Namaz Vakitleri

22 Cemâziye'l-Âhir 1446
23 December 2024

İmsak

06:47

Güneş

08:20

Öğle

13:08

İkindi

15:26

Akşam

17:47

Yatsı

19:14

Detaylı Arama

Yâ Rabbi, Onlara İçlerinden Bir Peygamber Gönder!

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Tefsir Dersleri

Gurbet Sohbetleri

26 Şevvâl 1420 / 01.02.2000
Avustralya

İçerik

İbrâhim AS ve İsmâil AS’ın Duası

İçlerinden Bir Peygamber Gönder

Senin Ayetlerini Okusun!

Kitap ve Sünneti Öğretsin!

Onları Tezkiye Etsin!

Bütün Peygamberler Peygamber Efendimiz’i Biliyordu

İslâm’ın Güzelliğini Anlatalım!

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın yurtdışında bulunduğu zamanlarda, özellikle 7 Mayıs 1997 günü Türkiye’den ayrıldıktan sonra gurbet ellerde; Avustralya, Almanya, İsveç, İngiltere, Hollanda, ABD ve farklı ülkelerde yapmış oldukları sohbetlerdir.

Avustralya’da sabah ve yatsı namazından sonra, çeşitli camilerde yaptıkları hadis ve tefsir sohbetleri, İsveç’te son Ramazan ayı boyunca yaptıkları konuşmalar, aile eğitim toplantılarında yaptıkları konuşmalar ve konferanslardan oluşmaktadır.

Bu konuşmalar, Ak-Radyo’da “Gurbet Sohbetleri” adı altında yayımlanmıştır.
İbrâhim AS ve İsmâil AS’ın Duası, İçlerinden Bir Peygamber Gönder, Senin Ayetlerini Okusun!, Kitap ve Sünneti | gibi konu başlıkları içeren dini sohbet.

Tümünü Göster

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Yâ Rabbi, Onlara İçlerinden Bir Peygamber Gönder!

Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

Tefsir Dersleri

Gurbet Sohbetleri

26 Şevvâl 1420 / 01.02.2000
Avustralya

İçerik

İbrâhim AS ve İsmâil AS’ın Duası

İçlerinden Bir Peygamber Gönder

Senin Ayetlerini Okusun!

Kitap ve Sünneti Öğretsin!

Onları Tezkiye Etsin!

Bütün Peygamberler Peygamber Efendimiz’i Biliyordu

İslâm’ın Güzelliğini Anlatalım!

Açıklama

Hocamız, Gönül dostumuz, Mürebbi'miz Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN’ın yurtdışında bulunduğu zamanlarda, özellikle 7 Mayıs 1997 günü Türkiye’den ayrıldıktan sonra gurbet ellerde; Avustralya, Almanya, İsveç, İngiltere, Hollanda, ABD ve farklı ülkelerde yapmış oldukları sohbetlerdir.

Avustralya’da sabah ve yatsı namazından sonra, çeşitli camilerde yaptıkları hadis ve tefsir sohbetleri, İsveç’te son Ramazan ayı boyunca yaptıkları konuşmalar, aile eğitim toplantılarında yaptıkları konuşmalar ve konferanslardan oluşmaktadır.

Bu konuşmalar, Ak-Radyo’da “Gurbet Sohbetleri” adı altında yayımlanmıştır.
İbrâhim AS ve İsmâil AS’ın Duası, İçlerinden Bir Peygamber Gönder, Senin Ayetlerini Okusun!, Kitap ve Sünneti | gibi konu başlıkları içeren dini sohbet.

Tümünü Göster

İzledim/Dinledim, Hediyemi Al Hata Bildir/Öneride Bulun

Konuşma Metni

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtühû!

Allahu Teâlâ hazretlerinin selâmı, rahmeti, lütfu, ihsanı, ikrâmı hem dünyada hem âhirette üzerinize olsun.

Sohbetlerimizi yaparak, onları anlatmaya çalışarak Bakara sûre-i şerîfesinin âyetleri üzerinde ilerliyoruz. 129. âyet-i kerîmeye geldik.

127. âyet-i kerîmeden itibaren, hatta 126'dan, 125'den itibaren İbrahim aleyhisselam, İsmail aleyhisselam, onların Kâbe'yi bina etmesi, bina ederken yaptıkları dualara dair konular başlamıştı. İbrahim aleyhisselam İsmail aleyhisselam ile beraber Kâbe'nin duvarlarını yükseltirken; "Yâ Rabbi! Rabbimiz! Ey Mevlâmız! Bizim bu ibadetlerimizi kabul et!" diye dualar etti, diye başlıyordu. Onları geçen haftalar izah ettim. Kendileri için dua ettikleri gibi zürriyetleri yani kendilerinin nesillerinden gelecek insanların da bir müslüman ümmet olması için dua ettiklerini, kendilerine Cenâb-ı Hakk'ın teveccüh buyurmasını istediklerini bildiren âyetleri anlatmıştık.

Bu akşamki sohbetimizin konusu, yine İbrahim aleyhisselam [ve] İsmail aleyhisselâm'ın müştereken yaptıkları dualardan birisini gösteren 129. âyet-i kerîme. Âyet-i kerîmenin asıl metnini besmeleyi çekerek okuyalım.

Bismillâhirrahmânirrahîm.

Rabbenâ veb'as fîhim resûlen minhüm yetlû aleyhim âyâtike ve yuallimuhümü'l-kitâbe ve'l-hikmete ve yüzekkîhim inneke ente'l-azîzü'l-hakîm.

Evvelki duaları nelerdi, daha önceki haftalarda onları anlattık, izahlarını yaptık. O duaların devamı olarak yine İbrahim aleyhisselam ve İsmail aleyhisselam diyorlar ki;

Rabbenâ. "Ey bizim Rabbimiz!"

"Bizi nimetleriyle besleyen, yaşatan, hayatımızı devam ettiren, nimetlerine gark eden, lütfuna mazhar eden Mevlâmız!"

Veb'as fîhim. "Burada zürriyetimizden teşekkül edecek olan topluluğun içinden..."

İsmail aleyhisselam vasıtasıyla, Mekke'ye iskân ettiği Hacer validemiz ve oğlu İsmail aleyhisselam'dan türeyen, oraya yerleşecek olan o toplumun içinden, o halkın içinden.. Biliyor ki nesli orada gelişecek. Çünkü Cenâb-ı Hak istikbale ait bilgileri peygamberlerine bildiriyor. Onlar ileride olacak şeyleri Allah'ın bildirmesiyle öğrenmiş oluyorlar.

