyıl, sinemalar, filmler, aşk filimleri, aşk sahneleri derken dünya toplumu bozuluyor. Sonra da insanlar, inançları kitaba bağlı olmayınca,derken dünya toplumu bozuluyor. Sonra da insanlar, inançları kitaba bağlı olmayınca, bir dine bağlı olmayınca "Böyle olsa ne olur?" diyorlar. Bu sefer bize "tutucu" diyorlar.bir dine bağlı olmayınca "Böyle olsa ne olur?" diyorlar. Bu sefer bize "tutucu" diyorlar. Yani tutuyor, insanların bir şey yapmasını engelliyor... Yani tutuyor, insanların bir şey yapmasını engelliyor... İyi ama sen herkesin, her devletin tutucu olmadığını mı sanıyorsun? İyi ama sen herkesin, her devletin tutucu olmadığını mı sanıyorsun?

Her devletin kendine göre kanunları var, kanunlarına göre tutucu. Her devletin kendine göre kanunları var, kanunlarına göre tutucu. "Şunu yapmayın." diyor, "Yaparsan cezalandırırım." diyor."Şunu yapmayın." diyor, "Yaparsan cezalandırırım." diyor. Demek ki tutuculuk toplum hayatının bir [gereği.] Demek ki tutuculuk toplum hayatının bir [gereği.]

"Peki dinî konularda biraz gevşek olunsa nasıl olur?" "Peki dinî konularda biraz gevşek olunsa nasıl olur?"

Allah'ın vermediği müsaadeyi bir insan kendi kendine verirse Allah'a hesabını nasıl verecek? Allah'ın vermediği müsaadeyi bir insan kendi kendine verirse Allah'a hesabını nasıl verecek? "Ey kulum! Ben sana şöyle buyurdum, sen niye bunun aksini yaptın?" derse [ne cevap verecek?] "Ey kulum! Ben sana şöyle buyurdum, sen niye bunun aksini yaptın?" derse [ne cevap verecek?]

Sonra tabii bir de, Allah'ın emirlerinin hikmetleri var. Niye emretmiş? Orucu niye emretmiş? Sonra tabii bir de, Allah'ın emirlerinin hikmetleri var. Niye emretmiş? Orucu niye emretmiş?

Dilimizin döndüğü kadar, anlayabildiğimiz kadar diyoruz ki; insanın iradesini kuvetlendirmek için.Dilimizin döndüğü kadar, anlayabildiğimiz kadar diyoruz ki; insanın iradesini kuvetlendirmek için. Yoksa önünde yemek var, yiyebilir; su var, içebilir. Hanımıyla evli, nikâh yapmışlar, düğün yapmışlar,Yoksa önünde yemek var, yiyebilir; su var, içebilir. Hanımıyla evli, nikâh yapmışlar, düğün yapmışlar, meşru bir evlilik. Ama neden emretmiş? İrade kuvvetlensin, insanlar sabrı öğrensin diye. meşru bir evlilik. Ama neden emretmiş?

İrade kuvvetlensin, insanlar sabrı öğrensin diye.

Peki giyinmek neden? Giyinmek de insanoğluna mahsus bir şey. Başka mahluklarda yok. Peki giyinmek neden?

Giyinmek de insanoğluna mahsus bir şey. Başka mahluklarda yok. Onlar giyinmeden [yaşıyorlar.] Allah bir kıl yaratmışsa, post varsa, üstünde postları var;Onlar giyinmeden [yaşıyorlar.] Allah bir kıl yaratmışsa, post varsa, üstünde postları var; ama insanları öyle yaratmamış. İnsanoğlu örtünüyor. ama insanları öyle yaratmamış. İnsanoğlu örtünüyor. Örtünme eski peygamberler zamanından beri emredilmiş. Örtünme eski peygamberler zamanından beri emredilmiş.

İdris nebî hulle biçer Sübhanallah deyû deyû diye Yunus Emre'nin güzel şiirlerinde İdris nebî hulle biçer

Sübhanallah deyû deyû

diye Yunus Emre'nin güzel şiirlerinde ifade ettiği gibi, tâ İdris aleyhisselam'dan insanların böyle hulle yani elbise biçtiğini,ifade ettiği gibi, tâ İdris aleyhisselam'dan insanların böyle hulle yani elbise biçtiğini, daha önceleri de yine avret mahallerini örttüğünü biliyoruz. Din bunu [emrediyor.] daha önceleri de yine avret mahallerini örttüğünü biliyoruz. Din bunu [emrediyor.]

Neden? Çünkü hem kötü nazarlardan korumak, Neden?

Çünkü hem kötü nazarlardan korumak, kötü duyguların uyanması ve tecavüzün başlamasını engellemek;kötü duyguların uyanması ve tecavüzün başlamasını engellemek; hem de havanın çok sıcağından, çok soğuğundan korunmak için, cildi korumak için bir vasıta.hem de havanın çok sıcağından, çok soğuğundan korunmak için, cildi korumak için bir vasıta. Allah'ın emri böyle. Elbise insanı dış tesirlerden ve kötülüklerden koruyor.Allah'ın emri böyle.

Elbise insanı dış tesirlerden ve kötülüklerden koruyor. O halde hanımlar erkekler için elbise, erkekler yani kocalar da karıları için elbise...O halde hanımlar erkekler için elbise, erkekler yani kocalar da karıları için elbise... Hanımlar da evli oldukları beyleri için elbise. Ne demek? Yani onu koruyor. Nereden koruyor? Hanımlar da evli oldukları beyleri için elbise. Ne demek?

Yani onu koruyor. Nereden koruyor?

Her türlü kötülükten koruyor. Neslin üremesini meşru bir zeminde sağlıyor. Her türlü kötülükten koruyor. Neslin üremesini meşru bir zeminde sağlıyor. Doğan çocuğun annesi belli, babası belli, bakımı belli; meşru bir düzen, aile düzeni,Doğan çocuğun annesi belli, babası belli, bakımı belli; meşru bir düzen, aile düzeni, en güzel düzen. Bunun dışında başka düzenleri kurmak isteyen olmuş mu? en güzel düzen. Bunun dışında başka düzenleri kurmak isteyen olmuş mu?

Olmuş, komünist ülkelerde vesairede... Ama o bizi bağlamıyor.Olmuş, komünist ülkelerde vesairede... Ama o bizi bağlamıyor. Çünkü onlar onları denemişler de güzel bir sonuç da alamamışlar doğrusu.Çünkü onlar onları denemişler de güzel bir sonuç da alamamışlar doğrusu. Ama aile düzeni en güzel düzen. Komünist rejimi iktisadî yönde de bir başarı sağlamaya çalıştıAma aile düzeni en güzel düzen. Komünist rejimi iktisadî yönde de bir başarı sağlamaya çalıştı ama sonunda serbest rekabetin daha üstün olduğunu insanlar anladı.ama sonunda serbest rekabetin daha üstün olduğunu insanlar anladı. Şimdi oradan, sert uygulamalardan dönüyorlar; daha yumuşak, daha anlayışlı usuller koymaya çalışıyorlar. Şimdi oradan, sert uygulamalardan dönüyorlar; daha yumuşak, daha anlayışlı usuller koymaya çalışıyorlar.

Kadın evli olduğu zaman kocasını koruyor.Kadın evli olduğu zaman kocasını koruyor. Başka yere kaymasını, akmasını, şaşırmasını, sapıtmasını, sapık ilişkiler içerisine girmesini engelliyor.Başka yere kaymasını, akmasını, şaşırmasını, sapıtmasını, sapık ilişkiler içerisine girmesini engelliyor. Erkek de onu koruyor. Bir ana mâna bu. Birbirlerinin koruyucusu oluyor. Erkek de onu koruyor. Bir ana mâna bu. Birbirlerinin koruyucusu oluyor. Yani birbirlerinin hayat arkadaşı oluyorlar, birbirlerini tatmin ediyorlar,Yani birbirlerinin hayat arkadaşı oluyorlar, birbirlerini tatmin ediyorlar, birbirleriyle mutlu oluyorlar. Bu çok önemli. birbirleriyle mutlu oluyorlar. Bu çok önemli.

İkinci bir [yorum:] Elbise nasıl insanın çok yakınındadır, insanı sarar, bürür;İkinci bir [yorum:] Elbise nasıl insanın çok yakınındadır, insanı sarar, bürür; kadın kocasını bürüyor, koruyor. O kadar samimiyet var aralarında, elbise gibi...kadın kocasını bürüyor, koruyor. O kadar samimiyet var aralarında, elbise gibi... Koca da hanımını koruyor, kolluyor; elbise gibi o kadar samimi, sırdaş.Koca da hanımını koruyor, kolluyor; elbise gibi o kadar samimi, sırdaş. Ne mânaya ise, burada bir istiâre var. Evet, ne mutlu böyle bir düzene...Ne mânaya ise, burada bir istiâre var.

Evet, ne mutlu böyle bir düzene... Elhamdülillah alâ ni'meti'l-İslâm! Ne kadar güzel!Elhamdülillah alâ ni'meti'l-İslâm! Ne kadar güzel! Bunun dışında başka yollar çok yanlış, çok zararlı ve toplumu çözen çok ters şeyler... Bunun dışında başka yollar çok yanlış, çok zararlı ve toplumu çözen çok ters şeyler...

Alima'llâhu enneküm küntüm tahtânûne enfüseküm. Alima'llâhu enneküm küntüm tahtânûne enfüseküm. "Allahu Teâlâ hazretleri bildi ki sizler kendi nefislerinize, kendi kendinize hıyanet ediyordunuz." "Allahu Teâlâ hazretleri bildi ki sizler kendi nefislerinize, kendi kendinize hıyanet ediyordunuz."

Tahtânûn, hıyanet kökünden, iftiâl bâbından mastar. Tahtânûn, hıyanet kökünden, iftiâl bâbından mastar.

"Kendi kendinize karşı sorumsuz ve saygısız ve kendi kurallarınızı çiğnemek sûretiyle "Kendi kendinize karşı sorumsuz ve saygısız ve kendi kurallarınızı çiğnemek sûretiyle kendi kendinize âsi ve hıyanet etme durumunda oluyordunuz." kendi kendinize âsi ve hıyanet etme durumunda oluyordunuz."

Çünkü kuralı uyguluyamıyorlardı. Çünkü kuralı uyguluyamıyorlardı. Uyuduktan sonra veyahut yatsıdan sonra yiyip içiyorlardı, öteki işleri yapıyorlardı.Uyuduktan sonra veyahut yatsıdan sonra yiyip içiyorlardı, öteki işleri yapıyorlardı. Halbuki kuralın öyle olmadığını [biliyorlardı.] "Evet, Allah böyle yaptığınızı bildi..." Halbuki kuralın öyle olmadığını [biliyorlardı.]

"Evet, Allah böyle yaptığınızı bildi..."

Fe-tâbe aleyküm. "Sizin tevbenizi kabul eyledi." Fe-tâbe aleyküm. "Sizin tevbenizi kabul eyledi."

"Gözyaşı döktüğünüzü, dayanamadığınızı, üzüldüğünüzü gördü;"Gözyaşı döktüğünüzü, dayanamadığınızı, üzüldüğünüzü gördü; tevbe ihsan eyledi, teveccüh eyledi, affeyledi." Ve afâ anküm. ["Ve Allah sizi affetti."] tevbe ihsan eyledi, teveccüh eyledi, affeyledi."

Ve afâ anküm. ["Ve Allah sizi affetti."]

Af kelimesi arkasından ayrıca geliyor. Af kelimesi arkasından ayrıca geliyor. Yani Cenâb-ı Hak bu eskiden süre gelen oruç tutma anlayışını değiştirmiş oluyor.Yani Cenâb-ı Hak bu eskiden süre gelen oruç tutma anlayışını değiştirmiş oluyor. "Öyle sanıyordunuz, kendi kendinize kuralı çiğnediğinizi düşünüyordunuz."Öyle sanıyordunuz, kendi kendinize kuralı çiğnediğinizi düşünüyordunuz. Hayır, Cenâb-ı Hak sizi affeyledi, size teveccüh buyurdu." Tâbe; "teveccüh etmek".Hayır, Cenâb-ı Hak sizi affeyledi, size teveccüh buyurdu." Tâbe; "teveccüh etmek". Tâbe, alâ harf-i cer'iyle kullanılınca;Tâbe, alâ harf-i cer'iyle kullanılınca; "Allah'ın kulun tevbesini kabul etmesi, kula teveccüh etmesi" mânasına... "Allah sizi affetti." "Allah'ın kulun tevbesini kabul etmesi, kula teveccüh etmesi" mânasına... "Allah sizi affetti."

Fel'âne bâşirû hünne. Beşere, "insanın cildi, derisi" demek. Fel'âne bâşirû hünne.

Beşere, "insanın cildi, derisi" demek. Bâşere-yubâşiru-mübâşereten, "ciltlerin birbirine temas etmesi, yaklaşmak" mânasına... Bâşere-yubâşiru-mübâşereten, "ciltlerin birbirine temas etmesi, yaklaşmak" mânasına... Yani nazik bir şekilde bu da "cinsel ilişki" demek. Yani nazik bir şekilde bu da "cinsel ilişki" demek.

Fel'âne bâşirû hünne. "Sizi affettiği için, bu mükellifiyeti kaldırdığı için;Fel'âne bâşirû hünne. "Sizi affettiği için, bu mükellifiyeti kaldırdığı için; 'Yatsıdan sonra yiyemezsiniz, içemezsiniz; bu iş olmaz, şu iş olmaz!' diye sıkmadığı için, 'Yatsıdan sonra yiyemezsiniz, içemezsiniz; bu iş olmaz, şu iş olmaz!' diye sıkmadığı için, tevbenizi kabul ettiği için, affettiği için..." Yani Ümmet-i Muhammed'i affetmiş oluyor.tevbenizi kabul ettiği için, affettiği için..."

Yani Ümmet-i Muhammed'i affetmiş oluyor. Oruç anlayışı eski ümmetlerde öteki türlüymüş. Oruç anlayışı eski ümmetlerde öteki türlüymüş. Onlar da o anlayışa göre yapmak istediler; ama Allah affediyor, bağışlıyor. Onlar da o anlayışa göre yapmak istediler; ama Allah affediyor, bağışlıyor.

Fel'âne başirû hünne. "Cinsel ilişkide bulunabilirsiniz." Müsaade mânasına bu emir. Fel'âne başirû hünne. "Cinsel ilişkide bulunabilirsiniz."

Müsaade mânasına bu emir.

Veb'tegû mâ keteba'llâhu leküm. "Ve Allah'ın sizin için yazdığını elde etmeye gayret edin!" Veb'tegû mâ keteba'llâhu leküm. "Ve Allah'ın sizin için yazdığını elde etmeye gayret edin!"

İbtiğâ, "istemek, elde etmeye gayret etmek" mânasına bir kelime. İbtiğâ, "istemek, elde etmeye gayret etmek" mânasına bir kelime.

"Allah'ın sizin için yazdığını elde etmeye çalışınız." Bu ne demek? "Allah'ın sizin için yazdığını elde etmeye çalışınız." Bu ne demek?

"Ailevî ilişkide bulunun, Allah bir evlat verecekse versin."Ailevî ilişkide bulunun, Allah bir evlat verecekse versin. Size nasip ettiği evlâdı alma işlemini yapınız." demek. Size nasip ettiği evlâdı alma işlemini yapınız." demek.

Demek ki evlilikten murad, hayırlı evlat sahibi olmakmış, nesil yetiştirmekmiş diye buradan daDemek ki evlilikten murad, hayırlı evlat sahibi olmakmış, nesil yetiştirmekmiş diye buradan da ârifler kesin olarak görüyor, anlıyor. ârifler kesin olarak görüyor, anlıyor. Yani başlıbaşına, doğrudan doğruya bir cinsel zevk İslâm'ın muradı değildir. Yani başlıbaşına, doğrudan doğruya bir cinsel zevk İslâm'ın muradı değildir.

Ben burada, Avustralya'da bakıyorum,Ben burada, Avustralya'da bakıyorum, Türkiye haberlerini, buranın haberlerini seyredelim diye [televizyonu açtığımız] zaman;Türkiye haberlerini, buranın haberlerini seyredelim diye [televizyonu açtığımız] zaman; ilanları okuyalım diye gazeteyi aldığımız zamanilanları okuyalım diye gazeteyi aldığımız zaman veya toplumda dışarı çıkıp çarşı pazardan ekmek peynir alacağız,veya toplumda dışarı çıkıp çarşı pazardan ekmek peynir alacağız, -Gerçi bizim oturduğumuz yer biraz sayfiye yeri gibi, sakin bir yer ama- görüyoruz ki -Gerçi bizim oturduğumuz yer biraz sayfiye yeri gibi, sakin bir yer ama- görüyoruz ki bu insanların anlayışları bizden farklı. Bu insanlar doğrudan doğruyabu insanların anlayışları bizden farklı. Bu insanlar doğrudan doğruya cinsel ilişkiyi bir amaç edinmişler ve onun peşinde koşuyorlar.cinsel ilişkiyi bir amaç edinmişler ve onun peşinde koşuyorlar. Bu ters anlayış, hele bize [göre,] İslâm'a [göre] çok ters bir anlayış; ama bundan dolayıBu ters anlayış, hele bize [göre,] İslâm'a [göre] çok ters bir anlayış; ama bundan dolayı -Türkiye'deyken ben okumuştum.- bir İngiliz papazı iki erkeğin birbiriyle evlenmesinin nikâhını kıymış.-Türkiye'deyken ben okumuştum.- bir İngiliz papazı iki erkeğin birbiriyle evlenmesinin nikâhını kıymış. Halbuki Hz. İsa aleyhisselâm'ın, ona gelen İsevî dininin, İncil'in ahkâmı böyle değil.Halbuki Hz. İsa aleyhisselâm'ın, ona gelen İsevî dininin, İncil'in ahkâmı böyle değil. Erkeğin erkekle evlenmesi ilk defa onun tarafından yapılmış;Erkeğin erkekle evlenmesi ilk defa onun tarafından yapılmış; gazeteler de acayip buldukları için yazıyorlar. Bu nedir? gazeteler de acayip buldukları için yazıyorlar.

Bu nedir?

Cinsel zevkin sadece cinsel zevk olarak düşünülmesi; Cinsel zevkin sadece cinsel zevk olarak düşünülmesi; "Ne sûretle karşılanırsa karşılansın, önemli değil." diye bir anlayıştır. "Ne sûretle karşılanırsa karşılansın, önemli değil." diye bir anlayıştır.

İslâm böyle demiyor. Bu neslin devamı için ciddî, ayıplanmayacak bir yaratılış meselesidir. İslâm böyle demiyor. Bu neslin devamı için ciddî, ayıplanmayacak bir yaratılış meselesidir. Ama bunun Allah'ın emrettiği vechile, yani hilkate, tabiata, yaratılışa uygun bir tarzda olmasıAma bunun Allah'ın emrettiği vechile, yani hilkate, tabiata, yaratılışa uygun bir tarzda olması ve sonuçta da evlat edinmek, nesil olması önemlidir.ve sonuçta da evlat edinmek, nesil olması önemlidir. Çünkü İslâm'ın bir elin beş parmağı gibi beş ana hedefi var, ana amacı var.Çünkü İslâm'ın bir elin beş parmağı gibi beş ana hedefi var, ana amacı var. Bütün ahkâm-ı İslâmiye incelenirse, amaçlarından bir tanesi de nesli korumak. Bütün ahkâm-ı İslâmiye incelenirse, amaçlarından bir tanesi de nesli korumak. Nesli korumak neslin temiz olmasından, nezih olmasından başlıyor.Nesli korumak neslin temiz olmasından, nezih olmasından başlıyor. Ananın babanın belli olmasından başlıyor.Ananın babanın belli olmasından başlıyor. Yani düğünlü dernekli, temiz bir evlilikten sonra olmasından başlıyor.Yani düğünlü dernekli, temiz bir evlilikten sonra olmasından başlıyor. İslâm nesli böyle korumaya başlıyor; "Evlilik şart, zina yasak." diye...İslâm nesli böyle korumaya başlıyor; "Evlilik şart, zina yasak." diye... Ondan sonra da evliliği çocuk edinmek amacının saygın bir müessesesi olarak emrediyor.Ondan sonra da evliliği çocuk edinmek amacının saygın bir müessesesi olarak emrediyor. Ve Peygamber Efendimiz evliliğin, evlenmenin uygun olduğunu, sevap olduğunu beyan ediyor. Ve Peygamber Efendimiz evliliğin, evlenmenin uygun olduğunu, sevap olduğunu beyan ediyor.

Sahabeden bazıları: "Evlenmeyelim, bekâr kalalım da Allah'a çok ibadet edelim!" diye düşündüler. Sahabeden bazıları: "Evlenmeyelim, bekâr kalalım da Allah'a çok ibadet edelim!" diye düşündüler. Peygamber Efendimiz onları; "Benim sünnetime uymayan benden değildir, öyle yapmayın!" diye Peygamber Efendimiz onları; "Benim sünnetime uymayan benden değildir, öyle yapmayın!" diye şiddetle men etti. Kendisi de evlendi. Fâtımatü'z-Zehrâ anamız ve diğer kızları dünyaya geldi, şiddetle men etti. Kendisi de evlendi. Fâtımatü'z-Zehrâ anamız ve diğer kızları dünyaya geldi, oğulları dünyaya geldi. Kızlarından mübarek nesli devam etti. Ama evlendi. oğulları dünyaya geldi. Kızlarından mübarek nesli devam etti. Ama evlendi.