"Yâ Rabbi! İşte burada oluşacak olan, zürriyetimden meydana gelecek olan insanların içinden..."

Veb'as fîhim. "Onların içinden ba's eyle." Resûlen minhüm. "Onlardan bir peygamber tayin eyle, bir peygamber gönder. Onların içinden bir peygamber çıkar yâ Rabbi!" diyorlar, İbrahim ve İsmail aleyhisselam.

Bu peygamberin neler yapacağını da, sıfatlarını cümlecikler hâlinde ekliyorlar:

Yetlû aleyhim âyâtike. "Senin âyetlerini onlara okuyan bir peygamber."

Başka?

Ve yuallimuhümü'l-kitâbe. "Kitabı onlara öğreten bir peygamber." Ve'l-hikmete. "Hikmeti onlara öğreten bir peygamber." Ve yüzekkîhim. "Onları paklayan, temizleyen bir peygamber."

Hepsini toplayarak söyleyecek olursak:

"Yâ Rabbi! Burada yerleştirdiğim evlâdımın, ailemin ve torunlarımın arkasından gelecek olan, onların zürriyetlerinden teşekkül edecek insanların arasından onlara senin âyetlerini okuyacak, senin kitabını öğretecek, hikmeti öğretecek ve onları tertemiz, pak, maddeten, mânen mübarek insanlar hâline getirecek bir Peygamber de aralarından çıkar yâ Rabbi!"

İnneke ente'l-azîzü'l-hakîm. "Hiç şüphe yok ki sen çok izzet sahibisin, çok hikmet sahibisin, çok aziz ve pek hakîmsin!" diyorlar.

Şimdi bunun kelimelerini açıklayayım:

Ba's etmek; göndermek. Resul ba's etmek, Arapça'da "bir halka bir elçi göndermek" mânasına geliyor. Ama bu gönderilen elçi bazen o halkın kendisinden de olabilir, dışarıdan bir kimse de oraya gidip onlara Allah'ın elçiliğini yapar, Allah'ın emirlerini tebliğ edebilir. Bazı milletlere Allahu Teâlâ hazretleri bir peygamber göndermiş; ama onların içinden değil, dışarıdan bir peygamber göndermiş, onlara emirlerini iletmiştir.

Burada İbrahim aleyhisselam diyor ki; "İçlerinden bir peygamber çıkar." Yani "Çıkacak peygamber de benim zürriyetimin bir ferdi olsun, benim neslimden bir kimse olsun." diyor. "Şu vasıflarda bir peygamber..." diyor, dua ediyor.

Tabii bu dua kabul olmuş bir dua. Duasının sonucu Peygamber Efendimiz İbrahim aleyhisselâm'ın, İsmail aleyhisselâm'ın neslinden Mekke'de peygamber oluyor. İsmail aleyhisselâm'ın neslinden, o zamandan Peygamber Efendimiz'e kadar gelmiş başka peygamber yok. Yani onun neslinden ilk Peygamber Efendimiz geliyor. Dua Peygamber Efendimiz'in gelmesi için Allah'a yapılmış bir dua. Dua da müstecâb olmuş ki Peygamber Efendimiz gelmiş oluyor.

İşin daha derininden tutturulacak olursa; İbrahim aleyhisselam zürriyetini götürüp de ekin bitmez taşlar arasında, tepeler arasında, hiçbir şey olmayan bir yere yerleştirirken de bir şeyler biliyordu da ondan yerleştirmişti. Geçtiğimiz haftalarda onu anlatmıştım. Yoksa insan durup dururken hiçbir maddî güzelliği, imkânı olduğu görülmeyen bir yere çoluk çocuğunu götürüp [bırakmaz.] Hacer validemiz de soruyor;

"Sen bizi bırakıp nereye gidiyorsun? Allah mı emretti?"

"Allah emretti." diye de İbrahim aleyhisselam bildiriyor.

İbrahim aleyhisselâm'a; "Git, zürriyetini oraya yerleştir." diyen Cenâb-ı Hak Teâlâ… Yani mukadderâtı takdir buyuran Rabbü'l-âlemîn İbrahim aleyhisselâm'a emrediyor; "Git, hanımını ve çocuğunu oraya yerleştir." "Kes" dediği zaman, "Kurban et." dediği zaman kurban etmeye razı, öyle itaatli bir peygamber İbrahim aleyhisselam... "Götür, oraya yerleştir." deyince de; "Niçin yâ Rabbi? Orada ne yapacaklar? Ne yiyecekler? Fırın yok, ekmek yok, manav yok, et yok, ekin yok, ağaç yok... Orada ne yaparlar?" demiyor. Teslimiyeti var, tevekkülü var. "Madem emretti Cenâb-ı Hak, muhakkak bir bildiği vardır." diye, zürriyetini ekin bitmez bir ıssız, tenha vadiye yerleştiriyor, iskân ediyor, bırakıyor. Tabii onların içinden bir peygamber çıkacağını da Allah bildiriyor.

Peygamber Efendimiz de kendisinden sonra, kıyamete doğru kendisinden sonraki zamanlarda olacak şeyleri Allah'ın bildirdiği şekilde ümmetine de bildirmiş. "Olacak" dediği şeyler de olmuş. Mesela Bizanslılar İranlılar'ı yenecek diye… Hatta müşriklerle Ebû Bekr-i Sıddîk Efendimiz iddialaştılar. Buyurdu, öyle oldu. Bizanslılar yendiler. Sonra "Siz Bizans'ın arazilerine, İran'ın da tahtına hazinelerine sahip olacaksınız." diye buyurdu; Hendek harbinde, yani muhasara altındayken, harp olacak, belki yok olacak gibi oldukları bir sırada; "Hayır, siz yok olmayacaksınız; iki imparatorluğu yenip onların hazinelerine, arazilerine sahip olacaksınız!" diye bildirdi. Öyle de oldu. Sasani imparatorluğu da yıkıldı, İslâm oraya hâkim oldu; Bizans imparatorluğu da yıkıldı, İslâm oraya hâkim oldu. "İstanbul fetholunacaktır." diye buyurdu, sahih hadîs-i şerîf, o da oldu. İstanbul'un fethi de oldu. Kıyamete doğru ahlâk bozulacak, haller değişecek, iyiler hor olacak, kötüler başa geçecek, güzel ahlâk ayaklar altında kalacak, kötü huylar alkışlanacak, insanlar sokaklarda edepsizlik yapacaklar, utanmayacaklar... Bunların da olduğunu görüyoruz.