Ve'bteğû mâ keteba'llâhu leküm. "Allah'ın size yazdığını elde etmeye gayret edin." Ve'bteğû mâ keteba'llâhu leküm. "Allah'ın size yazdığını elde etmeye gayret edin."

Evlilikten murad, hayırlı evlat sahibi olmaktır. Kızlar ve erkekler bu niyetle evlenecek.Evlilikten murad, hayırlı evlat sahibi olmaktır. Kızlar ve erkekler bu niyetle evlenecek. "Ben Allah rızası için evleneceğim. Çünkü evlilik sevaplıdır. Ve hayırlı evlatlar yetiştireceğim."Ben Allah rızası için evleneceğim. Çünkü evlilik sevaplıdır. Ve hayırlı evlatlar yetiştireceğim. Çocuğumu en terbiyeli, en müslüman, en salih, en hâlis, en akıllı,Çocuğumu en terbiyeli, en müslüman, en salih, en hâlis, en akıllı, en edepli kimse olarak yetiştireceğim. En iyi müslüman, Allah'ın sevgili kulu olarak yetiştireceğim.en edepli kimse olarak yetiştireceğim. En iyi müslüman, Allah'ın sevgili kulu olarak yetiştireceğim. Bir evliyâ babası, bir evliyâ annesi olacağım." diyecek, o amaçla [evlenecek.]Bir evliyâ babası, bir evliyâ annesi olacağım." diyecek, o amaçla [evlenecek.] İslâm meseleyi böyle görüyor. Onun için, hanım çok muhterem bir varlık. İslâm meseleyi böyle görüyor.

Onun için, hanım çok muhterem bir varlık. Gerek eş olarak çok muhterem, gerek anne olarak çok muhterem, gerek kız olarak [çok muhterem.] Gerek eş olarak çok muhterem, gerek anne olarak çok muhterem, gerek kız olarak [çok muhterem.] Araplar kız çocuk doğdu mu diri diri toprağa gömerlermiş!Araplar kız çocuk doğdu mu diri diri toprağa gömerlermiş! İslâm bunu şiddetle yasaklıyor ve tehdit ediyor; öyle yapmış olanların İslâm bunu şiddetle yasaklıyor ve tehdit ediyor; öyle yapmış olanların cehennemlik olduğunu beyan ediyor. Kız olarak da muhterem...cehennemlik olduğunu beyan ediyor. Kız olarak da muhterem... Kız çocuğu olunca üzülmek ne demek, öyle şey olur mu? Kız çocuğu olunca üzülmek ne demek, öyle şey olur mu? Allah vermiş, elhamdülillah, ne kadar güzel! "Nur topu gibi bir kız çocuğu oldu."Allah vermiş, elhamdülillah, ne kadar güzel! "Nur topu gibi bir kız çocuğu oldu." Eskiden Araplar "Kız çocuğu doğdu." diye kendilerine bildirilince kaçacak delik ararlarmış, Eskiden Araplar "Kız çocuğu doğdu." diye kendilerine bildirilince kaçacak delik ararlarmış, saklanırlarmış; insanların yanına çıkamazlarmış, utanırlarmış, kimsenin yüzüne bakamazlarmış...saklanırlarmış; insanların yanına çıkamazlarmış, utanırlarmış, kimsenin yüzüne bakamazlarmış... Yanlış. Kız çocuk da kıymetlidir, muhteremdir, asildir, güzeldir.Yanlış. Kız çocuk da kıymetlidir, muhteremdir, asildir, güzeldir. Hanım da, hanım olmuşsa, evlenmişsek muhterem bir kişidir. Hanım da, hanım olmuşsa, evlenmişsek muhterem bir kişidir. Anneyse hele baş tacıdır, çok muhterem bir kişidir. Üç durum da olabilir, üçü de güzel. Anneyse hele baş tacıdır, çok muhterem bir kişidir. Üç durum da olabilir, üçü de güzel.

Kadının erkekten, erkeğin kadından İslâm dininde takvâ yönünden bir farkı yok.Kadının erkekten, erkeğin kadından İslâm dininde takvâ yönünden bir farkı yok. Takvâ yönünden belki kadın daha ileriye gidebilir. Din yönünden bir eksikliği yok.Takvâ yönünden belki kadın daha ileriye gidebilir. Din yönünden bir eksikliği yok. Dinî ahkâm yönünden, yaşam yönünden birtakım farklar var. Dinî ahkâm yönünden, yaşam yönünden birtakım farklar var. Kadının mirası kendisi gibi olan erkeğe nisbetle, mesela erkek kardeşine nisbetle yarımdır.Kadının mirası kendisi gibi olan erkeğe nisbetle, mesela erkek kardeşine nisbetle yarımdır. Ama onda da İslâm toplumunun ana yapısının tesiri var. Çok kesin olarak anlaşılıyor.Ama onda da İslâm toplumunun ana yapısının tesiri var. Çok kesin olarak anlaşılıyor. İslâm ailenin yönetimini erkeğe yüklüyor. Kadına çalışmak mecburiyeti getirmiyor. İslâm ailenin yönetimini erkeğe yüklüyor. Kadına çalışmak mecburiyeti getirmiyor. Hatta kadın -çok defalar söyledim- kendi dünyaya getirdiği çocuğuna süt vermek zorunda bile değil;Hatta kadın -çok defalar söyledim- kendi dünyaya getirdiği çocuğuna süt vermek zorunda bile değil; isterse vermeyebilir. Vermezse ona süt annesi bulmak, süt sağlamak, büyütmek babanın görevi. isterse vermeyebilir. Vermezse ona süt annesi bulmak, süt sağlamak, büyütmek babanın görevi. Yani hanımı "Sen çalışmak zorunda değilsin." diye rahatlattırıyor. Erkeğe yükü yüklüyor.Yani hanımı "Sen çalışmak zorunda değilsin." diye rahatlattırıyor. Erkeğe yükü yüklüyor. Onun için, erkeğin de iktisâdî yükünü azaltmak için mirası öyle takdir buyurmuş.Onun için, erkeğin de iktisâdî yükünü azaltmak için mirası öyle takdir buyurmuş. Cenâb-ı Hakk'ın takdiri... İslâm'ın yani dinin emirleri akılla, mantıkla tenkit edilmez.Cenâb-ı Hakk'ın takdiri...

İslâm'ın yani dinin emirleri akılla, mantıkla tenkit edilmez. Çünkü Allah'a inanan bir kimse "Allah böyle emretmiş!" der, yerine getirir.Çünkü Allah'a inanan bir kimse "Allah böyle emretmiş!" der, yerine getirir. Asker, er, komutanın emrini tenkit etmez. "Komutanım böyle emretmiş." der, yapar.Asker, er, komutanın emrini tenkit etmez. "Komutanım böyle emretmiş." der, yapar. Yukarıdakinin her sözünü tenkit edecekse o zaman "ordu" diye bir şey kalmaz, "savaş" diye uğraşta başarı olmaz. Yukarıdakinin her sözünü tenkit edecekse o zaman "ordu" diye bir şey kalmaz, "savaş" diye uğraşta başarı olmaz. Bu işin bir usûlü, yolu, yöntemi var. Söz sözü açıyor... Bu işin bir usûlü, yolu, yöntemi var.

Söz sözü açıyor...

Cenâb-ı Hak; ve'bteğû mâ keteba'llâhu leküm buyuruyor. Evliliğin amacını da buradan seziyoruz. Cenâb-ı Hak; ve'bteğû mâ keteba'llâhu leküm buyuruyor. Evliliğin amacını da buradan seziyoruz.

Ve külû ve'şrabû. "Ve yiyiniz ve içiniz." Ne zamana kadar? Ve külû ve'şrabû. "Ve yiyiniz ve içiniz."

Ne zamana kadar?

Hattâ yetebeyyene lekümü'l-haytu'l-ebyadu mine'l-haytı'l-esvedi mine'l-fecri. Hattâ yetebeyyene lekümü'l-haytu'l-ebyadu mine'l-haytı'l-esvedi mine'l-fecri. "Fecir vakti beyaz ip siyah ipten ayrılıncaya kadar, "Fecir vakti beyaz ip siyah ipten ayrılıncaya kadar, fecir zamanından o zaman gelinceye kadar yiyin, için!" buyuruyor. Bu ne demektir? fecir zamanından o zaman gelinceye kadar yiyin, için!" buyuruyor.

Bu ne demektir?

"Fecr-i sâdık ufuktan tulû ettiği zamana kadar geceleyin de yemek yiyebilirsiniz." "Fecr-i sâdık ufuktan tulû ettiği zamana kadar geceleyin de yemek yiyebilirsiniz."

İlk hüküm o zaman düzenlenmiş oluyor. İlk hüküm o zaman düzenlenmiş oluyor. Yani yatsıdan sonra yememe, içmeme diye bir şey yok; tâ imsak vaktine kadar. Yani yatsıdan sonra yememe, içmeme diye bir şey yok; tâ imsak vaktine kadar.

İmsak ne demek? "İnsanın kendisini tutması" demek. İmsak ne demek?

"İnsanın kendisini tutması" demek. Yani oruçlunun artık elini çekip, kendisini tutup yememeye başlaması. Yani oruçlunun artık elini çekip, kendisini tutup yememeye başlaması.

İmsak vakti ne zaman oluyor? Gökte ne olayı oluyor da ona bağlanmış bu? İmsak vakti ne zaman oluyor? Gökte ne olayı oluyor da ona bağlanmış bu?

"Beyaz ip kara ipten fark edileceği zamana kadar -fecirden- yiyin için." Bu nedir? "Beyaz ip kara ipten fark edileceği zamana kadar -fecirden- yiyin için."

Bu nedir?

Karanlıkta insan doğuya doğru bakarsa geceleyin, berrak bir havada, bulutsuz, güzel bir yerde... Karanlıkta insan doğuya doğru bakarsa geceleyin, berrak bir havada, bulutsuz, güzel bir yerde... Mesela, Arabistan'ın o mübarek, buharsız, nemsiz, sissiz, berrak geceleri...Mesela, Arabistan'ın o mübarek, buharsız, nemsiz, sissiz, berrak geceleri... Elinizi uzatsanız yıldızları toplayacaksınız gibi gökyüzü size yakın,Elinizi uzatsanız yıldızları toplayacaksınız gibi gökyüzü size yakın, masmavi, tertemiz, pırıl pırıl, hava kirliliği yok, duman yok... masmavi, tertemiz, pırıl pırıl, hava kirliliği yok, duman yok...