Peygamberlere Allahu Teâlâ hazretleri, evveli âhiri, her şeyi bilen, hatta takdir eden, yaratan Cenâb-ı Hak "Şöyle olacak." diye bildirdiği için onlar biliyorlar. Âhir zamanda bir âhir zaman Peygamberi geleceğini de biliyorlar. Onun kendi neslinden olduğunu da biliyor. Cenâb-ı Hakk'ın mukadderâtını Cenâb-ı Hak bildirdiği için ona âşina.

Bir Peygamber, yani Peygamberimiz, âhir zaman Peygamberi Muhammed-i Mustafa... "Bu acaba müslümanların kendi peygamberlerini pâyelendirmek, övmek için veyahut onu sağlam, sahih diye göstermek için müslümanların uydurduğu bir şey mi?" diye insanlar düşünebilir. İnanmayan, muhalif, münkir olan insanlar böyle bir şey düşünebilir. Olabilir, düşünsünler...

Ama Peygamber Efendimiz peygamber olmadan önce hıristiyanlar ve yahudiler "Âhir zaman Peygamberi gelecek." diye biliyorlardı. Onun Mekke'den çıkacağını biliyorlardı. Hıristiyanlar isminin Ahmed olacağını biliyorlardı; çünkü İsa aleyhisselam ismiyle bildirmişti. Bekliyorlardı. Ve müşriklere de; -daha önceki haftalardaki âyetlerde onların izahını yaparken size sahih bilgileri naklettiğim gibi- "Âhir zaman Peygamberi gelince biz şirki yok edeceğiz, sizi mahvedeceğiz!" diye söylüyorlardı. Bunların hepsini bu derslerimi, tefsir sohbetlerimi takip eden kardeşlerimiz dinlediler. Daha önceki haftalarda âyetler geçti, o âyetlerin izahlarında hadîs-i şerîfler geçti, onları okuduk. Peygamber Efendimiz'den önce olan bir mevcut bilgi zaten bu. Peygamber Efendimiz veya müslümanlar çıkarmış değil. O bakımdan böyle düşünenlere çok güzel bir cevap oluyor bu.

Hatta ben İngilizce yazılmış bazı kitaplar almıştım. Orada Peygamber Efendimiz'in geleceğini, İncil'de, Tevrat'ta, hatta Hint kıtasındaki çok eski dinlerin kutsal kitaplarında, hatta İran bölgesindeki Zerdüştîler ve daha önceki milletlerin kutsal kitaplarda da böyle bilgilerin olduğunu ve o bilgilerin o dillerle yazılmış kitaplarda fotokopilerini gördüm. Hint dinlerinde de âhir zaman Peygamberi hakkında bilgiler var, bu kitaplara geçmiştir. İran dinlerinde de "Âhir zaman Peygamberi gelecek." diye bilgiler var, kitaplarda fotokopileri var. Yahudilerin kitaplarında da var, bu da biliniyor. Hıristiyanların İncil'inde, Kitab-ı Mukaddes'te de var. Yani bu, müslümanlardan önce zaten yaygın olan bir husus. Zaten Peygamber Efendimiz'in geleceği bekleniyor ve umuluyordu.

Peygamber Efendimiz'in sıfatları bâbında, yani ne gibi bir peygamber, neler yapacak bir peygamber olduğunu gösteren cümleciklere geçelim:

Yetlû aleyhim âyâtike. "Yâ Rabbi! Öyle bir peygamber gönder ki o senin âyetlerini onlara okuyan bir peygamber olsun."

'Allah'ın âyetlerini okuyan'dan maksat nedir?

Kur'ân-ı Kerîm. Peygamber Efendimiz Allah'ın âyetleri olarak kendisine indirilen Kur'ân-ı Kerîm'i, Cebrail aleyhisselâm'ın ve çeşitli vahiy şekilleriyle kendisine ulaşan Kur'ân-ı Kerîm'i halka okudu, tilavet eyledi. Ve halk da onu belledi, ezberledi. Kitaplara yazdılar, ellerindeki yazılabilecek malzemeye yazdılar. Sonra onlar toplandı, şu andaki, elimizdeki Kur'ân-ı Kerîm Peygamber Efendimiz'e inmiş hâliyle, harfi değişmeden ve kıyamete kadar da değişmeyecek bir şekilde elimizde en sağlam bir şekilde mevcut.

Daha önceki peygamberlere indirilen kitaplar ve suhuflar yani sahifeler, ahkâm aynen muhafaza edilememiş. Kendi asıl dilleriyle, indiği dille korunamamış. Tercümeleri kaç yıl sonra ortaya çıkmış. Eksiklikler, ihtilaflar var. Çünkü İncil denildiği zaman kaç çeşit İncil var... Hatta 300 kadar çeşidi olduğu, bunların İznik konsilinde MS. 325'te İznik'te toplanan hıristiyan meclisinde müzâkere edilip bazılarının elendiği, dört tanesinin bırakıldığı meşhur, bilinen şeyler bunlar... İhtilaflı, çünkü aslı yok. Tevrat da öyle, İncil de öyle. O halde dünya üzerinde Allah pek çok peygamber göndermiş, kitap indirmiş, onlara vahiy ve ahkâm indirmiş, dinlerini bildirmiş; ama onlar korunamamış. Korunabilen, aynen korunabilen, hiç bozulmadan, harfi değişmeden korunabilen Kur'ân-ı Kerîm.

Yetlû aleyhim âyâtike. "Onlara senin âyetlerini okuyan bir peygamber..."

Evet, işte Kur'ân-ı Kerîm kendisine indi, o da ümmetine okudu.

Âyet, "kesin bilgi sağlayan alâmet, işaret' demek. "Delil" ve "belge" mânasına da geliyor. Mesela gök olayı, herhangi bir ibretli gök mucizesi, mucizevî bir olay da âyettir.

"Yerde ve gökte Allah'ın âyetleri vardır." Ne demek?

"Allah'ın varlığına birliğine delalet eden, onu gösteren, onu anlatan, onu ispat eden belgeler, bilgiler, işaretler" demek.

Âyet kelimesi umumî mânasıyla Kur'ân-ı Kerîm'de böyle de kullanılıyor. Bir de "Kur'ân-ı Kerîm cümleleri, Allah'ın ahkâmını ihtivâ eden sözcükler" mânasına da o şekliyle de kullanılıyor. İki mânası birden var. Bir dilde bir kelime bazen birkaç mânada kullanılır. Bu iki mânasının ikisi de Kur'ân-ı Kerîm'de kullanılıyor. Mesela Âl-i İmrân sûresinin başında;

Hüve'llezî enzele aleyke'l-kitâb. "O Allah'tır ey Resûlüm, senin üzerine kitabı -yani Kur'an'ı- indiren..." Minhu. "O Kur'ân-ı Kerîm'den bir kısmı." Âyâtün muhkemâtün. "Muhkem âyetlerdir." Ve uharu müteşâbihatün. "Diğer bir kısmı da müteşâbih âyetlerdir." buyuruluyor.