Karanlık gece; lacivert mi desem, siyah mı desem, kapkara bir gece... Karanlık gece; lacivert mi desem, siyah mı desem, kapkara bir gece... Yıldızlar pırıl pırıl inci taneleri gibi parlıyor; ama karanlık...Yıldızlar pırıl pırıl inci taneleri gibi parlıyor; ama karanlık... Doğuya doğru baktığınız zaman, bir zaman gelir ki geceleyin bakarsınızi bakarsınız, saatler ilerler,Doğuya doğru baktığınız zaman, bir zaman gelir ki geceleyin bakarsınızi bakarsınız, saatler ilerler, orada bir beyazlık, ışık belirir. orada bir beyazlık, ışık belirir. Ben onu hiç görmedim ama ilk ışık dikine doğru böyle bir ışıltı olurmuş.Ben onu hiç görmedim ama ilk ışık dikine doğru böyle bir ışıltı olurmuş. Ona fecr-i kâzib diyorlar. Ben onu fark edemedim, hiç tesadüf etmedim.Ona fecr-i kâzib diyorlar. Ben onu fark edemedim, hiç tesadüf etmedim. Ondan kısa bir zaman sonra ufukta ufuk çizgisi belli olmaya başlar. Ondan kısa bir zaman sonra ufukta ufuk çizgisi belli olmaya başlar. Dağların yüksekliği, girintisi, çıkıntısı, alçaklığı baktığınız zaman belli olmaya başlar. Dağların yüksekliği, girintisi, çıkıntısı, alçaklığı baktığınız zaman belli olmaya başlar. "Bak, güneş şuradan doğacak!" diye anlarsınız. "Bak, güneş şuradan doğacak!" diye anlarsınız. Artık orada aydınlanma böyle ufuktan bir çizgi gibi, yani yatay bir çizgi gibi, Artık orada aydınlanma böyle ufuktan bir çizgi gibi, yani yatay bir çizgi gibi, tabii dağların ve engebelerin durumuna göre inişli çıkışlı bir çizgi gibi beyazlık belirir.tabii dağların ve engebelerin durumuna göre inişli çıkışlı bir çizgi gibi beyazlık belirir. İşte ona fecr-i sâdık diyorlar. Doğru, tam fecir.İşte ona fecr-i sâdık diyorlar. Doğru, tam fecir. İlki -dikine doğru olan ışıma- biraz sonra kaybolduğu için; bir olur, bir kaybolurmuş; ilk işaret bu.İlki -dikine doğru olan ışıma- biraz sonra kaybolduğu için; bir olur, bir kaybolurmuş; ilk işaret bu. İkincisi yaygın ve artık gittikçe ağarmaya başlıyor. Doğu tarafında, "Tan yeri ağarıyor." derler.İkincisi yaygın ve artık gittikçe ağarmaya başlıyor. Doğu tarafında, "Tan yeri ağarıyor." derler. Türkçe'de böyle denilir. İşte o zaman oruç başladı. Daha güneş doğmuyor. Türkçe'de böyle denilir. İşte o zaman oruç başladı. Daha güneş doğmuyor. Tan yeri ağarır, ağarır, ezanlar okunur, herkes sabah namazını kılmaya camiye gider,Tan yeri ağarır, ağarır, ezanlar okunur, herkes sabah namazını kılmaya camiye gider, camiden gelir. Ondan sonra doğuya bakan insan bakar ki dağın arkasından güneş ışır, görünür.camiden gelir. Ondan sonra doğuya bakan insan bakar ki dağın arkasından güneş ışır, görünür. Yani ortalık gittikçe de aydınlanır. Ama güneşin doğması bu olayın olmasından 1 saat,Yani ortalık gittikçe de aydınlanır. Ama güneşin doğması bu olayın olmasından 1 saat, 1 buçuk saat, 1 saat 20 dakika, 1 saat 45 dakika sonra olur.1 buçuk saat, 1 saat 20 dakika, 1 saat 45 dakika sonra olur. İşte "O vakte kadar yiyin, için." buyuruyor. İşte "O vakte kadar yiyin, için." buyuruyor.

Şimdi burada "Kara iplik ak iplikten ayrılınca..." sözünü bazıları hakiki mânasına almışlar.Şimdi burada "Kara iplik ak iplikten ayrılınca..." sözünü bazıları hakiki mânasına almışlar. Kelimelerin bir hakikî mânası vardır, lügattaki hakiki mânası vardır,Kelimelerin bir hakikî mânası vardır, lügattaki hakiki mânası vardır, bir de cümle içinde kullanıldığı zaman lügattakinden farklı mânaları vardır.bir de cümle içinde kullanıldığı zaman lügattakinden farklı mânaları vardır. Ona da "mecâzi mânası" denilir. Bu mecâzi mânada niye bu kelime kullanılıyor? Ona da "mecâzi mânası" denilir. Bu mecâzi mânada niye bu kelime kullanılıyor?

Bazen benzetme maksadıyla kullanılır. Mesela karşıdan: "Oo! Bizim arslanlar geliyor!"Bazen benzetme maksadıyla kullanılır. Mesela karşıdan: "Oo! Bizim arslanlar geliyor!" Bakarsınız, karşıdan hiç arslan gelmiyor. Gösterdiği tarafa bakarsınız, iki tane arkadaş geliyor.Bakarsınız, karşıdan hiç arslan gelmiyor. Gösterdiği tarafa bakarsınız, iki tane arkadaş geliyor. O arkadaşlarına "arkadaş" demiyor, "insan" demiyor, "arslan" diyor.O arkadaşlarına "arkadaş" demiyor, "insan" demiyor, "arslan" diyor. Yani "arslan gibi" demek istiyor. Ama "arslan" kelimesini kullanıyor. Burada da; Yani "arslan gibi" demek istiyor. Ama "arslan" kelimesini kullanıyor. Burada da;

"Beyaz iplik kara iplikten ayrılıncaya kadar..." Ama ne bu kara iplik, beyaz iplik? "Beyaz iplik kara iplikten ayrılıncaya kadar..."

Ama ne bu kara iplik, beyaz iplik?

Mine'l-fecr. Fecirden, yani fecir olayından diyerek bunun ne olduğunu beyan ediyor. Mine'l-fecr. Fecirden, yani fecir olayından diyerek bunun ne olduğunu beyan ediyor.

Peygamber Efendimiz'den hadîs-i şerîfler de şöyle: Peygamber Efendimiz'den hadîs-i şerîfler de şöyle:

Adiy b. Hâtim isimli sahabi, Ve külû ve'şrebû hattâ yetebeyyene lekümü'l-haytu'l-ebyaduAdiy b. Hâtim isimli sahabi, Ve külû ve'şrebû hattâ yetebeyyene lekümü'l-haytu'l-ebyadu mine'l-haytı'l-esvedi mine'l-fecr âyet-i kerîmesi inince iki tane ip edinmiş; mine'l-haytı'l-esvedi mine'l-fecr âyet-i kerîmesi inince iki tane ip edinmiş; birisi siyah, birisi beyaz... Bunu yastığının altına koymuş.birisi siyah, birisi beyaz... Bunu yastığının altına koymuş. Tabii o zamanı düşünün; kandil yok, bir şey yok, gece karanlık...Tabii o zamanı düşünün; kandil yok, bir şey yok, gece karanlık... Karanlıkta baktığı zaman yastığının altında bir şey göremez.Karanlıkta baktığı zaman yastığının altında bir şey göremez. Sonra ona bakıyormuş bakıyormuş, siyahı beyazdan fark edecek bir zaman gelince,Sonra ona bakıyormuş bakıyormuş, siyahı beyazdan fark edecek bir zaman gelince, demek dışarısı biraz aydınlandı... Pencere yok, perde yok, cam yok... demek dışarısı biraz aydınlandı... Pencere yok, perde yok, cam yok... O zamanı iyi düşünün, iyi anlamaya çalışın; şimdikiyle kıyaslamayın.O zamanı iyi düşünün, iyi anlamaya çalışın; şimdikiyle kıyaslamayın. Dışarıda ortalık aydınlanınca etrafta eşyalar belli olmaya başlar.Dışarıda ortalık aydınlanınca etrafta eşyalar belli olmaya başlar. Daha aydınlanınca daha belli olur. İşte siyah iplik beyaz iplikten ayrılmaya başlayıncaDaha aydınlanınca daha belli olur. İşte siyah iplik beyaz iplikten ayrılmaya başlayınca "Tamam, artık orucun zamanı başladı." diye düşünmüş. Zamanını böyle ayarlamış."Tamam, artık orucun zamanı başladı." diye düşünmüş. Zamanını böyle ayarlamış. Takvim yok, Diyanet takvimi yok, Sönmez takvimi yok... Takvim yok, Diyanet takvimi yok, Sönmez takvimi yok...

Peygamber Efendimiz'e gitmiş, olanları anlatmış, "Böyle yaptım." diye. Peygamber Efendimiz'e gitmiş, olanları anlatmış, "Böyle yaptım." diye. O zaman Peygamber Efendimiz buyurmuş ki; İnne visâdeke izen le-arîdun.O zaman Peygamber Efendimiz buyurmuş ki;

İnne visâdeke izen le-arîdun. "O zaman senin yastığın amma genişmiş, çok genişmiş." demiş. "O zaman senin yastığın amma genişmiş, çok genişmiş." demiş.

Yastığının altına koyuyor ya siyahla beyaz ipliği... Yastığının altına koyuyor ya siyahla beyaz ipliği...

İnnemâ zâlike beyâdu'n-nehâri min sevâdi'l-leyli.İnnemâ zâlike beyâdu'n-nehâri min sevâdi'l-leyli. "Bu ipliklerden maksat gündüzün beyazlığı, gecenin siyahlığıdır. "Bu ipliklerden maksat gündüzün beyazlığı, gecenin siyahlığıdır. Yani 'Gece gündüzden ayırt edildiği zaman' denmek isteniyor." diye böyle buyurmuş. Yani 'Gece gündüzden ayırt edildiği zaman' denmek isteniyor." diye böyle buyurmuş.

Başka rivayetler de var. Düşünün, gece ile gündüz yastığın altına girince, Başka rivayetler de var.

Düşünün, gece ile gündüz yastığın altına girince, "yastığı çok büyük" diye böyle lâtife etmiş Peygamber Efendimiz."yastığı çok büyük" diye böyle lâtife etmiş Peygamber Efendimiz. Lügatlarda var; arîdü'l-bisât, yani "yastığı geniş" demek; "saf" mânasına geliyormuş.Lügatlarda var; arîdü'l-bisât, yani "yastığı geniş" demek; "saf" mânasına geliyormuş. Ama burada alimler ve İmam Buhârî'den rivayet ediliyor: Ama burada alimler ve İmam Buhârî'den rivayet ediliyor:

"Bu sahabeye 'saf' demek istemedi. "Bu sahabeye 'saf' demek istemedi. 'Aptalsın, safsın, anlayamamışsın' demek istemedi." diye izah ediyorlar.'Aptalsın, safsın, anlayamamışsın' demek istemedi." diye izah ediyorlar. "Senin yastığın o zaman geceyi gündüzü altına alacak kadar geniş." demiş oluyor diye,"Senin yastığın o zaman geceyi gündüzü altına alacak kadar geniş." demiş oluyor diye, bunu böylece bu olayla beraber hatırınızda tutun. bunu böylece bu olayla beraber hatırınızda tutun.