Kur'an'ın cümlelerinin âyet olarak isimlendirildiğini buradan görüyoruz.

Se-nurîhim âyâtinâ fi'l-âfâki ve fî enfüsihim. "Biz insanlara ufuklardaki, göklerdeki ve dışarıdaki delillerimizi göstereceğiz."

Ve fî enfüsihim. "Kendi iç dünyalarındaki delilleri göstereceğiz." diye de âyet-i kerîme var.

Burada ikinci mânasında kullanılıyor.

Allah'ın âyetlerini, "okumak" dendiğine göre, yetlû aleyhim dendiğine göre, buradan Kur'ân-ı Kerîm kastediliyor. Yani sözcükler şeklindeki Allah'ın âyetleri kastediliyor.

Ve yuallimuhümü'l-kitâbe ve'l-hikmete. "Onlara, yani orada oluşacak olan insan topluluğuna, Mekke'de birikecek, yaşayacak, çoğalacak olan insanlara, zürriyetinden olacak o insanlara kitabı öğretecek."

Tabii oraya sonradan gelenler, onlara iltihak edenler de onlardan sayılıyor.

"Kitabı öğretecek." Yani Kur'ân-ı Kerîm'i...

Ve'l-hikmete. Yani sünnet-i seniyyeyi...

Bu izahları alimler yapıyorlar.

el-Kitâb deniliyor, yani belirli kitap. O nedir?

Kur'ân-ı Kerîm'dir

Ve'l-hikmete deniliyor.

Bu hikmet izah edilmesi gereken bir şey. Hikmet, iki anlamı taşıyor. Bir, "yerli yerinde, usûlünce, gerçeğe uygun, doğru bilgi" mânasına kullanılıyor. Böyle bir bilgiyi söyleyen kimseye "hakîm" deniliyor. Böyle olan bir söze de "hikmet" deniliyor. Bir de "sapasağlam" [mânasına geliyor.] "Muhkem bir yapı" diyoruz; sağlam demek ki, güzel taşlarla [yapılmış.] Hikmet diye muhkem söze de denilir. İki mânası da var. O da sapasağlam, hiç tereddüt olmayan, şek şüphe olmayan sağlam söz. Tabii bu, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in hadîs-i şerîfleridir.

Cenâb-ı Hak Teâlâ hazretleri Peygamber Efendimiz'e hem Kur'an'ı indirmiştir hem de Kur'ân-ı Kerîm gibi, onu açıklayan, insanların Kur'an'ı, Allah'ın emirlerini daha iyi anlamasını sağlayan başka bilgileri de ilham etmiştir. İşte o da sünnettir; Peygamber Efendimiz'in sözleridir, hareketleridir, davranışlarıdır, tercihleridir, engellemediği, yapılmasına müsaade ettiği şeylerdir, takriri sünnettir, kavlî sünnettir, fiilî sünnettir. Bunlar da;

Ve mâ yentıku ani'l-hevâ in hüve illâ vahyün yûhâ. Peygamber Efendimiz boşuna konuşmaz ve yaptığı her şey -kesin olarak- Allah'ın rızasına uygun olarak, Allah'ın emriyle olan şeylerdir. Ona da vahy-i gayri metluv deniliyor. Kur'ân-ı Kerîm'e vahy-i metluv, tilavet olunmuş, Cebrail tarafından kendisine bildirilmiş; ötekisine de vahyi gayri metluv deniliyor, yani mânası ilham edilmiş, "Ey Resûlüm, şöyle yapman uygun olur." diye, mânası aklına, kalbine, gönlüne ilham edilmiş. O da onu öyle yapmış veyahut onu kendi sözleriyle ifade etmiş. Buna "sünnet" diyoruz. Hem kitap, hem sünnet.

Kur'ân-ı Kerîm'i Peygamber Efendimiz Cebrail'den geldikten sonra aynen okurdu ve vahiy katiplerine yazdırırdı; bir kelimesi bir harfi dahi değişmeden anında tespit edilirdi. Peygamber Efendimiz kendi sözlerini, sünnetini ilk zamanlar Kur'ân-ı Kerîm'le karışmaması bakımından yazdırtmadı. "Yazmayın benim sözlerimi." dedi. Sonradan yazılmasına müsaade etti. İnsanlar Kur'an'ın ne olduğunu anlayınca, hangisi Kur'ân-ı Kerîm'dir, hangisi Peygamber Efendimiz'in sünnetidir, bunu anlayacak bir seviyeye ulaşınca o zaman bu işte uzmanlaşmış olan sahabilere müsaade eyledi, bir kısmı Peygamber Efendimiz'in hadîs-i şerîflerini yazdılar. Biliyorlardı ki bunlar Kur'an değil, Efendimiz'in hadîs-i şerîfleri diye... Böylece Peygamber Efendimiz'in davranışları, sözleri, nasihatleri şemâili, sîreti, hepsi en mükemmel şekilde tespit edildi.

Dünya üzerinde Hz. Âdem aleyhisselam'dan kıyamete kadar, hayatı Peygamber Efendimiz kadar doğru ve en ince teferruâtına kadar teferruatlı olarak tespit edilmiş hiçbir ikinci şahıs yok; yegâne ve en mükemmel şekilde hayatı belirlenmiş olan kimse. Bu da İslâm'ın en önemli, en şerefli ikinci büyük meziyetidir. Bir, kitabının aslının elde olması, hiçbir harfinin değişmemesi; iki, Peygamber Efendimiz'in hayatının en ince teferruâtına kadar, -"detay" diyorsunuz siz ama ben demiyorum- tespit edilmiş olması. Bu ikisi çok önemli! Çünkü eski peygamberlerin sözleri de hayatları da tespit edilmemiş, doğum tarihleri, ölüm tarihleri bile belli değil, hepsi tarihin karanlıklarına, gölgeliklerine gizlenmiş kalmış. Ama Peygamber Efendimiz'in doğumu, ölümü, hicreti, savaşları, her şeyi belli. Bu iki büyük meziyet çok büyük bir şeref!

Allahu Teâlâ hazretleri gözleri görmeyen insanların gözlerine görme kabiliyeti ihsan eylesin. Kitabı, harfi bile değişmeden korunmuş bir hak din… Ve sözleri, en ince teferruâtına kadar hareketleri ve hayatı tespit edilmiş bir hak Peygamber… Allah'ın en sevdiği âhir zaman Peygamberi… Bütün eski ümmetlere de geleceğini bildirdiği ve müjdelediği ve övdüğü bir Peygamber... Daha ne istiyorlar da İslâm'a girmiyorlar?

Tabii incelemediklerinden, bu bilgileri bilmediklerinden… Buradan bize de bu bilgileri başkalarına tebliğ etmek vazifesi çıkıyor. İşte ben tebliğ ediyorum; karınca kararınca, aklımın erdiğince, bilgim ve gücüm yettiğince... Siz de dinliyorsunuz; başkalarına anlatacaksınız.

Bu iki harika vasıf, çok önemli iki vasıf İslâm'ın en büyük meziyetidir. Başka hiçbir dinde bu durum olmadığından herkesin Müslüman olması lazım, İslâm'a girmesi lazım.

Ve yüzekkîhim. "Ve onları tezkiye eden bir Peygamber..."

Tezkiye etmek ne demek?

"Pak eylemek, tertemiz eylemek" demek.

Bu tertemiz eylemek nereden oluyor? Neden temizliyor?

Kötü huylardan, kötü âdetlerden, cahiliye geleneklerinden, günahlardan, yanlış fikirlerden…

Etrafınızdaki insanlara bakın. Aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler!

İbret gözüyle insanların hareketlerini inceleyin. "Bu, bu işi neden yaptı? Bu, bu işi niçin yaptı?" diye inceleyin.Ben şimdi burada inceliyorum, çünkü çeşitli insanları görüyorum. Burada en ilkel toplumlardan, çıplak gezen, vahşî hayat yaşayan insanlardan Avrupalılar'ın her çeşidine kadar insanların sergisi, çarşısı, pazarı benim karşımda; Avustralya'da hepsini görüyorum. İşte Amerikalı, işte İngiliz, işte Fransız, işte İspanyol, işte İtalyan, işte Sırp, işte Lübnanlı hıristiyan, işte müslüman Arap, işte Güney Amerika'dan, Güney Afrika'dan boynunda gitarı gezen şahıs… Hepsini görüyoruz. Hepsinin davranışlarına bakıyoruz. Hepsinin âdetlerini görüyorum. Ve her seferinde; "Çok şükür yâ Rabbi! Elhamdülillah beni müslüman eylediğin için sana hamd ü senâlar olsun, şükürler olsun yâ Rabbi!" diyorum. İslâm'ın güzelliğini, kıymetini başkalarıyla mukayese ettiğimiz zaman anlıyoruz.

Geçen gün televizyonda Brezilya'nın karnavalı üzerine konuşmaları izledim. Senede bir karnavalları oluyor. Duyuyorsunuz, belki daha önceki senelerde yapılan karnavallardaki yapılan çılgınlıkları televizyonlardan izlediniz. Onlar için her şey… Ama İslâmî ölçülere göre çok ayıp, çok günah, çok haram, çok yasak olan şeyler. Yapıyorlar ve çılgınca yapıyorlar. Ve onu bekliyorlar, senenin o günü gelince onu yapmak için bir sürü hazırlık, çılgınlık…

Aborjinlere yani Avustralya'nın eski yerlilerine, buraya Avrupalılar gelmeden önceki yerlilerine bakıyorum; çıplak geziyorlar, göğüsleri çıplak, altları çıplak, önlerine gelen şeyleri yiyorlar... Örflerini âdetlerini anlamaya çalışıyorum, televizyoda bakıyorum…

Elhamdülillah İslâm bizlere çok şeyler kazandırmış. İslâm'ın kıymetini bilmemiz lazım ve başkasına öğretmemiz lazım!

İnsanların gönüllerine çok yanlış şeyler birikmiş. Gönül çok geniş bir âlem. İnsanın iç âlemi, her şeyi alıyor. Çok pislik, moloz, mikrop, hurda birikmiş; harabe... Bu gönüllerin temizlenmesi lazım.

İşte yüzekkîhim; onları temizleyen bir Peygamber... Kafaları temizliyor, gönülleri temizliyor, toplumları temizliyor, insanları temizliyor; güzel bir itikada, güzel inanca, güzel duygulara, güzel ahlâka sahip kılıyor İslâm, işte öyle yapan bir Peygamber. Yaptı da... Fiilen de tarihte bunu görüyoruz. Bir cahiliye devri, İslâm'dan önceki Araplar'ın halleri; bir İslâm devresi, İslâm'dan sonraki… İslâm ne kadar büyük faziletler, ne kadar büyük meziyetler getirmiş, nasıl değiştirmiş… Ağızların, dişlerin fırçalanması, temizlenmesinden, koltuk altlarının temizlenmesinden başlayıp tırnakların kesilmesinden sünnete vesaireye kadar... Beden temizliği, diş temizliği, sağlık için gerekli öğütler, insanın sağlıklı olması için, midesinin, karaciğerinin korunması için, ailenin mutlu olması için öğütler, toplumun başarılı olması için öğütler; hazineler, hazineler, hazineler… İslâm böyle bir [din.] Ama kıymetini bilen, bilmeyen insanlar olabiliyor.

Böyle bir Peygamber... "Onları paklayan, tertemiz eyleyen, onlara Kur'an'ı, sünneti öğreten, onlara Allah'ın emirlerini, âyetlerini okuyan bir Peygamber gönder yâ Rabbi! Onların içlerinden, onlardan olsun. Onlara dışarıdan gelmiş bir peygamber değil de onların kendi içinden..."

Tabii kendi içinden çıktığı için Peygamber Efendimiz'i hepsi gâyet iyi biliyorlardı, seviyorlardı. "Muhammed el-Emîn" demişlerdi, "güvenilir Muhammed" demişlerdi; herkes güveniyordu, eşyasını götürüp ona emanet bırakıyordu, parasını ona emanet veriyordu, Medine-i Münevvere'ye giderken emanetlerin hepsini sahiplerine iade etmişti.

Neden?

Güvenilir olduğu için. Haram, hak yemediği için. Yetimleri, dulları himaye ettiği için, [onlara] baktığı için, yardım ettiği için. Herkesle iyi geçindiği için.Akrabaları gözettiği için. İyiliği tavsiye ettiği için sevilen bir insandı...