Tabii bu âyet-i kerîme neyi gösteriyor kesin olarak? Tabii bu âyet-i kerîme neyi gösteriyor kesin olarak?

Orucun fecr-i sâdıktan, yani takvimlerimizdeki imsak zamanından başladığını gösteriyor. Orucun fecr-i sâdıktan, yani takvimlerimizdeki imsak zamanından başladığını gösteriyor.

Tabii onu da hesaplamada farklar var, takvimlerde farklar var, üç aşağı beş yukarı neyse...Tabii onu da hesaplamada farklar var, takvimlerde farklar var, üç aşağı beş yukarı neyse... Ama imsaktan başlıyor. Ama imsaktan başlıyor.

Şimdi bazı kimseler duyuyorum, güneşin doğmasını nazar-ı dikkate almak istiyorlar. Şimdi bazı kimseler duyuyorum, güneşin doğmasını nazar-ı dikkate almak istiyorlar. İşte bu âyet-i kerîme ve bazı hadîs-i şerîfler o anlayışı kesin olarak reddediyor.İşte bu âyet-i kerîme ve bazı hadîs-i şerîfler o anlayışı kesin olarak reddediyor. O hadîs-i şerîfleri okuyalım, [konu] açıklansın diye: O hadîs-i şerîfleri okuyalım, [konu] açıklansın diye:

Peygamber Efendimiz Hz. Âişe anamızdan rivayet olunduğuna göre, Peygamber Efendimiz Hz. Âişe anamızdan rivayet olunduğuna göre, Sahîhayn'da, yani çok kıymetli iki değerli hadis kaynağı İmam Buhârî ve Müslim'de yazıldığına göre, Sahîhayn'da, yani çok kıymetli iki değerli hadis kaynağı İmam Buhârî ve Müslim'de yazıldığına göre, buyurmuş ki; Lâ yemnauküm ezânü Bilâlin min sahûriküm. buyurmuş ki;

Lâ yemnauküm ezânü Bilâlin min sahûriküm. "Bilal'in ezanı sahur yemeğinden, seher vaktinde yediğiniz o oruç tutma yemeğini yemenizden "Bilal'in ezanı sahur yemeğinden, seher vaktinde yediğiniz o oruç tutma yemeğini yemenizden sizi alıkoymasın, engellemesin; yiyin!" Fe-innehû yünâdî bi-leylin.sizi alıkoymasın, engellemesin; yiyin!" Fe-innehû yünâdî bi-leylin. "Çünkü o geceleyin size seslenir. Sizi uyandırmak için o ezanı okur." "Çünkü o geceleyin size seslenir. Sizi uyandırmak için o ezanı okur."

"Teheccüd ezanı okur." demek istiyor. "Teheccüd ezanı okur." demek istiyor.

Şimdi buna uygun olarak Mekke-i Mükerreme'de, Medine-i Münevvere'de gece bir ezan okunuyor.Şimdi buna uygun olarak Mekke-i Mükerreme'de, Medine-i Münevvere'de gece bir ezan okunuyor. Bakıyorsunuz saate, daha sabaha bir saatten fazla var. Bu teheccüd ezanı... Bakıyorsunuz saate, daha sabaha bir saatten fazla var. Bu teheccüd ezanı...

"Bilal'in ezanı sizi yemek içmekten alıkoymasın. Çünkü o geceleyin ezan okur." "Bilal'in ezanı sizi yemek içmekten alıkoymasın. Çünkü o geceleyin ezan okur."

Fe-külû ve'şrabû hattâ tesmeû ezâne'bni Ümmi Mektûm. Fe-külû ve'şrabû hattâ tesmeû ezâne'bni Ümmi Mektûm. "O âmâ olan Abdullah b. Ümmi Mektûm'un ezanını duyuncaya kadar yiyin, için. "O âmâ olan Abdullah b. Ümmi Mektûm'un ezanını duyuncaya kadar yiyin, için. Onu duyduğunuz zaman kesin." Fe-innehû lâ yüezzinu hattâ yetlua'l-fecr.Onu duyduğunuz zaman kesin." Fe-innehû lâ yüezzinu hattâ yetlua'l-fecr. "Çünkü o fecr-i sâdık çıktığı zaman [ezan okur."] "Çünkü o fecr-i sâdık çıktığı zaman [ezan okur."]

Peygamber Efendimiz'in hayatından sahih bir rivayet. Peygamber Efendimiz'in hayatından sahih bir rivayet. İmam Buhârî ve İmam Müslim, Ahmed b. Hanbel bunu rivayet etmişler. İmam Buhârî ve İmam Müslim, Ahmed b. Hanbel bunu rivayet etmişler.

Demek ki orucun başlama zamanı fecr-i sâdıktır; daha aşağılara kaydırmakDemek ki orucun başlama zamanı fecr-i sâdıktır; daha aşağılara kaydırmak ve oralardan başlamak doğru değil. Bazıları da; ve oralardan başlamak doğru değil.

Bazıları da;

"Efendim, işçilere oruç zor geliyor da onun için böyle yapalım." diyorlarmış. "Efendim, işçilere oruç zor geliyor da onun için böyle yapalım." diyorlarmış.

Bu böyle işçilerle mişçilerle oynatılacak, kıpırdatılacak bir şey değildir.Bu böyle işçilerle mişçilerle oynatılacak, kıpırdatılacak bir şey değildir. Ahkâm-ı ilâhî aynen kalır. Mevrid i nassda içtihâda mesağ yoktur.Ahkâm-ı ilâhî aynen kalır. Mevrid i nassda içtihâda mesağ yoktur. Bir âyet, bir hadîs-i şerîf vârid olan konuda kişiler kalkıp; "İşçiler yoruldu..." vesaire [diyemez.] Bir âyet, bir hadîs-i şerîf vârid olan konuda kişiler kalkıp; "İşçiler yoruldu..." vesaire [diyemez.] Yorulmayan işçiler var, bir. Gece çalışıp gündüz uyuyan işçiler var, iki.Yorulmayan işçiler var, bir. Gece çalışıp gündüz uyuyan işçiler var, iki. Sonra dünyanın bazı yerlerinde gündüz çok kısa, bazı yerlerinde çok uzun.Sonra dünyanın bazı yerlerinde gündüz çok kısa, bazı yerlerinde çok uzun. Cenâb-ı Hak onu öyle yere göre, bölgeye göre yapmamış.Cenâb-ı Hak onu öyle yere göre, bölgeye göre yapmamış. Böyle diyenleri bildiğim için bu hadîs-i şerîfi okuyorum, Sahîh-i Buhârî'den. Böyle diyenleri bildiğim için bu hadîs-i şerîfi okuyorum, Sahîh-i Buhârî'den.

Bir de bizim Türkiye'de şimdi içtihada kalkışan, ama ilmi yetersiz olan bazı kimseler çoğaldı. Bir de bizim Türkiye'de şimdi içtihada kalkışan, ama ilmi yetersiz olan bazı kimseler çoğaldı. Bir şey sorulduğu zaman, söylendiği zaman; "Hadis sahih mi?" diyorlar.Bir şey sorulduğu zaman, söylendiği zaman; "Hadis sahih mi?" diyorlar. "Evet, sahih!" diyorum ben de, sahihlerden okuyorum."Evet, sahih!" diyorum ben de, sahihlerden okuyorum. İşte buyurun; İmam Buhârî'de ve Müslim'de var. İşte buyurun; İmam Buhârî'de ve Müslim'de var.

Sonra Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş ki, Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuş: Sonra Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş ki, Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuş:

Enne Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem kâl: Enne Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem kâl:

Leyse'l-fecrü'l-müstatîlü fi'l-ufuki velâkinnehü'l-mu'teridu'l-ahmer.Leyse'l-fecrü'l-müstatîlü fi'l-ufuki velâkinnehü'l-mu'teridu'l-ahmer. "Orucun başlama zamanı, o yukarıya doğru ışıyan ilk, mustatil, dikdörtgen gibi,"Orucun başlama zamanı, o yukarıya doğru ışıyan ilk, mustatil, dikdörtgen gibi, dikine olan fecr-i kâzib değildir; o kırmızı, etrafa yayılan fecr-i sâdıktır." diye dikine olan fecr-i kâzib değildir; o kırmızı, etrafa yayılan fecr-i sâdıktır." diye böylece tarif buyurmuş Peygamber Efendimiz. böylece tarif buyurmuş Peygamber Efendimiz.

Diğer bir hadîs-i şerîf ki o da yine sağlam kaynaklardan rivayet edilmiş: Diğer bir hadîs-i şerîf ki o da yine sağlam kaynaklardan rivayet edilmiş:

Kâle Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: el-Fecrü fecrâni; Kâle Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

el-Fecrü fecrâni; fe'llezî keennehû zenebü's-sirhâni lâ yuharrimu şey'â, fe'llezî keennehû zenebü's-sirhâni lâ yuharrimu şey'â, ve emma'l-müstatîru'llezî ye'huzü'l-ufuka fe-innehû yuhillu's-salâte ve yuharrimu't-taâm. ve emma'l-müstatîru'llezî ye'huzü'l-ufuka fe-innehû yuhillu's-salâte ve yuharrimu't-taâm.

"Bu hadîs-i şerîf mürsel ceyyiddir." diyor, İbn Kesîr. "Fecir iki tanedir..." "Bu hadîs-i şerîf mürsel ceyyiddir." diyor, İbn Kesîr.

"Fecir iki tanedir..."

"Kurt kuyruğu gibi olan..." Zenebüs-sirhân, "kurt kuyruğu" demek. "Kurt kuyruğu gibi olan..." Zenebüs-sirhân, "kurt kuyruğu" demek.

Kurt kuyruğu gibi olan, fecr-i kâzib dediğimiz... Kurt kuyruğu gibi olan, fecr-i kâzib dediğimiz...

Lâ yuharrimu şey'en. "Yemek yemeyi engellemez, hiçbir şeyi yasaklamaz." Lâ yuharrimu şey'en. "Yemek yemeyi engellemez, hiçbir şeyi yasaklamaz." Ve emma'l-müstatîru'llezî ye'huzü'l-ufuka.Ve emma'l-müstatîru'llezî ye'huzü'l-ufuka. "O orucu başlatan, yemek yenilmesini artık engelleyen zaman" nedir? "O orucu başlatan, yemek yenilmesini artık engelleyen zaman" nedir?

"Yayılan, ufku tutan aydınlıktır." Fe-innehû yuhillu's-salâte."Yayılan, ufku tutan aydınlıktır."