Ecdâdını da biliyorlar, soylu bir ailedendi. Bu da tabii güzel… Bilinmeyen bir adam gelse bir şeyler söylese; "Kim bu adam? Nasıl itimat edeceğiz buna? Acaba bunun maksadı ne? Ne yapmak istiyor?" derler. Öyle değil; bildikleri bir aileden, soyu sopu belli, asil bir aileden, tertemiz, çok güzel bir insan. Hem huyu güzel, hem yüzü güzel, hem hâli güzel, adı güzel, kendi güzel Muhammed… Ne kadar güzel… İçlerinden bir Peygamber...

İnneke ente'l-azîzü'l-hakîm. "Yâ Rabbi! Sen sonsuz izzet sahibisin! Az veya sınırlı değil, sonsuz izzet sahibisin. Sonsuz hikmet sahibisin. Azîzsin, hakîmsin."

Bir şeyin izzetli olması ne demek?

Bir, "kıymetli olması" demek, "nadir olması, kolayca ele geçmeyen olması" demek. Bir şey kıymetli olabilir; ama kolay ele geçerse, çok bol bulunursa o zaman kimse önemsemez. Mesela hava, su, güneş bizim için önemli; ama her yerde var, kimse bunu umursamıyor, bunun nimet olduğunu bile bilmiyor. Yani hem kıymetli olacak hem de az bulunacak, ele kolay geçmeyecek bir şey.

Cenâb-ı Hak da izzet sahibidir, eşi benzeri yoktur, her yönden en güzel esmâ-i hüsnânın sahibidir, eşsizdir, emsalsizdir. Ne dilerse istediğini yapacak kudrete sahiptir.

Hakîm. "Her işi sağlamdır." Yani muhkemdir, hikmetin bir mânasına göre... Her işi de hikmetlidir, yani yerli yerincedir, aykırı, ters değildir, bozuk değildir, yanlış değildir; neylerse güzel eyler. Kahrı güzel, lütfu güzel, her şeyi güzeldir. "Neylerse güzel eyler." demiş şairlerimiz, Allah rahmet eylesin.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz bütün peygamberlerin geleceğini bildiği bir Peygamberdi. Nitekim el-İrbad b. Sâriye radıyallahu anh'ın rivayet ettiği sahih bir hadîs-i şerîfte Peygamber Efendimiz buyurmuş ki;

Kâle Resûlullah: innî inda'llâhi le-hâtemü'n-nebiyyîn. "Ben Allah'ın huzurunda, katında, Allah yanında âhir zaman Peygamberiyim, peygamberlerin sonuncuyum." Ve inne Âdeme aleyhisselam le-müncedilun fî tînetihî. "Âdem daha çamurunun, toprağının içinde kıvrılıp dururken ben Allah indinde âhir zaman Peygamberi, peygamberlerin sonuncusu olarak takdir edilmiştim." buyuruyor.

Bu, Peygamber Efendimiz'in kendisinin sözü, hadîs-i şerîfi.

Bu ne demek?

"Hz. Âdem zamanında, daha Hz. Âdem yaratılmadan önce, Cenâb-ı Hak'ın takdiriyle benim âhir zaman Peygamberi olacağım mukadder idi, belirli idi."

Onun için Peygamber Efendimiz'i Âdem aleyhisselam da biliyor, Nuh aleyhisselam da biliyor, onların ümmetlerine de bildirilmiş. Musa aleyhisselam da biliyor, İbrahim aleyhisselam, İsmail aleyhisselam da zaten bildikleri için öyle dua etmişler, takdîr-i ilâhîye uygun vech ile… Ve İsa aleyhisselam da biliyor.

İsa aleyhisselâm'ın bildiğine dair belgeler çok; hem hıristiyan belgeleri çok, hem İslâm belgeleri hem de Kur'ân-ı Kerîm âyetleri çok bu hususta.

Ebû Ümâme radıyallahu anh'ten rivayet edilmiş ki;

Kultü. "Ben dedim ki..." Ebû Ümâme radıyallahu anh diyor.

Mâ kâne evvelü bed'i emrike. "'Senin bu peygamberlik meselen, işinin başlangıcının evveli ne idi? Bu işin kökeni ne zaman idi?' diye Peygamber Efendimiz'e sordum." diyor.

Peygamber Efendimiz onun bu isteği üzerine cevap olarak buyurmuş ki;

Da'vetü ebî İbrahim. "Ben dedem İbrahim aleyhisselâm'ın duası gereğiyim."

O duasını da işte bu âyet-i kerîmede size izah ettim, İbrahim ve İsmail aleyhisselam'ın; Rabbenâ veb'as fîhim resûlen minhüm dediğini... Bu hususta başka âyet-i kerîmeler de var, böyle dua ettiğine dair... Kur'ân-ı Kerîm'in başka yerlerinde duası gelecek.

Ve büşrâ Îsâ bî. "İsa'nın beni müjdelemesiyim ben."

"İsa'nın benimle ilgili müjdesiyim ben."

Evet, İncil kelimesi "müjde" mânasına geliyor. Hıristiyanların kutsal kitabına "müjde" denmesinin sebebi İsa aleyhisselâm'ın kendi ahâlisine müjde vermesinden dolayı. Verdiği müjde nedir?

"Âhir zaman Peygamberi gelecek." diye müjdesidir.

Yani bu İncil kelimesinin kökeninde, mânasında vardır. İsa aleyhisselam da vaazlarında, konuşmasında, Benî İsrail'in içinde dolaşıp gezerken diyordu ki;

İnnî resûlullâhi ileyküm. "Ey İsrailoğulları! Bak ben size peygamberiniz olarak Allah tarafından gönderilmiş bir kimseyim." Musaddıkan limâ beyne yedeyye mine't-tevrâti. "Benden önce siz Benî İsrail'e indirilmiş olan Tevrat'ı tasdik edici bir peygamberim."

Yani Musa aleyhisselâm'a indirilen Tevrat'ın hak kitap olduğunu, ahkâmını büyük ölçüde tasdik edici bir kimseyim, Allah'ın bir peygamberiyim.

Ve mübeşşiran bi-resûlin ye'tî min ba'dî. "Benden sonra gelecek olan bir peygamberin müjdecisiyim ben aynı zamanda..."

Musa aleyhisselâm'ın tasdikçisiyim. Evet, o hak peygamberdi, ona Tevrat indirilmişti. 'Tevrat Allah'ın kitabıdır.' diye tasdik ediciyim. Ama bir de âhir zamanda benden sonra gelecek olan bir peygamberin de geleceğini müjdeleyen bir kimseyim.