Fe-innehû yuhillu's-salâte. "Çünkü bu sabah namazının vaktinin geldiğini gösterir. Sabah namazını kılmayı helal kılar.""Çünkü bu sabah namazının vaktinin geldiğini gösterir. Sabah namazını kılmayı helal kılar." Ve yuharrimu't-taâme. "Ve 'Sahur yemeğini artık yemeyin.' diye onunVe yuharrimu't-taâme. "Ve 'Sahur yemeğini artık yemeyin.' diye onun vaktinin geçtiğini bildirir." diye belirtiyor. vaktinin geçtiğini bildirir." diye belirtiyor.

Demek ki orucun başlama zamanı fecr-i sâdık dediğimiz gecenin içinde,Demek ki orucun başlama zamanı fecr-i sâdık dediğimiz gecenin içinde, doğu tarafındaki yaygın beyazlığın başlama zamanıdır.doğu tarafındaki yaygın beyazlığın başlama zamanıdır. Bu da mevsimlere göre, dünya üzerindeki yörelerin konumuna göreBu da mevsimlere göre, dünya üzerindeki yörelerin konumuna göre 1 buçuk saat, 2 saat, ya da 1 saat 20 dakika gibi -mevsimine göre değişen-1 buçuk saat, 2 saat, ya da 1 saat 20 dakika gibi -mevsimine göre değişen- güneşin doğmasından önceki zamandır. Bu vakte kadar yiyip içecek.güneşin doğmasından önceki zamandır.

Bu vakte kadar yiyip içecek. Bu vakte ne vakti diyoruz? "Seher vakti" diyoruz. Bu vakitte yenilen yemeğe ne deniliyor? Bu vakte ne vakti diyoruz?

"Seher vakti" diyoruz.

Bu vakitte yenilen yemeğe ne deniliyor?

"Sahur yemeği" deniliyor. Sahur, yemeğin adıdır. "Sahur yemeği" deniliyor. Sahur, yemeğin adıdır.

Sahura kalkmak sevaptır, Peygamber Efendimiz'in sünnetidir.Sahura kalkmak sevaptır, Peygamber Efendimiz'in sünnetidir. Bu husustaki birkaç hadîs-i şerîfi okuyacağım. Sohbet biraz uzadı, bir âyet-i kerîme;Bu husustaki birkaç hadîs-i şerîfi okuyacağım. Sohbet biraz uzadı, bir âyet-i kerîme; ama hükümleri beyan ediyor.ama hükümleri beyan ediyor. Bir de sahih kaynaklara dayanarak bu devirdeki mu'terizlerin hiçbir ilmî mesnetleri olmadığını anlatmak, göstermek istiyorum. Bir de sahih kaynaklara dayanarak bu devirdeki mu'terizlerin hiçbir ilmî mesnetleri olmadığını anlatmak, göstermek istiyorum.

Peygamber Efendimiz Sahihayn'da rivayet edildiğine göre buyurmuş ki Peygamber Efendimiz Sahihayn'da rivayet edildiğine göre buyurmuş ki

Tesahharû fe-inne fi's-sahûri bereketen. Tesahharû fe-inne fi's-sahûri bereketen. "Sahura kalkın, sahur yemeği yiyin! Çünkü onda bereket vardır." "Sahura kalkın, sahur yemeği yiyin! Çünkü onda bereket vardır."

Diğer bir hadîs-i şerîfte Efendimiz; İnne fasla mâ beyni sıyâminâ ve sıyâmi ehli'l-kitâbi ekletü's-sahûr buyurmuş.Diğer bir hadîs-i şerîfte Efendimiz;

İnne fasla mâ beyni sıyâminâ ve sıyâmi ehli'l-kitâbi ekletü's-sahûr buyurmuş. Bu da Sahîh-i Müslim'den. Bu da Sahîh-i Müslim'den. "Müslüman olan bizlerin orucuyla ehli kitâbın orucu arasında ayırt edici fark,"Müslüman olan bizlerin orucuyla ehli kitâbın orucu arasında ayırt edici fark, yani alâmet-i fârika, sahurda yemek yemektir." yani alâmet-i fârika, sahurda yemek yemektir."

Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem buyurmuş ki; Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem buyurmuş ki;

es-Sahûru ekletü bereketin felâ tedaûhu velev enne ehadüküm tecerrea cür'aten min mâines-Sahûru ekletü bereketin felâ tedaûhu velev enne ehadüküm tecerrea cür'aten min mâin fe-inna'llâhe ve melâiketehû yusallûne ale'l-mütesahhirîn. fe-inna'llâhe ve melâiketehû yusallûne ale'l-mütesahhirîn.

Bunu da iyice hatırınızda tutun, ey izleyiciler ve dinleyiciler! "Sahur bereket yemeğidir." Bunu da iyice hatırınızda tutun, ey izleyiciler ve dinleyiciler!

"Sahur bereket yemeğidir."

"Efendim ben dayanabiliyorum. Akşamdan yatayım, sahura kalkmayayım, uykumu bölmeyeyim..." "Efendim ben dayanabiliyorum. Akşamdan yatayım, sahura kalkmayayım, uykumu bölmeyeyim..."

Böyle demek doğru değil demek ki... "Sahur bereket yemeğidir." Böyle demek doğru değil demek ki...

"Sahur bereket yemeğidir."

Felâ tedaûhu. "Onu terk etmeyiniz!" diye Efendimiz tavsiye buyuruyor. Felâ tedaûhu. "Onu terk etmeyiniz!" diye Efendimiz tavsiye buyuruyor.

Velev -en yecrea- ehadüküm "Eğer sizden biriniz ey müslümanlar..." Velev -en yecrea- ehadüküm "Eğer sizden biriniz ey müslümanlar..." Cür'aten min mâin. "Kalkıp da bir yudum su bile içse yine sahuru yapsın! Bir yudum su bile içse..."Cür'aten min mâin. "Kalkıp da bir yudum su bile içse yine sahuru yapsın! Bir yudum su bile içse..." Fe-inna'llâhe ve melâiketehû. "Çünkü Allah celle celâlühû ve melekleri..." Fe-inna'llâhe ve melâiketehû. "Çünkü Allah celle celâlühû ve melekleri..." Yusallûne ale'l-mütesahhirîn. "Sahura kalkanları Allahu Teâlâ hazretleri rahmetine erdirir,Yusallûne ale'l-mütesahhirîn. "Sahura kalkanları Allahu Teâlâ hazretleri rahmetine erdirir, melekleri ona dua ederler." "Onlara Allah'ın ve meleklerin salâtı erişir." melekleri ona dua ederler."

"Onlara Allah'ın ve meleklerin salâtı erişir."

Bu hususta çok hadîs-i şerîfler var. Peygamber Efendimiz'den bir başka rivayet daha; Bu hususta çok hadîs-i şerîfler var.

Peygamber Efendimiz'den bir başka rivayet daha; Zeyd b. Sâbit radıyallahu anh'ten. Bu zât buyurmuş ki; Zeyd b. Sâbit radıyallahu anh'ten. Bu zât buyurmuş ki;

Tesahharnâ mea Resûlillah sallallahu aleyhi ve sellem.Tesahharnâ mea Resûlillah sallallahu aleyhi ve sellem. "Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber sahur yemeği yedik.""Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber sahur yemeği yedik." Sümme kumnâ ile's-salâti. "Sonra sabah namazına kalktık." Sümme kumnâ ile's-salâti. "Sonra sabah namazına kalktık."

Enes radıyallahu anh diyor ki; Kultü li-Zeydin: Kem kâne beyne'l-ezâni ve's-sahûr?Enes radıyallahu anh diyor ki;

Kultü li-Zeydin: Kem kâne beyne'l-ezâni ve's-sahûr? "Siz böyle yapmışsınız. Peki, bu sahur ile sabah ezanı arasında ne kadar bir zaman vardı?" diye sormuş,"Siz böyle yapmışsınız. Peki, bu sahur ile sabah ezanı arasında ne kadar bir zaman vardı?" diye sormuş, bu sözü söyleyen Zeyd b. Sâbit radıyallahu anh'a. O da demiş ki; Kadru hamsîne âyeten. bu sözü söyleyen Zeyd b. Sâbit radıyallahu anh'a.

O da demiş ki;

Kadru hamsîne âyeten. "50 âyet okuyacak kadar bir zaman." 50 âyetin ölçeği nedir? "50 âyet okuyacak kadar bir zaman."

50 âyetin ölçeği nedir?

Mesela -çoğunuzun bildiği- Mülk sûresi 30 âyettir.Mesela -çoğunuzun bildiği- Mülk sûresi 30 âyettir. Yâsin sûresi 83 âyettir.Yâsin sûresi 83 âyettir. Demek ki "Yâsin'den küçük, Tebâreke'den büyük bir sûre okuyacak kadar bir zaman" diyebiliriz.Demek ki "Yâsin'den küçük, Tebâreke'den büyük bir sûre okuyacak kadar bir zaman" diyebiliriz. Artık onun da hızlı okunması, yavaş okunması olabilir.Artık onun da hızlı okunması, yavaş okunması olabilir. Ama Peygamber Efendimiz'in hemen sabah namazına yakın bir vakitte sahur yemeği yediğiniAma Peygamber Efendimiz'in hemen sabah namazına yakın bir vakitte sahur yemeği yediğini gösteren bir rivayet. Peygamber Efendimiz buyurmuş ki; gösteren bir rivayet.

Peygamber Efendimiz buyurmuş ki;

Lâ tezâlü ümmetî bi-hayrin mâ accelu'l-iftâr ve ahharu's-sahûr.Lâ tezâlü ümmetî bi-hayrin mâ accelu'l-iftâr ve ahharu's-sahûr. "Benim ümmetim hayır üzeredir, daima hayırdadır..." Ne yaptıkları müddetçe? "Benim ümmetim hayır üzeredir, daima hayırdadır..."

Ne yaptıkları müddetçe?

Mâ accelu'l-iftâr. "Oruç tuttukları zaman iftarı hemen vaktinde acele yaptıkları..." Mâ accelu'l-iftâr. "Oruç tuttukları zaman iftarı hemen vaktinde acele yaptıkları..." Ve ahharu's-sahûr. "Sahuru da çok geç vakte tehir ettikleri müddetçe hayır üzeredirler." Ve ahharu's-sahûr. "Sahuru da çok geç vakte tehir ettikleri müddetçe hayır üzeredirler."

Demek ki bunun aksini yaptıkları zaman Efendimiz memnun olmuyor. Demek ki bunun aksini yaptıkları zaman Efendimiz memnun olmuyor. Çünkü Peygamber Efendimiz sahura el-ğıdâü'l-mübarek, yani "mübarek gıda" derdi. Çünkü Peygamber Efendimiz sahura el-ğıdâü'l-mübarek, yani "mübarek gıda" derdi.