İsmuhû Ahmed. "O gelecek kimsenin isminin de Ahmed olacağını kesin olarak söylüyorum."

"İsmi Ahmed olacak. Ahmed isminde bir âhir zaman Peygamberi geleceğini de müjdeleyiciyim."

Evet, bu İncil tercümelerinde Paraklit diye geçen kelime. Latincesi Paraklit, Arapçası Ahmed kelimesine denk geliyor. Ahmed-Muhammed bitişik mânaya, aynı mânaya geliyor. Yani Peygamber Efendimiz'in ismini İsa aleyhisselam konuşmalarında ismiyle bildirmiş.

"Ben İsa aleyhisselâm'ın müjdesiyim."

Ve raet ümmî ennehû harece minhâ nûrun edâet lehû kusûru'ş-Şâm. "Benim annem -Âmine Hatun- gördü ki kendisinden bir nur çıktı ve o nur ile Şam'ın köşkleri, sarayları, yüksek güzel binaları aydınlandı."

Süleyman Çelebi rahmetullâhi aleyh, mübarek, Mevlid sahibi, ne diyor?

Dedi gördüm ol Habibin ânesi

Bir aceb nur kim güneş pervanesi

Berk urub çıktı evimden nâgehan

Göklere dek nur ile doldu cihan

İşte bu Mevlid'de bu hadîs-i şerîfi böylece Türkçe şiir hâlinde söylemiş mübarek. Yani hadîs-i şerîfi açıklamış; efsane değil, ilave değil, şair mübâlağası değil, hadîs-i şerîfin tercümesi.

Rüyada Âmine Hatun kendisinden bir nur çıktığını gördü ve evlâdının Peygamber olacağını bildi.

Bu Şam'ın köşklerinin aydınlanması… Şam nedir?

Arabistan'da yönünüzüyüzünüzü güneşin doğduğu tarafa döndüğünüz zaman... Arapların yönlerle, coğrafyayla, yerbilimle ilgili tasavvurları böyle. Yüzünüzü güneşin doğduğu tarafa dönüyorsunuz. Güneşin doğduğu taraf doğudur, yani maşrıktır, şarktır. Bu kelimeyi biliyorsunuz; şark veya maşrık. Maşrık, "güneşin doğma yeri" demek, ism-i mekân siygası. Biz "şark" ve "garp" diyoruz. "Maşrik" ve "mağrib" de deniliyor. Araplar ism-i mekân siygasını kullanırlar, maşrık ve mağrib diye. Demek ki yüzü maşrık oluyor, güneşin doğma yeri; arkası mağrib oluyor, güneşin batma, gurûb etme yeri. Güneşin doğmasına şuruk derler, batmasına gurûb derler. Doğma yerine maşrık derler, batma yerine mağrib derler. Öyle dururken sağ taraf neresi olur?

Güney olur. Arapça'da yemîn, "sağ" demek. Yemen, yemînde olduğu için, sağ tarafta olduğu için öyle isimlendirilmiş. Yemen, yani "sağdaki taraf" demek. Onların tasavvuru böyle. Güneşin doğduğu tarafa dönecek, sağ taraf Yemen oluyor. Güney?

"Güney" demiyorlar… Sonradan tabii dediler, güneye cenub dediler. Cenub da; cenb, "yan" demek. Yani cenub kelimesi "yan" kelimesinden geliyor. Cenb, "yan taraf" demek. Sağ yanı oluyor ya; sağ veya sol yanı cenb olur. Sol taraf da şimaldir. Arapça şimâl "sol" demek. Yön adı olmadan evvel şimâl, "sol" demek. Yemîn "sağ el" demek, şimâl "sol el" demek.

Peygamber Efendimiz hani bir hadîs-i şerîfinde, Arş'ın gölgesinde gölgelenecek Allah'ın sevgili kullarını, yedi tane güzel huylu insan tipini sayarken o meşhur hadîs-i şerîfte diyor ki;

Ve raculün. Arş'ın gölgesinde gölgelenecek mübarek insanlardan bir tanesi de kimdir?

"Bir adamdır ki..."

Ve raculün tasaddaka bi-sadakatin. "Sadaka veriyor, sadaka vermiş ama..." Fe-ahfâhâ. "Onu gizli vermiş."

Yani gösteriş olarak değil de saklı olarak vermiş, kimse bilmeden vermiş.

Hattâ lâ ta'leme şimâluhû. "Sol eli bilmeyecek şekilde..." Mâ tünfiku yemînuhû. "Sağ elinin ne verdiğini nafaka olarak, sadaka olarak bilmeyecek şekilde gizleyerek, o kadar gizli vermiş."

Burada yemîn ve şimâl "sağ el", "sol el" mânasında, hadîs-i şerîfte kullanılıyor. Sözümüzün belgesi olsun diye söylüyoruz.

Şimâl, şâm; sol taraf… Yüzünü doğuya doğru döndüğün zaman sol elin olduğu taraf, bizim bugünkü tabirle söylememiz gerekirse kuzey tarafı oluyor. Arabistan'ın kuzey tarafına Araplar "Şam" derler. eş-Şâm. Şam bir şehir adı değildir, geniş bir bölgenin adıdır. Arabistan'ın kuzeyine "Şam" derler. Burada, bu Şam sözünün altında Suriye de vardır, Irak da vardır, Türkiye de vardır; oraları ihtivâ eder.

"Oraların köşkleri aydınlandı" ne demek?

"Oralara İslâm'ın nuru gidecek, oraları aydınlatacak, oralara İslâm hâkim olacak." demek.

Allah daha Peygamber Efendimiz doğarken annesine rüyasında Peygamber Efendimiz'in peygamber olduğunu ve başarılarının, onun getireceği dinin kuzey taraflarına, Orta Doğu'ya, Anadolu'ya yayılacağını, dünyanın birçok yerine yayılacağını müjdelemiş oluyor.

İşte Peygamber Efendimiz böyle güzelce anlattı. "Senin bu işinin başlangıcı nasıldı?" deyince, Peygamber Efendimiz kökenlerini böyle anlattı.

el-Kur'ân ve'l-hikme. Yuallimuhümü'l-kitâb. Ya'ni'l-Kur'ân diyor. Ve'l-hikme. Yani'l-sünne... Demin söylediğim şey... Bunu Hasan-ı Basri, Katade, Mukâtil, Ebû Mâlik ve diğer alimler böyle olduğunu söylemişler. Bazıları da; el-fehmu fi'd-dîn demişler, yani "dindeki güzel, doğru, sağlam anlayış". el-Fıkhu fi'd-dîn, yani bu da tabir olarak "dinde fakih olmak" diye geçer.

Yüzekkîhim sözünün izahında da; ya'nî taata'llâhi ve'l-ihlâs. "Allah'a itaat ve ibadet etmek ve ihlâslı olmak." kastedilmiş diye söylüyorlar.

Bazıları da; yuallimuhümü'l-kitâbe ve'l-hikmete, ya'nî yuallimuhümü'l-hayr. "Allah'ın emirlerine göre insanlara hayır öğretir." Ve fe-yef'alûnehû. "İnsanlar o hayrı yaparlar." Ve'ş-şer. "Şerri de öğretir." Fe-yettekûhu. "Şerden kendilerini korurlar." Ve yuhbirhum bi-ridallâhi anhüm. "Allah'ın neler yaparlarsa kullarından razı olacağını onlara öğretir." İzâ etâuhû li-yesteksiru min tâatihî. "Böylece Allah'ın rızasını kazanmak için ibadet ve taati güzel, çok yapsınlar diye..." Ve yectenibu mâ yushituhû min ma'siyetihî. "Allah'a isyan edildiği zaman Allah'ın nelere kızdığını bilip ondan sakınsınlar diye onları öğretir, öğreten bir Peygamber..." mânasına geldiğini söylemişler.

Evet, aynen böyle İbrahim aleyhisselâm'ın duası makbul ve müstecâb oldu; böyle bir Peygamber geldi ve böyle güzel şeyleri insanlara öğretti. Sonuçta İslâm ortaya çıktı. Asırlar boyu dünyanın her yerine yayıldı, duyuldu. Yirminci yüzyılda da şimdi İslâm'ı duymayan kalmadı. Herkes duyuyor, biliyor. Bu İngilizler'le filan konuşuyoruz. Hatta yanımıza, bizim seyahatlerimizde namaz kıldığımız yerlere geliyorlar. Namazımızı biliyorlar. Aborjinler bile biliyor. Onlardan bile gelenler bizim namazımızı, ibadetimizi biliyor. Abdest alırken ibadet için abdest aldığımızı biliyorlar. Hepsi biliyor. Bu ne demek?

İslâm'ın onlara ulaşmış olması demek.

Tabii İslâm'ın güzelliğini de anlatmak biz müslümanlara düşer.

Hıristiyanları burada görüyorum; kiliseleri çok kuvvetli, dinlerine bağlılıkları çok çok kuvvetli. Türkiye'deki ahâliyi, kardeşlerimi ben çok iyi tanıyorum. Bizim Türkiye'deki ahâli, %99'u elhamdülillah müslümandır; ama gevşemiştir, ibadet ve taatle ilgisi zayıflamıştır. Bu Avustralyalılar, Almanyalılar, Fransızlar, İngilizler, Amerikalılar, hepsini gördüm; Türkler'den çok daha dindardırlar, dinlerine sarılmıştırlar, kiliseye bağlıdırlar ve hıristiyandırlar. Hıristiyansa hıristiyandır, yahudiyse yahudidir...

Newyork'a gittiğim zaman, bizim kardeşimiz orada yahudilerin çokça oturduğu bir mahallede, Brooklyn'de idi. Oralarda her taraf yahudi… Sakallı, yahudi kıyafetli, harıl harıl okullara, havralara gidip dinlerini öğrenip tam mânasıyla uygulayan; cumartesi günü çalışmayan, her şeyini dinlerine göre ayarlayan; hahamlarının kesiminde bulunmadığı, damgasını vurmadığı eti yemeyen, kendilerini dinlerine uygun olacak şekilde her şeyi hazırlayan insanlar...

Biz İslâm'ın kıymetini bilememiş, gevşemişiz; ama onlar sımsıkı dinlerine sarılmışlar. Bu arada da bazı insanlar, zaten millet böyle şaşırmışken, bir de İslâm'a darbe vurmaya çalışanlar da tarihin en fecî hatasını yapıyorlar, en büyük suçunu da işliyorlar. Allah'ın karşısında en büyük yanlış işi yapıyorlar. Türk milletine de en büyük kötülüğü yapıyorlar.

Allahu Teâlâ hazretleri bize gayret kuvvet versin. Gerçekleri güzel anlatmamızı nasip eylesin. Şaşıranlara hakkı göstersin, doğru yolu göstersin.

Çünkü en böyle muhalif gibi görünen insanla bazı kardeşlerimizin konuştuğunu ve onların da kendilerine gerçekler söylendiği zaman kabul ettiklerini ve beğendiklerini duyuyorum. Kişisel temaslardan ve görüşmelerden böyle sonuçlar çıktığını biliyorum. "Aa! Biz müslümanları böyle bilmiyorduk! İslâm'ı böyle bilmiyorduk!" dediklerini ve çok kimsenin de aslında İslâm'ı iyi bilmediğini de böylece öğrenmiş oluyorum. Çok çalışmamız gerektiğini de böylece tekrar vurguluyorum.

Allahu Teâlâ hazretleri gayret kuvvet versin. Dinine güzel hizmet edip rızasını kazanmayı cümlemize nasip eylesin.

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtühû!

Rahmet İklimi: Üç Aylar

Kısa ve Öz Sohbetler

Server Yayınları

Dinle Hata Bildir/Öneride Bulun Not Ekle

Server Kürsü

Namaz Vakitleri

22 Cemâziye'l-Âhir 1446

23 December 2024

İmsak

06:47

Güneş

08:20

Öğle

13:08

İkindi

15:26

Akşam

17:47

Yatsı

19:14

Mehmed Zahid<br>KOTKU

Mehmed Zahid
KOTKU

Hakkında

Hadis Dersleri (MZK)

Cuma Sohbetleri (MZK)

Münebbihat Dersleri

Mahmud Es’ad<br>COŞAN

Mahmud Es’ad
COŞAN

Hakkında

MEC YÂD ve Belgeseller

Hadis Dersleri (MEC)

Cuma Sohbetleri (MEC)

Tefsir Dersleri

Tasavvuf Sohbetleri

Mübarek Gün ve Geceler

Gurbet Sohbetleri

Hac ve Umre

Aile Eğitim Kampı Konuşmaları

Anma Programları

Konferanslar

Sorular ve Cevaplar

Diğer Çeşitli Konuşmalar

Muharrem Nureddin<br>COŞAN

Muharrem Nureddin
COŞAN

Hakkında

Konuşmalar

Mübarek Gün ve Geceler

Önemli Mesajlar

Basın Bildirileri

Tüm Sohbetleri Listele

Kısa ve Öz Paylaşımlar