Demek ki akşam olunca "Canım işte gündüz oruç tuttuk, biraz daha tehir edeyim." demeyeceğiz; Demek ki akşam olunca "Canım işte gündüz oruç tuttuk, biraz daha tehir edeyim." demeyeceğiz; hemen ezanla beraber orucu açacağız. Sahuru da mümkün olduğu kadar, hemen ezanla beraber orucu açacağız. Sahuru da mümkün olduğu kadar, "Akşamdan yiyiverelim, yatalım." demeyeceğiz; sabaha yakın vakitte yemeye gayret edeceğiz."Akşamdan yiyiverelim, yatalım." demeyeceğiz; sabaha yakın vakitte yemeye gayret edeceğiz. Bunlar işin incelikleri... Bunlar işin incelikleri...

"Sabahleyin beyaz iplik kara iplikten -fecir kastediliyor- ayrılacağı zamandan oruca başlayın." "Sabahleyin beyaz iplik kara iplikten -fecir kastediliyor- ayrılacağı zamandan oruca başlayın."

Sümme etimmu's-sıyâme ile'l-leyl. "Sonra orucu da geceye kadar devam ettirin." Sümme etimmu's-sıyâme ile'l-leyl. "Sonra orucu da geceye kadar devam ettirin."

Gece ne zaman başlar? Gece de güneşin batmasıyla başlar. Gecenin ilk dakikası nedir? Gece ne zaman başlar?

Gece de güneşin batmasıyla başlar.

Gecenin ilk dakikası nedir?

Akşam ezanının okunduğu zamandır. İlk zamanı odur, oradan başlar. Akşam ezanının okunduğu zamandır. İlk zamanı odur, oradan başlar.

Güneş ufuktan kaybolunca, akşam ezanı vakti gelince o gün bitmiştir, yeni gece başlar.Güneş ufuktan kaybolunca, akşam ezanı vakti gelince o gün bitmiştir, yeni gece başlar. O zamana kadar oruç tutulacak. Demek ki güneş batıncaya kadar tutulacakmış. O zamana kadar oruç tutulacak. Demek ki güneş batıncaya kadar tutulacakmış.

Tabii burada uzun uzun oruçla ilgili daha başka hadîs-i şerîfler,Tabii burada uzun uzun oruçla ilgili daha başka hadîs-i şerîfler, çok coşkulu alimler âyet-i kerîmeyi izah etmek için güzel bilgiler, feda edilmeyecek, çok coşkulu alimler âyet-i kerîmeyi izah etmek için güzel bilgiler, feda edilmeyecek, zikredilmeden geçilmeyecek güzel bilgiler, hadîs-i şerîfler nakletmişler.zikredilmeden geçilmeyecek güzel bilgiler, hadîs-i şerîfler nakletmişler. Ama biz sohbetimizi ölçülü tutmak zorundayız. Ama biz sohbetimizi ölçülü tutmak zorundayız.

Orucun müddeti budur işte; fecr-i sâdıktan gecenin başlangıcı olan akşam ezanına,Orucun müddeti budur işte; fecr-i sâdıktan gecenin başlangıcı olan akşam ezanına, akşam vaktine kadardır, güneşin battığı zamana kadardır. akşam vaktine kadardır, güneşin battığı zamana kadardır.

Ve lâ tübâşirûhünne ve entüm âkifûne fi'l-mesâcidi. Âyet-i kerîmede bir de böyle bir emir var: Ve lâ tübâşirûhünne ve entüm âkifûne fi'l-mesâcidi.

Âyet-i kerîmede bir de böyle bir emir var:

Ve lâ tübâşirûhünne. "Ailelerinizle cinsel-ailevî ilişkide bulunmayın." Ve lâ tübâşirûhünne. "Ailelerinizle cinsel-ailevî ilişkide bulunmayın." Ve entüm âkifûne fi'l-mesâcid. "Siz mescitlerde mûtekifler iken." Ve entüm âkifûne fi'l-mesâcid. "Siz mescitlerde mûtekifler iken."

"İtikâf yapıyorken cinsel ilişkiyi yapmayınız!" diye itikâfın bir şartını beyan ediyor. "İtikâf yapıyorken cinsel ilişkiyi yapmayınız!" diye itikâfın bir şartını beyan ediyor.

Buradan, bu cümlecikten, yani âyetin bu bölümünden anlıyoruz ki; Buradan, bu cümlecikten, yani âyetin bu bölümünden anlıyoruz ki; itikâf da orucun içinde bir güzel ibadet...itikâf da orucun içinde bir güzel ibadet... Ramazan'ın son 10 gününde Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz evinde de durmazdı,Ramazan'ın son 10 gününde Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz evinde de durmazdı, camiye gelirdi, itikâfa girerdi; gecesini, gündüzünü camide geçirir, camiye gelirdi, itikâfa girerdi; gecesini, gündüzünü camide geçirir, tamamen kendisini ibadete verirdi. O iş de evliyâlık işidir;tamamen kendisini ibadete verirdi. O iş de evliyâlık işidir; yani Ramazan'ın son 10 gününde evde de durmayıp itikâfa girmek... yani Ramazan'ın son 10 gününde evde de durmayıp itikâfa girmek...

Sahabeden bazıları; "Bu insanlara ne oluyor da bazıları itikâfa girmiyor?" diye Sahabeden bazıları; "Bu insanlara ne oluyor da bazıları itikâfa girmiyor?" diye hayretlerini beyan etmişler. Burada okudum. hayretlerini beyan etmişler. Burada okudum.

Ama şimdi millet itikâf ibadetini, o güzel ibadeti o kadar unutmuş ki camide birisini itikâfta görünce; Ama şimdi millet itikâf ibadetini, o güzel ibadeti o kadar unutmuş ki camide birisini itikâfta görünce; "Bu da ne demek? Ne yapıyor?" diye şaşırıyorlar. Sanki itikâf unutuluyor."Bu da ne demek? Ne yapıyor?" diye şaşırıyorlar. Sanki itikâf unutuluyor. Eğer bir beldede, bir şehirde, bir kasabada, bir köyde hiç kimse itikâfa girmezse Eğer bir beldede, bir şehirde, bir kasabada, bir köyde hiç kimse itikâfa girmezse hepsi vebal altında kalır. Hiç olmazsa birkaç kişi girerse, o zaman sünnet oradan unutulmamış,hepsi vebal altında kalır. Hiç olmazsa birkaç kişi girerse, o zaman sünnet oradan unutulmamış, icrâ edilmiş olduğundan ötekiler sorumluluktan kurtulurlar. icrâ edilmiş olduğundan ötekiler sorumluluktan kurtulurlar.

İtikâf önemli bir sünnet ama kişi itikâftayken ne gece ne gündüz [cinsel ilişki yapamaz.]İtikâf önemli bir sünnet ama kişi itikâftayken ne gece ne gündüz [cinsel ilişki yapamaz.] Zaten gündüz oruçlu olacak. Ailesinin yanına zarurî olarak gitse bile;Zaten gündüz oruçlu olacak. Ailesinin yanına zarurî olarak gitse bile; mesela yüznumara orada, evine gidecek, abdestini tazeleyecek, gelecek.mesela yüznumara orada, evine gidecek, abdestini tazeleyecek, gelecek. Camide o imkân yok; eve gider, gelir. Ama eskiden kendilerini serbest hissederlermiş,Camide o imkân yok; eve gider, gelir. Ama eskiden kendilerini serbest hissederlermiş, akşam oldu diye hanımıyla cinsel ilişki kurabilirlermiş. Burada o yasaklanıyor.akşam oldu diye hanımıyla cinsel ilişki kurabilirlermiş. Burada o yasaklanıyor. "İtikâfta iseniz, kendinizi ibadete vakfetmişseniz, 'İtikâf edeceğim.' demişseniz,"İtikâfta iseniz, kendinizi ibadete vakfetmişseniz, 'İtikâf edeceğim.' demişseniz, o zaman bu işlemi yapamazsınız, mu'tekif yapmaz." diye bu husus yasaklanmış oluyor. o zaman bu işlemi yapamazsınız, mu'tekif yapmaz." diye bu husus yasaklanmış oluyor. Eskilerin yaptığı bir şey de burada engellenmiş oluyor. Eskilerin yaptığı bir şey de burada engellenmiş oluyor. Bu hususta kimlerin böyle yaptığına dair rivayetler var, onları geçiyorum. Bu hususta kimlerin böyle yaptığına dair rivayetler var, onları geçiyorum.

Tilke hudûdullâh. "Bunlar Allah'ın hudutlarıdır, yani çizdiği sınırlardır." Tilke hudûdullâh. "Bunlar Allah'ın hudutlarıdır, yani çizdiği sınırlardır." Fe-lâ takrabûhâ. "Sakın bu sınırlara yaklaşmayın!" Fe-lâ takrabûhâ. "Sakın bu sınırlara yaklaşmayın!"

Dikkat ederseniz, Cenâb-ı Hak "Bu hudutlara yaklaşmayınız!" diyor.Dikkat ederseniz, Cenâb-ı Hak "Bu hudutlara yaklaşmayınız!" diyor. Yani "Bu yasaklanan işleri yapmayınız!" demiyor, "Yaklaşmayınız!" diyor.Yani "Bu yasaklanan işleri yapmayınız!" demiyor, "Yaklaşmayınız!" diyor. Onun için, yaklaşmaktan da uzak durması lazım! Bir sahih hadîs-i şerîfte geçiyor ki; Onun için, yaklaşmaktan da uzak durması lazım!

Bir sahih hadîs-i şerîfte geçiyor ki;

"Her hükümdarın kendisinin sarayının sınırlı arazisi vardır. "Her hükümdarın kendisinin sarayının sınırlı arazisi vardır. Allah'ın da sınırlı arazisi yasaklarıdır." Allah'ın da sınırlı arazisi yasaklarıdır."

Onun yakınına gelen öbür tarafa geçerse hükümdarın arazisine geçmiş olur.Onun yakınına gelen öbür tarafa geçerse hükümdarın arazisine geçmiş olur. Başkasının arazisine geçen, hele hükümdarın arazisine geçen de yakalanır, cezalandırılır.Başkasının arazisine geçen, hele hükümdarın arazisine geçen de yakalanır, cezalandırılır. Allah'ın da çizdiği çizgiyi, sınırı aşıp öbür tarafa geçen de günaha girmiş olur, cezayı yer. Allah'ın da çizdiği çizgiyi, sınırı aşıp öbür tarafa geçen de günaha girmiş olur, cezayı yer.

Tilke hudûdullâh. "Cenâb-ı Hakk'ın oruç hakkında, 'Şunu yapabilirsiniz, bunu yapamazsınız...' diye Tilke hudûdullâh. "Cenâb-ı Hakk'ın oruç hakkında, 'Şunu yapabilirsiniz, bunu yapamazsınız...' diye koymuş olduğu bu müsaadeler, bu yasaklar Allah'ın çizdiği sınırlardır. koymuş olduğu bu müsaadeler, bu yasaklar Allah'ın çizdiği sınırlardır. Bunları çiğnemeyiniz, bunlara tecavüz etmeyiniz!" "Tecavüz etmek" ne demek? Bunları çiğnemeyiniz, bunlara tecavüz etmeyiniz!"

"Tecavüz etmek" ne demek?

"Geçmek" demek. "Öbür tarafa geçmeyiniz." "Geçmek" demek.

"Öbür tarafa geçmeyiniz."

Hatta hudutlarda pasaport işlemlerine de "pasaporta cevaz" diyorlar. Hatta hudutlarda pasaport işlemlerine de "pasaporta cevaz" diyorlar. O gümrük işlemlerinin olduğu yerlere "cevazât mahalli" deniliyor. "Sınırı geçmek" demek. O gümrük işlemlerinin olduğu yerlere "cevazât mahalli" deniliyor. "Sınırı geçmek" demek.

"Sakın bu sınırları çiğnemeyiniz, Allah'ın emirlerini tutmakta gevşeklik göstermeyiniz!" "Sakın bu sınırları çiğnemeyiniz, Allah'ın emirlerini tutmakta gevşeklik göstermeyiniz!"

Kezâlike yübeyyinu'llâhu âyâtihî li'n-nâs. Kezâlike yübeyyinu'llâhu âyâtihî li'n-nâs. "İşte böyle Allahu Teâlâ insanlara âyetlerini açıklıyor." "İşte böyle Allahu Teâlâ insanlara âyetlerini açıklıyor."

Oruç tutulacak, emretti; işte bu âyet-i kerîmeyle Cenâb-ı Hak böyle açıklıyor. Oruç tutulacak, emretti; işte bu âyet-i kerîmeyle Cenâb-ı Hak böyle açıklıyor.

Leallehüm yettekûn. "Ta ki insanlar bunları anlasınlar, haramlardan, Leallehüm yettekûn. "Ta ki insanlar bunları anlasınlar, haramlardan, günahlardan sakınsınlar ve haddi aşmasınlar." diye günahlardan sakınsınlar ve haddi aşmasınlar." diye bunları böyle açık açık Cenâb-ı Hak insanlara beyan ediyor. bunları böyle açık açık Cenâb-ı Hak insanlara beyan ediyor.

Biz kullar da, müslümanlar da Cenâb-ı Hakk'ın emirlerini tutup Biz kullar da, müslümanlar da Cenâb-ı Hakk'ın emirlerini tutup yasaklarından kaçınarak böyle hareket etmeliyiz. yasaklarından kaçınarak böyle hareket etmeliyiz.

Bu itikâfla ilgili gerekli geniş bilgileri inşaallah ileride,Bu itikâfla ilgili gerekli geniş bilgileri inşaallah ileride, Ramazan ayı geldiği zaman uzun uzun anlatırız.Ramazan ayı geldiği zaman uzun uzun anlatırız. Siz de ilmihal kitaplarından okursunuz. Siz de ilmihal kitaplarından okursunuz. Allah nasip eder, inşaallah Ramazan'da itikâfınızı yaparsınız. Allah nasip eder, inşaallah Ramazan'da itikâfınızı yaparsınız.

Bir de burada Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in bir hadîs-i şerîfiBir de burada Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in bir hadîs-i şerîfi bu itikâf münasebetiyle nakledilmiş.bu itikâf münasebetiyle nakledilmiş. Onu söylemekte, sizin dinlemenizde fayda umduğum için onu da okuyarak sohbetimi bitirmek istiyorum: Onu söylemekte, sizin dinlemenizde fayda umduğum için onu da okuyarak sohbetimi bitirmek istiyorum:

Peygamber Efendimiz'in itikâfta olduğu bir Ramazan'da, Peygamber Efendimiz'in itikâfta olduğu bir Ramazan'da, hanımlarından Safiyye validemiz radıyallahu anhâ Peygamber Efendimiz'e geldi, bir şeyler söyledi.hanımlarından Safiyye validemiz radıyallahu anhâ Peygamber Efendimiz'e geldi, bir şeyler söyledi. Peygamber Efendimiz de, onun kaldığı ev Medine'nin bir kenar yerinde olduğundan Peygamber Efendimiz de, onun kaldığı ev Medine'nin bir kenar yerinde olduğundan -Hanımının gece yalnız başına gitmesi, karanlıkta hanımını göndermesi uygun değilmiş demek ki...-Hanımının gece yalnız başına gitmesi, karanlıkta hanımını göndermesi uygun değilmiş demek ki... Âdâb öyle. Şimdi hanımlar kendi başlarına seyahat ediyorlar daÂdâb öyle. Şimdi hanımlar kendi başlarına seyahat ediyorlar da bunu biraz da o bakımdan onların dikkatlerine sunuyorum.- yanıbaşında yürüdübunu biraz da o bakımdan onların dikkatlerine sunuyorum.- yanıbaşında yürüdü ve karanlıkta onun kalacağı yere kadar refâkat etti.ve karanlıkta onun kalacağı yere kadar refâkat etti. Peygamber Efendimiz itikâfta ama yalnız gönderse olmaz; karanlıkta tek başına bir hanım. Peygamber Efendimiz itikâfta ama yalnız gönderse olmaz; karanlıkta tek başına bir hanım. Başka gönderecek, refâkat edecek kimse de olmayınca refâkat etti. Başka gönderecek, refâkat edecek kimse de olmayınca refâkat etti.

Karşıdan sahabeden iki tane insan geliyordu.Karşıdan sahabeden iki tane insan geliyordu. Onlar şöyle biraz utanıp, çekinip kaçınır gibi oldular. Onlar şöyle biraz utanıp, çekinip kaçınır gibi oldular. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onları çağırdı.Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onları çağırdı. Peygamber Efendimiz'in yanında bir hanım var diye -kendi hanımı tabii, eşi, ailesi ama- çekinip hızlı hızlı gitmek istedikleri sırada,Peygamber Efendimiz'in yanında bir hanım var diye -kendi hanımı tabii, eşi, ailesi ama- çekinip hızlı hızlı gitmek istedikleri sırada, Peygamber Efendimiz onlara seslendi, dedi ki; "Durun bakalım!Peygamber Efendimiz onlara seslendi, dedi ki;

"Durun bakalım! Bu yanımdaki hanım benim eşim Safiyye'dir.Bu yanımdaki hanım benim eşim Safiyye'dir. Acele etmeyin, kaçmayın, gitmeyin, bir meseleyi anlayın." Bunun üzerine; Acele etmeyin, kaçmayın, gitmeyin, bir meseleyi anlayın."

Bunun üzerine;

"Sübhanallah! Yâ Resûlallah, ne demek; olsun, biz kötü bir şey düşünmedik." "Sübhanallah! Yâ Resûlallah, ne demek; olsun, biz kötü bir şey düşünmedik." gibilerden söyleyince Peygamber Efendimiz buyurdu ki; gibilerden söyleyince Peygamber Efendimiz buyurdu ki;

İnne'ş-şeytâne yecrî min ibni Âdeme mecre'd-demi ve innî haşîtü en İnne'ş-şeytâne yecrî min ibni Âdeme mecre'd-demi ve innî haşîtü en yakzife fî kulûbikümâ şey'en ev kâle şerren. yakzife fî kulûbikümâ şey'en ev kâle şerren.

"Şeytan insanın damarlarında kanın dolaştığı gibi dolaşır."Şeytan insanın damarlarında kanın dolaştığı gibi dolaşır. Korktum ki şeytan sizin kalplerinize yanlış birtakım bilgiler atmasın, sokmasın; Korktum ki şeytan sizin kalplerinize yanlış birtakım bilgiler atmasın, sokmasın; veyahut şer, kötü bilgiler sokmasın." diye açıklama getirdi. veyahut şer, kötü bilgiler sokmasın." diye açıklama getirdi.

"Bu benim eşim, evine refâkat ediyorum, şimdi döneceğim." mânasına... "Bu benim eşim, evine refâkat ediyorum, şimdi döneceğim." mânasına...

Bundan da anlaşılıyor ki töhmet olabilecek konularda, o töhmete insanlar düşmesin, gıybet etmesin,Bundan da anlaşılıyor ki töhmet olabilecek konularda, o töhmete insanlar düşmesin, gıybet etmesin, günaha girmesin diye açıklama yapmak önemli oluyor. Çünkü onlar gitmek istediği halde günaha girmesin diye açıklama yapmak önemli oluyor. Çünkü onlar gitmek istediği halde Efendimiz gitmelerine müsaade etmedi; "Gelin." dedi, açıklama yaptı kiEfendimiz gitmelerine müsaade etmedi; "Gelin." dedi, açıklama yaptı ki şeytana fırsat vermemek gerektiğini buradan anlıyoruz. şeytana fırsat vermemek gerektiğini buradan anlıyoruz.

Allahu Teâlâ hazretleri töhmet yerlerinden bizleri uzak eylesin. Allahu Teâlâ hazretleri töhmet yerlerinden bizleri uzak eylesin. Töhmete mâruz kalmaktan da uzak eylesin.Töhmete mâruz kalmaktan da uzak eylesin. Allahu Teâlâ hazretleri her işimizi -okudukça daha iyi hissediyorum, daha çok seviyorumAllahu Teâlâ hazretleri her işimizi -okudukça daha iyi hissediyorum, daha çok seviyorum ve size de dilimin döndüğünce anlatmaya çalışıyorum- Kur'ân-ı Kerîm'e uygun,ve size de dilimin döndüğünce anlatmaya çalışıyorum- Kur'ân-ı Kerîm'e uygun, Efendimiz'in sünnetine uygun yapmaya bizleri muvaffak eylesin. Efendimiz'in sünnetine uygun yapmaya bizleri muvaffak eylesin.

Bu devirde sözler çoğaldı, bilen bilmeyen konuşuyor; takvâsı olan olmayan, ihlâsı olan olmayan, Bu devirde sözler çoğaldı, bilen bilmeyen konuşuyor; takvâsı olan olmayan, ihlâsı olan olmayan, belki imanı olan olmayan... Çünkü gayrimüslimlerden ve din düşmanlarından da bu konuları öğrenip debelki imanı olan olmayan... Çünkü gayrimüslimlerden ve din düşmanlarından da bu konuları öğrenip de fitne fesat için, akıl karıştırmak için ortaya atanlar çıkıyor. fitne fesat için, akıl karıştırmak için ortaya atanlar çıkıyor.

Allahu Teâlâ hazretleri böyle şeylerden cümlemizi korusun. Yolunda dâim eylesin. Sevdiği kul eylesin.Allahu Teâlâ hazretleri böyle şeylerden cümlemizi korusun. Yolunda dâim eylesin. Sevdiği kul eylesin. Ömrümüzü tertemiz müslümanlar olarak geçirip huzuruna sevdiği kul olarak varmayıÖmrümüzü tertemiz müslümanlar olarak geçirip huzuruna sevdiği kul olarak varmayı cümlemize nasip eylesin. cümlemize nasip eylesin.

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtühû! es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtühû!